Getuigen Verhalen, Kamp Amersfoort, interview 016

Geïnterviewde werd in 1924 in Langezwaag, gemeente Opsterland geboren. Het gezin bestond uit vader, moeder en 5 kinderen, zijn vader zat in de werkverschaffing. Ze leefden in pure armoede, vader was lid van de Hollandsche Communistische Partij. Geïnterviewde ging op 13-jarige leeftijd werken bij de boer: melken, maaien etc. Soms moest hij met de praam wel 6 km varen. In april 1939 verhuist het gezin naar Duitsland om te werken. Geïnterviewde wordt melkknecht bij een oude vrouw (82 jaar). Geïnterviewde vertelt hoe Hollanders melkknecht waren en Polen paardenknecht. Toen op 1 september 1939 de oorlog met Polen uitbrak, keerde het gezin terug naar Friesland, maar ze hadden niets meer en moesten opnieuw beginnen. Ze verhuisden naar Hoogkarspel. Vader was bollenknecht, hijzelf werkte bij een klein boertje. Hij zag een luchtgevecht. Eind 1941 ging hij naar Pijnacker, deze boer was een “boef”, de bonkaarten werden door de boer ingehouden. Geïnterviewde weigerde de loyaliteitsverklaring te tekenen en werd naar Duitsland gestuurd i.h.k.v. de Arbeitseinsatz. Hij kwam terecht in de buurt van Lippe en werkte in de boerderij (een oud kasteel) van Bernard Prinz. Hij heeft een Fransman helpen vluchten en is daarna opgepakt. Hij heeft echter nooit bekend en er waren geen bewijzen, dus is hij weer vrijgelaten. Hij ging naar het arbeidsbureau van Krefeld, maar was nergens meer ingeschreven, had geen papieren, en was NN. In Duitsland werkte hij bij een boer, die een fascist bleek. Toen is hij gevlucht en via via in Amsterdam terecht gekomen. Op het Amstelstation werd hij opgepakt door de SD en vastgezet in het Huis van Bewaring aan de Amstelveenseweg, daarna in gevangenis Weteringschans op de dodenafdeling. Hem is geadviseerd te zeggen: ”Uit Duitsland gevlucht”. Hij is verhoord in Euterpestraat door Lages en met een vrachtwagen overgebracht naar Amersfoort. Hij moest werken op Soesterberg en heeft het bombardement aldaar op 11 maart 1944 om half vier overleefd. Geïnterviewde denkt zelf dat van de 38 man die erheen gingen er slechts 8 terugkeerden. Daarna is hij weer in Duitsland terechtgekomen om te werken, maar hij was te zwak. Hij woog nog 36 kilo en kon niet meer lopen. Hij werd vervoerd met de trein naar Wesel, en van daaruit naar huis, waar hij zijn vrouw heeft leren kennen.