Getuigen Verhalen, Kamp Amersfoort, interview 043

Na enkele jaren van de oorlog zijn de eerste represaille-executies in Amsterdam voor geïnterviewde (1919) en zijn broer de aanleiding om in het verzet te gaan. Ze willen naar Engeland oversteken met een vissersschip vanuit IJmuiden. Dat blijkt verraden te zijn. Ze worden mei 1943 opgepakt en overgebracht naar de gevangenis in Scheveningen, zitten daar 4 maanden vast en worden 1 keer verhoord. Met zijn broer gaat geïnterviewde begin september 1943 op transport naar Vught. Hij ervaart Vught in die tijd als een relatief goed kamp. Ze gaan in februari 1944 via Kamp Amersfoort op transport naar Natzweiler-Struthof. Het verblijf in Kamp Amersfoort duurt 10 dagen. Al die tijd zitten ze in een barak waar ze niet uit mogen. Toch heeft geïnterviewde wel ervaren dat het verblijf in kamp Amersfoort behoorlijk slechter was dan in Vught, maar relatief toch nog beter in vergelijking met wat hij later in Natzweiler Struthof en Dachau mee maakt. Natzweiler was een ruig en wreed kamp. Een al in Natzweiler aanwezige Nederlandse gevangene maakt hem wegwijs over de leefregels in Natzweiler, tips die zeer nuttig bleken als je wilde overleven. Geïnterviewde maakt mee hoe op een nacht 20 Fransen binnen worden gebracht en diezelfde nacht nog worden vermoord en gecremeerd. Het leven en het reguliere werk in de Steinbruch is bijzonder zwaar. Appèls van 5 tot 6 uur als een gevangene zoek is, zijn geen uitzondering. Zowel zijn broer als hijzelf weten na verloop van tijd een beter baantje te krijgen. Het eten was heel slecht en er is veel honger geleden. De Nederlanders hadden onderling een goed contact, zo ook met de Belgen en Noren die daar zaten. In september 1944 komen de geallieerde bevrijders steeds dichterbij en alle gevangenen worden naar Dachau overgebracht. Aanvankelijk wordt hij samen met zijn broer tewerkgesteld in een buitenkamp in Augsburg waar het leven ook heel slecht is. In januari 1945 moet hij weer terug naar Dachau omdat hij een NN gevangene is. Hij overleeft de vlektyfus en wordt na zijn herstel ziekenbroeder om medegevangenen te verzorgen. Geïnterviewde wordt bevrijd door de Amerikanen en vervolgen samen met een aantal andere Nederlandse Natzweilers aangesteld als 'Prisoners MP' om de orde te bewaken en te zorgen dat niet iedereen met een besmettelijke ziekte het kamp uitloopt. Uiteindelijk keert hij in juni 1945 terug naar Nederland. Geïnterviewde vertelt ook uitgebreid over zijn ervaringen na de oorlog.