Deventer, 'Twentolmonument'

Het 'Twentolmonument' in Deventer is opgericht ter nagedachtenis aan zeven verzetsstrijders die op 10 april 1945 door de bezetter zijn gefusilleerd. Het monument is tevens een eerbetoon aan de Duitse soldaat Ernst Gräwe, die weigerde aan de executie van de verzetsstrijders deel te nemen en wiens leven hier een gewelddadig einde vond. De namen van de zeven slachtoffers luiden: Corry van Baalen, Jos van Baalen, Derk Jan Bruggeman, Jaap Bennebroek Evertsz, Harry Engels, Jan van Gennep Luhrs en Martinus Woertman. Tijdens de bezettingsjaren bestond de verzetsbeweging in Deventer voor een groot deel uit jonge studenten van de toenmalige Tropische landbouwschool. Acht van hen hadden zich in april 1945 in een magazijn met olieproducten van de Twentol Smeerolie-Industrie verschanst met als doel één van de bruggen over het Overijssels kanaal, die ter hoogte van de huidige noordelijke brug over de Prins Bernhardsluis, te verdedigen. Men ging ervanuit dat de Canadese troepen deze brug zouden gebruiken om Deventer te bevrijden. In de nacht van 9 op 10 april 1945 raakten de verzetsstrijders in een vuurgevecht met een aantal Duitse soldaten bij de brug. Hierdoor ontstond er een grote brand in het Twentol magazijn. Twee verzetsstrijders kwamen hierbij om het leven, één wist te ontsnappen en is gevlucht, vijf zijn die ochtend door de Duitse soldaten afgevoerd. Die middag, slechts een half uur voor de bevrijding van Deventer, zijn zij op de Snippeling in Deventer gefusilleerd. Achteraf is gebleken dat de Canadese troepen nooit van plan waren geweest om Deventer via de bewuste brug over het Overijssels kanaal binnen te vallen. Voor de zeven gesneuvelde verzetsstrijders is een grafmonument opgericht, op de plaats waar zij gezamelijk begraven zijn, op de Algemene begraafplaats aan de Raalterweg in Deventer. Hier is tevens een ander lid van de verzetsgroep, L.H.Z. (Zeger) baron van Boetzelaer, begraven. Van Boetzelaer sneuvelde eerder, op 21 december 1944, in een vuurgevecht met een Duitse patrouille.