Leiden, monument voor de vervolgde en vermoorde Joodse stadgenoten

Het monument voor de vervolgde en vermoorde Joodse stadgenoten in Leiden is opgericht ter nagedachtenis aan de Joodse stadgenoten die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vervolgd en vermoord. Op 17 maart 1943 werden alle Joden uit Leiden en omgeving die niet waren ondergedoken opgepakt tijdens een razzia. Zij werden op transport gezet naar de concentratie- en vernietigingskampen. In totaal zijn 270 Joden gedeporteerd en vermoord. Vanuit het politiebureau aan de Zonneveldstraat 10 werd de razzia gecoördineerd. Oprichting In 2003 werd in het Stedelijk Museum de Lakenhal in Leiden een tentoonstelling gehouden over de geschiedenis van de Joden in Leiden en omgeving in de periode 1933-1945. Deze tentoonstelling kreeg veel aandacht van het publiek en er ontstond een grote behoefte om een monument voor de vermoorde en gedeporteerde Joden in Leiden tot stand te brengen. Deze groep werd nog niet door middel van een monument herdacht. De gemeente Leiden gaf opdracht tot de formatie van een comité van aanbeveling en advies. Een deel van de financiering werd door de gemeente gedragen. Het resterende bedrag werd door sponsors bijeen gebracht. Er werd door het comité een opdracht uitgezet om een schets te maken voor een ontwerp van het monument. Uit de meer dan honderd reacties mochten drie kunstenaars hun ontwerp verder uitwerken. Uiteindelijk heeft het comité de opdracht aan Nederlands/ Israëlische kunstenaar Ram Katzir gegeven. Onthulling De verschillende delen van het monument zijn onthuld op 17 maart 2010 door: leerlingen van de openbare basisschool Lucas van Leyden (koffer op de Vliet/hoek Molensteeg); leerlingen van de Haanstra Basisschool (koffer op de Herensteeg/hoek Rapenburg); mevrouw C. van Zuiden, joodse stadgenote die de Leiden tijdig ontvluchtte er er na oorlog weer naar terug keerde (koffer bij voormalig Politiebureau aan de Zonneveldstraat); de heer G.A.H. Rozemeijer, zoon van politieagent die weigerde mee te werken aan razzia’s (koffer bij rechtenfaculteit aan Zonneveldstraat); en mevrouw J. Schröder-Vos, vriendin van Lotte Adler, een van de weeskinderen (koffer bij het voormalig Joods Weeshuis). Na de onthulling van de drie koffers bij het voormalig politiebureau aan de Zonneveldstraat zijn de eerste leskoffers aan basisscholieren uitgereikt. Hierna volgden toespraken van burgermeester Henri Lenferink, prof. dr. Hans Blom namens het comité van aanbeveling en de kunstenaar Ram Katzir.