Hartog VellemanOok bekend als: Hartog
Den Bosch, 15 april 1904 - Langenstein, 30 maart 1945Hartog wordt geboren op 15 april 1904 in ’s-Hertogenbosch in een kinderrijke Nederlands-Israëlitische familie. Hij is gehuwd met de katholieke Lucia van den Dungen en samen hebben ze een zoon Cornelus. Hartog heeft een achtergrond als diamantbewerker, maar tegen de tijd dat de oorlog uitbreekt, is hij in zijn geboortestad werkzaam als koopman in textiel. Hij bewoont er een groot hoekhuis aan de Sint-Janssingel, niet ver van het station. Hartog is Joods, maar omdat hij religieus gemengd gehuwd is, wordt Hartog tijdens de Duitse bezetting vrijgesteld van deportatie en voorlopig met rust gelaten. Toch loopt Hartog gevaar vanwege zijn lidmaatschap bij de Communistische Partij Nederland (CPN) en omdat hij veelvuldig onderdak biedt aan vervolgde partijgenoten. Daarvoor heeft hij in zijn eigen huis een schuilplaats in de kelder ingericht die bereikbaar is via een luik in de vloer van de huiskamer, verborgen onder het tapijt. Een van de partijleiders die door Hartog worden verscholen, is de orthodoxe en fundamenteel communistische Paul (Saul) de Groot uit Amsterdam. In 1943 heeft de Sicherheitsdienst (SD) lucht gekregen van Hartogs verzetsactiviteiten en doet bij hem thuis een inval. Over het verloop van de arrestatie zijn twee versies bekend. Volgens de een heeft Hartog zich kunnen verbergen in de schuilplaats die niet wordt ontdekt, maar zodra de agenten weer buiten op straat staan, horen ze glas rinkelen. Hartog heeft in de kelder per ongeluk een weckpot omgestoten. De SD-agenten keren terug naar binnen en deze keer arresteren ze Hartog. Volgens een andere lezing heeft Hartog geprobeerd door een luik in de slaapkamer naar de binnenplaats te ontsnappen, maar wordt hij daar opgewacht en gearresteerd. Via de kampen van Amersfoort en Westerbork wordt Hartog naar de Duitse concentratiekampen gedeporteerd. Daar komt hij uiteindelijk terecht in Buchenwald bij Weimar. In het kader van de onderaardse verplaatsing van de Duitse industrie wordt Hartog vandaaruit doorgevoerd naar het buitenkamp Langenstein-Zwieberge. Daar wordt hij als dwangarbeider ingezet bij het uitgraven van tunnelstelsels in de nabijgelegen Thekenberge bij Halberstadt. Als vorm van Vernichtung durch Arbeit (‘vernietiging door arbeid’) heeft het werk het expliciete doel de gevangenen fysiek en mentaal af te beulen. Ze worden gedwongen tot het maken van zeer lange dagen van extreem zwaar werk onder de grond. De voeding schiet schromelijk tekort en de gevangenen staan voortdurend bloot aan de willekeur en mishandelingen van de bewakers. In hun verzwakte toestand lopen ze grote kans bij ernstige ongelukken betrokken te raken. In het kamp van Langenstein-Zwieberge zelf zijn de leefomstandigheden nauwelijks beter. In de wintermaanden bezwijken gevangenen door kou en bevriezingsverschijnselen. Met meerderen tegelijk worden ze tegelijk op smerige britsen gelegd in overvolle barakken waar iedere vorm van hygiëne ontbreekt. Door het gebrek aan medische hulp maken besmettelijke ziektes als vlektyfus veel slachtoffers. Ook voor Hartog worden de ontberingen uiteindelijk te veel. Hij bezwijkt op 30 maart 1945 in het kamp op 40-jarige leeftijd.
Bron: Brabantse Gesneuvelden
Het leven tijdens de oorlog van Hartog Velleman
1943
Gevangen in Kamp Amersfoort
Getransporteerd naar Auschwitz
Bronnen
Dit zijn de bronnen die bij Oorlogsbronnen bekend zijn over deze persoon.
In Memoriam Brabantse gesneuvelden
Een digitale eregalerij voor alle omgekomen Brabantse militairen en verzetsplegers.
Aanbieder
Brabantse GesneuveldenWesterbork Digitaal
Personen Herinneringscentrum Kamp Westerbork is een database met informatie over slachtoffers die gevangen zaten in Kamp Westerbork. Deze informatie is afkomstig uit verschillende bronnen, van het Nederlandse Rode Kruis en transportlijsten tot aan akten van de burgerlijke stand.
Aanbieder
Herinneringscentrum Kamp WesterborkNationale Database Vervolgingsslachtoffers
Het Joods Monument is een online monument voor de meer dan 104.000 personen die in Nederland als Joden werden vervolgd en de Holocaust niet overleefden. Het monument is gebaseerd op verschillende bronnen en is rijk aan informatie. Je vindt er persoonsdata, maar ook familierelaties en beroepen.
Aanbieder
Joods MonumentGeregistreerde oorlogsslachtoffers
180.000 Nederlanders zijn door de Oorlogsgravenstichting geregistreerd als oorlogsslachtoffer. Op Oorlogsbronnen vind je persoonsdata over deze mannen, vrouwen en kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog of de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog zijn omgekomen. Het gaat zowel om militairen als burgers.
Aanbieder
OorlogsgravenstichtingNamenlijst Kamp Amersfoort
Een namenlijst van 31.308 personen die gevangen zaten in Kamp Amersfoort. De lijst is samengesteld door Nationaal Monument Kamp Amersfoort.
Aanbieder
Nationaal Monument Kamp AmersfoortDodenboeken Kamp Buchenwald 1937-1945
De dodenboeken van Kamp Buchenwald bevatten informatie over gevangenen die omgekomen zijn in Kamp Buchenwald.
Struikelstenengids
Stichting 18 September maakt de fysieke Stolpersteine digitaal toegankelijk. Ze zijn in een database gezet en worden vanuit daar gekoppeld aan de personen op Oorlogsbronnen.nl.
Aanbieder
Stichting 18 SeptemberNederlandse en in Nederland verblijvende Joden Bergen-Belsen
Onderzoek van Dr. Reinoutje Kaas naar Nederlandse en in Nederland verblijvende Joden in Kamp Bergen-Belsen.
Joodsche Raad Cartotheek
De Joodsche Raad Cartotheek is tijdens de Tweede Wereldoorlog aangelegd door verschillende afdelingen van de Joodsche Raad in Amsterdam. Een Joodsche Raad Cartotheekkaart bevat persoonlijke informatie en vaak staan ook familieleden bijgeschreven op de kaart. Daarnaast bevat het informatie over eventuele sperre, een vrijstelling voor deportatie. Na de Tweede Wereldoorlog is in rood potlood de deportatie datum opgeschreven door het Rode Kruis. Op dit moment bevindt de cartotheek zich fysiek in het Nationaal Holocaust Museum en is het digitaal beschikbaar via Arolsen Archives.
Aanbieder
Arolsen ArchivesAdministratie Kamp Buchenwald
De kampadministratie van Kamp Buchenwald is online beschikbaar bij Arolsen Archives. Hierin zitten verschillende soorten documenten: registratiekaarten, Häftlings-Personal-Karte en nummerkaarten. Soms is er een foto van de gevangene te vinden in dit archief.
Aanbieder
Arolsen ArchivesGevallenen '40-'45 database
De Gevallenen 40-45 Database is een aanvulling op de Erelijst van Gevallenen 40-45. De Erelijst een boek, maar de Database is een digitale lijst die constant wordt aangevuld en gecorrigeerd door het NIOD. De database gevallenen 40-45 is aangesloten op Oorlogsbronnen.
Aanbieder
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
Afbeelding van Hartog Velleman
Ontbreekt een portretfoto, of kan je ons helpen met een betere afbeelding van Hartog Velleman, dan kan je deze hier toevoegen. Ook is het mogelijk om de bestaande portretfoto beter bij te snijden.
Heeft u bezwaar tegen de vermelding van deze persoon?
Laat het ons weten door een e-mail te sturen naar info@oorlogsbronnen.nl