Keuringsdienst van Waren voor het gebied Haarlem

Het archief: Na de opheffing van de dienst in 1989 is het archief overgebracht naar het gemeentearchief Haarlem, vanwaar het voor een inventarisatieproject naar het stadhuis (bureau AVICO) werd vervoerd. Toen de inventarisatieplannen aldaar niet van de grond kwamen, is het archief in 1997 weer teruggebracht naar het gemeentearchief, dat inmiddels uitgegroeid was tot de Archiefdienst voor Kennemerland. Geraadpleegde literatuur: Jaarverslagen van de Keuringsdienst van Waren te Haarlem. Huisvesting: Van de oprichting tot 1932 was de Keuringsdienst gevestigd in een oud gebouw aan de Gedempte Oude Gracht 33. Het pand was niet alleen zeer vervallen, maar vooral ook te klein, zeker toen de dienst bij de invoering van de Warenwet sterk werd uitgebreid. In 1922 konden de directeur, administratoren en keurmeesters de bovenverdieping van de stadsapotheek aan de Kampersingel 4 betrekken. Het laboratorium bleef op de oude plaats gevestigd tot 1928, toen de laboranten moesten verhuizen omdat dit gebouw nodig was voor het Gemeentelijke Duinwaterleidingbedrijf. Het laboratorium kreeg een gedeelte van Botermarkt 10 ter beschikking. Oude orde en verantwoording inventarisatie: Het archief is in de loop der jaren volgens verschillende codes onderverdeeld geweest. Sommige stukken zijn later in de nieuwe codering opgenomen, andere niet. Het geheel maakte nogal een chaotische indruk. Helaas zijn de gebruikte coderingssystemen niet bij het archief gevoegd. De aanwezige Warencode was slechts bestemd voor de codering van levensmiddelen. Uitbreiding: Al snel na de oprichting, in 1913, sloten de omliggende gemeenten Bloemendaal, Heemstede, Schoten, Spaarndam, Velsen en Zandvoort zich bij de dienst aan. Bij de inwerkingtreding van de Warenwet in 1920 kwamen 24 gemeenten onder toezicht van de dienst. Namelijk Assendelft, Bennebroek, Beverwijk, Bloemendaal, Haarlem, Haarlemmerliede en Spaarnwoude, Haarlemmermeer, Heemskerk, Heemstede, Jisp, Koog aan de Zaan, Krommenie, Schoten, Spaarndam, Uitgeest, Velsen, Westzaan, Wormer, Wormerveer, Wijdewormer, Wijk aan Zee en Duin, Zaandam, Zaandijk en Zandvoort. Wel moesten deze gemeenten zelf individueel een keuringsverordening opstellen, want in de warenwet staan geen strafbepalingen. Oprichting: Al in de Middeleeuwen werden in Haarlem keuren (verordeningen) uitgevaardigd tegen het verhandelen van ondeugdelijke waren. Na de Franse Tijd echter stopte het stadsbestuur met het toezicht hierop, waarna er lustig op los geknoeid kon worden met de levensmiddelen. Pas in 1884 werd er in Haarlem weer een verordening tot het weren van de verkoop van schadelijke eet- en drinkwaren afgekondigd. Hieraan werd in 1904 nog een verordening op de verkoop van melk toegevoegd. Het was namelijk de gewoonte van sommige boeren om de door hen verkochte melk met water te verdunnen. Directeuren: Na Dr. Borst Pauwels nam in 1920 C.J. Mieras het directieroer over. Hij zou de dienst dertig jaar leiden. In 1951 werd hij opgevolgd door G. Tierie. De laatste directeur, A.G. Jäger, trad in 1969 aan. Overgang naar rijksdienst: In 1985 was het besluit gevallen om alle Keuringsdiensten in Nederland onder te brengen in een Rijkskeuringsdienst van Waren, waarbij de standplaatsen en personeelsbezetting van iedere dienst gehandhaafd zouden blijven. De streefdatum was 1 januari 1986. De dienst van Haarlem heeft dit echter administratief niet voor elkaar kunnen krijgen en ging daarom pas op 1 juni over. In april heeft men zodoende nog net het 75-jarig bestaan kunnen vieren. De toezegging ten aanzien van het behoud van standplaats en personeel werd vrijwel meteen teniet gedaan. Het volgende jaar al werd door de minister van WVC in het kader van algehele bezuinigingen besloten tot een 'afslanking' van de Rijkskeuringsdienst. Landelijk zouden er 121 formatieplaatsen moeten verdwijnen. Om dit te realiseren moest een drietal vestigingen worden opgeheven, waaronder Haarlem. Fel verzet van directeur en werknemers heeft niet mogen baten. Op 1 april 1989 werd de Haarlemse vestiging gesloten en het rayon overgenomen door de vestiging te Amsterdam. Specialisaties: Met de jaren werden de taken van de Keuringsdiensten steeds verder uitgebreid. Ging het aanvankelijk slechts om levensmiddelen, allengs kreeg men ook allerhande gebruiksvoorwerpen die gevaar voor de volksgezondheid zouden kunnen opleveren te onderzoeken. Omdat het terrein te breed werd om per dienst afzonderlijk alle benodigde expertise in huis te hebben, werd landelijk aan iedere Keuringsdienst een aantal specialisaties toegewezen. Voor Haarlem waren dat verpakkingsmiddelen (1973), speelgoed (1976) en vuurwerk (1982). Hiervan werden aparte jaarverslagen opgesteld.