Archief van H.C. Wieringa. Hendrik Cornelis (Henk) Wieringa, geboren Haarlem 4 december 1931.

Archief van H.C. Wieringa. Hendrik Cornelis (Henk) Wieringa, geboren Haarlem 4 december 1931. Jeugd. Henk Wieringa werd geboren in de Heussensstraat in Haarlem. Henks vader W.G.L. (Wim, Willie) Wieringa (1889) was leraar wiskunde aan een HBS. Zijn moeder A.M. (Lida) Wieringa-Hulshof (1898) was huisvrouw. De vader had twee zoons uit een eerder huwelijk: Louis (1919) en Theo (1921). Het gezin kreeg uitbreiding met Marie (1929), Henk (1931) en Henriette (1934). De ouders waren doopsgezind en Henk zou dit ook worden. In het gezin was de internationale politiek vaak het onderwerp in de tafelgesprekken rond de maaltijden. Radio-uitzendingen, die de oorlogsdreiging in de huiskamer brachten, stimuleerden het debat. Henk Wieringa deelde zijn belangstelling voor regionale geschiedenis en het verzamelen van curiosa met zijn vader. De voorlichtingsfolders over de luchtbescherming, die in 1939 huis aan huis verspreid werden, vormden het begin van zijn ‘oorlogsverzameling’, omdat voor hem een nieuwe wereld openging. Henk Wieringa was een Montessori-school-leerling, toen Nederland bezet werd. Hij ging tijdens de oorlog fanatieker verzamelen: “In de Kruisstraat was bijvoorbeeld een NSB-winkel waar je allerlei propagandaspullen van de partij kon krijgen. Met een vriendje heb ik daar toen spullen gehaald met het smoesje dat ik misschien wel lid wilde worden.” Henk Wieringa zou alledaagse – nu gezochte – voorwerpen verzamelen, zoals granaatscherven en de stroken zilverpapier die vanuit geallieerde vliegtuigen uitgestrooid werden om de radar van de vijand te verstoren. Een andere schoolvriend was Sallie Groenman, die van Joodse afkomst was. In 1941 werd hij gedwongen om naar Amsterdam te verhuizen. Zijn ouders zorgden in 1942 voor onderduikadressen voor hun drie kinderen, Sallie, Roosje en Noortje, voordat zij zelf werden gearresteerd en in kamp Westerbork terechtkwamen. Via een organisatie die zich het lot van achtergebleven Joodse kinderen aantrok, kwamen zij bij de Wieringa’s terecht. Een NSB-gezin in de straat maakte deze situatie echter te gevaarlijk. De ouders zouden uiteindelijk in het concentratiekamp Bergen-Belsen terechtkomen. Zij zouden echter de oorlog overleven, net als de kinderen die een nieuw onderduikadres vonden. In 1944 maakten de Duitsers van Haarlem de “Festung Haarlem”. Er kwamen tankgrachten, betonnen muren en betonnen haaientanden op het wegdek. Verschillende wijken werden ontruimd. In de Hongerwinter werd de ondervoede Henk Wieringa twee keer twee maanden bij de doopsgezinde familie Duyvis in Zaandijk ondergebracht. De bevrijding van Haarlem ging gepaard met een machtsvacuüm, omdat de bezetter zich op 4 mei overgaf, maar de geallieerden nog onderweg waren. Scherp herinnert Henk Wieringa zich, hoe hij op zondag 6 mei door een toevallig verlaten afzetting na drie jaar de zee terugzag en vooral hoe Sallie Groenman en hij op 7 mei van een vroegere buurvrouw hoorden dat Sallie’s ouders nog in leven waren. In 1948 zou het gezin Groenman naar Israël emigreren. Henk Wieringa en Sallie Groenman hebben altijd contact gehouden. Op Bevrijdingsdag en in de dagen direct daarna kon Henk Wieringa naar hartenlust verzamelen. Toen er een steen door de ruit van de NSB-winkel ging, nam hij alles mee dat hij kon dragen. Onderkomens van de bezetter, zoals scholen, villa’s en de bunkercomplexen in Bloemendaal en IJmuiden, waren vaak overhaast verlaten en werden aanvankelijk nauwelijks bewaakt. Militaire uitrusting, administratie, boeken, tijdschriften en zelfs sigaretten en drank waren hier achtergelaten. Na het gymnasium voltooide Henk Wieringa de sociale academie en de studie Burgerlijk Recht aan de Rijksuniversiteit Leiden. Hij heeft een beroep gedaan op de Wet Gewetensbezwaren Militaire Dienst en moest daarom ter vervanging drie jaar in een psychiatrisch ziekenhuis werken. Later was hij maatschappelijk werker, sociologisch onderzoeker, opbouwwerker en manager van een zorginstelling. In 1959 trouwde hij met H.E. (Hansje) Jonckers (1936). Het echtpaar kreeg drie kinderen. Het gezinsleven en zijn loopbaan namen hem in beslag, zodat zijn verzameling, die vanaf 1947 op de zolder van de Heussensstraat was opgeborgen, lang vergeten werd. Het archief omvat in hoofdzaak de bovenomschreven verzameling, die Wieringa rond de bezetting aanlegde.