Archief van K.M. Breur en A. Breur-Hibma.

Archief van K.M. Breur en A. Breur-Hibma. Krijn Martinus Breur, geboren Dordrecht 25 mei 1917 - overleden Leusden 5 februari 1943 en A. (Aat) Breur-Hibma, overleden Amsterdam 31 december 2002. Met elkaar gehuwd, twee kinderen. Verzetsdeelnemers. K.M. Breuer was in zijn HBS-tijd lid van de Arbeiders Jeugd Centrale en hordeleider van de Rode Valken, eveneens een socialistische jongerenvereniging. Van medio 1937 tot eind 1938 nam hij als ‘politiek commissaris’ in de Internationale Brigade deel aan de Spaanse Burgeroorlog. In Nederland teruggekeerd, kon hij – gewond en statenloos verklaard – moeilijk een vaste baan krijgen. Zo schreef hij artikelen voor de Arbeiderspers en was hij als op contractbasis werkzaam voor een Landarbeidersbond en het Gemeentelijk Bureau voor de Statistiek in Amsterdam. In september 1940 trouwde hij met Aat Hibma, een tekenares en schilderes. Het echtpaar kreeg twee kinderen, Wim in 1940 en Dunya in 1942. Aat en Krijn Breur waren vanaf het begin van de oorlog zeer actief in het verzet. Krijn verspreidde 'De Waarheid' en verrichtte spionagewerk. Ook was hij lid van de Nederlandse Volksmilitie en had in dit kader in Amsterdam de leiding over een kleine communistische Mil-sabotagegroep. Zo pleegde hij in 1942 met behulp van door hem vervaardigde tijdbommen aanslagen op voor de bezetter belangrijke objecten als munitieopslagplaatsen en Wehrmacht-garages. Breur had verzetscontact met onder anderen J.H. van Gilse, G.W. Kastein en M. Meyer. Samen met Aat, die bonkaarten en persoonsbewijzen vervalste, nam Krijn Joodse onderduikers in huis. Zij werden verraden. Vanaf medio oktober 1942 werden in een actie tegen de Nederlandse Volksmilitie [een verzetsorganisatie] honderden arrestaties verricht. Op 19 november werd Krijn samen met Aat en twee Joodse onderduikers in Den Haag door de Sicherheitspolizei gearresteerd. Na op 31 december 1942 ter dood te zijn veroordeeld, werd hij op 5 februari 1943 gefusilleerd. Aat kwam met Dunya in de gevangenis van Scheveningen, daarna in isolatie in Utrecht. Voordat zij in juni 1943 gedeporteerd werd, slaagde zij erin deze baby aan de gevangenispoort aan haar ouders mee te geven. Na een verblijf in de gevangenissen van Kleef en in Berlijn kwam zij in september 1943 in het vrouwenconcentratiekamp Ravensbrück aan. Daar onderging zij het strenge regime, maar dankzij enige goedwillende bewaaksters kreeg ze werk in de boekbinderij en moest ze geboortekaartjes tekenen. Zo kreeg zij ook restjes papier in handen voor clandestiene tekeningen. Aat tekende vooral haar medegevangenen. Op 1 maart 1945 werd Aat naar het Strafblock overgeplaatst, wat neerkwam op een doodvonnis. Een arts trok haar echter uit de rij en spelde haar het nummer van een overleden gevangene op. Dit werd haar redding. Op een dag hoorde de kampcommandant dat twee Nederlandse vrouwen tekeningen hadden gemaakt, wat hij als hoogverraad beschouwde. Weer kwam er hulp, want medegevangenen stopten de tekeningen weg voordat de kampcommandant arriveerde om ze te zoeken. Op 29 april 1945 bevrijdde het Russische leger kamp Ravensbrück. Op 6 juli 1945 werd Aat gerepatrieerd. Ze bleek met tuberculose besmet. In september 1945 kreeg Aat bezoek van een medegevangene, die haar tekeningen uit het kamp had gered. Aat stopte de beschadigde tekeningen weg en wilde er niet meer aan denken. Zij had gezondheidsproblemen en leed erg onder kamptrauma's. Zij leed een zeer teruggetrokken bestaan en de oorlog drukte als een taboe op haar. Haar kinderen leden hier erg onder. Het is uiteindelijk haar dochter Dunya Breur (1942-2009), die dit taboe wist te doorbreken. Ze had al vaak gevraagd naar de inhoud van een geheim koffertje onder het bed van haar moeder. Pas in 1980 kwamen de tekeningen tevoorschijn. Dunya publiceerde in 1983 deze tekeningen samen met verhalen in 'Een verborgen herinnering'. De tekeningen zijn in het beheer van het Rijksmuseum gekomen. Het archief bevat voornamelijk officiële documenten, naast enige correspondentie en een portretfoto van Krijn Breur als peuter.