Ga direct naar: Hoofdnavigatie
Ga direct naar: Inhoud
Alle bronnen

Archief van F. Schaling. Ferdinand (Ferrie, later Fer) Schaling, geboren Amsterdam 9 oktober 1925.

Archief van F. Schaling. Ferdinand (Ferrie, later Fer) Schaling, geboren Amsterdam 9 oktober 1925. Schuilnaam: Ferro, afgekort F. Gehuwd in 1952 met Catharina Johanna van Essen, geboren 16 januari 1928, drie kinderen (1953, 1955 en 1960). Verzetsdeelnemer Fer Schaling werd als derde kind geboren in een gereformeerd gezin met vier kinderen uit Amsterdam. Snel daarna verhuisde het gezin naar Zwanenburg. Als kind ontwikkelde Schaling technische vaardigheden. In 1939 keerde het gezin naar Amsterdam terug, waar aan de Bilderdijkkade de bezetting beleefd werd. Een oudere broer dook onder om zich aan de Arbeitseinsatz te onttrekken; zijn verblijfplaats hielden zijn ouders voor de overige gezinsleden geheim. In 1942 volgde Schaling, na de middelbare school (MULO) voltooid te hebben en nadat de MTS geen plaats bood, een opleiding voor werktuigbouwkundig constructeur in Haarlem, wat na de Spoorwegstaking als schriftelijk onderwijs werd voortgezet. Schaling volgde ook catechisatie. Medeleden betrokken hem bij de landelijke Hulp aan Onderduikers (LO) en haalden hem over om schietlessen te nemen. Schalings EHBO-diploma maakte dat hij bij de medische hulpdienst werd ingedeeld. Hij hielp een studiegenoot aan bonkaarten. In 1944 besloot Schaling onder te duiken, ook vanwege de Arbeitseinsatz. Een huis van een vriend in Amsterdam bood daarvoor een kamer met een dubbele wand. Hij ging meer illegaal werk doen en nam de identiteit van zijn oudere zus aan. Voor dat doel werd door een toneelkapper een pruik gemaakt, waarmee hij als de situatie onveilig was toch over straat durfde te gaan. De pasfoto voor het valse persoonsbewijs werd bij de Amsterdamse fotograaf Heno gemaakt. Deze vermomming testte hij eerst bij vrienden. Ondanks de professionele aanpak blijft het verbazingwekkend, dat Schaling met zijn lichaamslengte (1.78m) en zijn zware onderkaak niet tegen de lamp is gelopen. Wat meehielp, was dat hij een klichte stem had. Schaling ging halverwege 1944 deel uitmaken van een Trouw-groep. Zijn vader had een buurman toestemming gegeven om in zijn huis te stencilen, ondanks het risico dat hieraan verbonden was. Hiervoor werd een EdisonDick stencilmachine gebruikt. Er werden illegale kranten gemaakt, aanvankelijk op basis van het radionieuws uit Engeland, later met een bredere scope. De werkeenheid zorgde zelf voor papier, inkt en financiën. Het papier werd afgestaan door een lokale drukkerij; de inkt werd bij een lokale stencilwinkel gekocht. Schaling hielp mee de vele honderden dagelijkse uitgaven van het ‘Trouw’-bulletin te stencilen. De teksten werden op doorslagpapier anoniem aangeleverd, waarna ze op stencil werden overgetypt. Schaling leverde zelf geen copy aan, wel tekende hij geregeld een kaartje van het frontverloop. Ook leerde hij anderen het stencilen. Na het werk werd de stencilmachine in de kruipruimte opgeborgen, die in geval van een razzia ook als schuilplaats dienst deed. Meerdere keren heeft een groep zich hier schuilgehouden. De distributie van de illegale bladen namen drie personen op zich, waaronder Schaling. Dit komen en gaan bleef niet onopgemerkt, maar dit bleef zonder gevolgen. Het werkadres moest abrupt opgegeven worden, toen op 29 januari 1945 Wim Speelman, mede-oprichter van ‘Trouw’, (opnieuw) gearresteerd werd. Speelman was namelijk pal voor zijn arrestatie bij Schaling aan de deur geweest, zodat het ‘verdachte’ huis niet langer gebruikt kon worden. Onmiddellijk werd het materiaal uit de kruipruimte naar een naburig huis overgebracht. Een dag later ging de stencilmachine naar Schalings vroegere school, de MULO in de Amaliastraat, waar het stencilen werd voortgezet. Een tweede stencilmachine bracht Schaling, verkleed als vrouw, in een stuk vloerbedekking achterop zijn fiets naar een tweede werkadres. Na de bevrijding bleef Schaling bij het dagblad ‘Trouw’ betrokken, dat nu op de persen van de Standaard werd gedrukt. Voor dat doel waren tevoren in het geheim voorraden aangelegd. Stroom werd opgewekt met een motor en twee aggregaten. Na de zomer hervatte hij zijn opleiding. Hij kwam bij Werkspoor in dienst en vervolgens bij Wessanen (1949) en Philips (1954), in steeds verantwoordelijker leidinggevende functies. Het archief bevat legitimatiebewijzen, waaronder het valse persoonsbewijs, en kranten, gestencild door de werkeenheid van F. Schaling, materiaal voor de cursus stencilen. De pruik is ook in de collectie.

Collectie
  • Collectie Verzetsmuseum Amsterdam
Identificatienummer van Verzetsmuseum Amsterdam
  • 17417
Trefwoorden
  • Amsterdam
  • Pers, Illegaal, Trouw
  • Persoonsregistratie
  • Speelman, W.
  • Verzetsgroep, Lo/Lkp
  • Schaling, F.
  • Tewerkstelling In Duitsland
Disclaimer over kwetsend taalgebruik

Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer

Ontvang onze nieuwsbrief
Tweewekelijks geven we je een overzicht van de meest interessante en relevante onderwerpen, artikelen en bronnen van dit moment.
Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sportVFonds
Contact

Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

info@oorlogsbronnen.nlPers en media
Deze website is bekroond met:Deze website is bekroond met 3 DIA awardsDeze website is bekroond met 4 Lovie awards