Dambord (38x24), getekend op achterkant van 'Huisreglement voor de politiegevangenen', met aan de bo...

Dambord (38x24), getekend op achterkant van 'Huisreglement voor de politiegevangenen', met aan de bovenzijde een touwtje. Het bord is waarschijnlijk afkomstig van dominee Henk de Jong, die van 27 januari 1945 tot zijn executie op 12 februari 1945 in het Huis van Bewaring Weteringschans in Amsterdam zat. Hendrik Roelof (Henk) de Jong (Heeg, 20 oktober 1911 – Haarlem, 12 februari 1945). Schuilnamen Henk33 en Henk van der Laan. Verzetsdeelnemer. Henk de Jong was gereformeerd predikant. Hij had vier jaar op een beroeping gewacht, toen hij in 1941 in Venlo werd benoemd, zodat Joop Wiersma en hij konden trouwen. Drie weken later werd Nederland bezet. De Jong nam een non-coöperatieve houding aan en raakte gaandeweg bij verzetsactiviteiten betrokken. Hij pleegde, waarschijnlijk als lid van de LO, overvallen om stamkaarten, valse persoonsbewijzen en stempels te bemachtigen. Ook regelde hij onderduikadressen. Zijn vrouw, die hij hierbuiten hield, werd verrast door een joodse familie in hun huis, die nog dezelfde dag ondergebracht moest worden. Later boden zij ook zelf Joodse kinderen onderdak. Tegelijkertijd riep De Jong vanaf de kansel ouders op om hun zonen niet aan de arbeidsdienst af te staan. Even openlijk vroeg hij zijn gemeente om te bidden voor de Joden en het koningshuis. De pastorie werd in de nacht van vier maart 1944 door de Sicherheitsdienst overvallen, maar De Jong wist te ontkomen en zijn vrouw werd niet gezocht. Via schuiladressen in het land reisde hij naar Amsterdam (mogelijk omdat hij daar opgegroeid was). Hier dook hij onder op afwisselende adressen. Zijn vrouw ging bij haar moeder wonen, eveneens in Amsterdam. De Jong, die ‘veldprediker voor het illegale leger’ wilde worden, werd contactman voor verschillende ondergrondse groepen; zo ging hij voor ‘Trouw’ twee drukkers verzorgen, opnieuw voor de LO werken en vanaf april 1944 ook voor de NSF. Hij hield de wacht bij de mislukte overval op het Huis van Berwaring aan de Amsterdamse Weteringschans, 1 mei 1944. Hij werd staande gehouden, maar wegens gebrek aan bewijs vrijgelaten. Bij een bevriende dominee, T. Ferwerda, werden wapens in de kerk gevonden. Toen hij op 27 januari 1945 een vergadering van het NSF en de Trouw-groep wilde bijwonen, werd De Jong op Leidsegracht 13-15 door de Gestapo gearresteerd. In zijn cel aan de Weteringschans bemoedigde hij zijn medegevangenen, zong luid geestelijke liederen en bekeerde via het buizenstelsel een terdoodveroordeelde. Er volgde geen proces. Met zeven andere arrestanten, waaronder de oprichter van de NSF Walraven van Hall, werd dominee Henk de Jong op 12 februari 1945 als represaillemaatregel op de Haarlemse Jan Gijzenbrug gefusilleerd. Passanten, die werden gedwongen om toe te kijken, vertelden later dat De Jong met een liefdevolle, serene blik zijn dood onder ogen zag en zijn arm om de schouder van zijn buurman sloeg. Zie ook particulier archief VMA 17021.