Jozefa Szymanska (Polen, 19 december 1921 – Haarlem, 14 januari 2013). Tewerkgestelde.

Jozefa Szymanska (Polen, 19 december 1921 – Haarlem, 14 januari 2013). Tewerkgestelde. -Grijze wollen deken, langs de randen afgewerkt met een lichtblauwe zigzagsteek. Jozefa Szymanska (Zborów [Polen], 19 december 1921 – Haarlem, 14 januari 2013). Dwangarbeider. De uit Polen afkomstige Jozefa Szymanska, werkte tijdens de Duitse bezetting van Polen tegen de regels in bij een Joods gezin. Nadat haar zus door de Grüne Polizei was gearresteerd en vastgehouden werd meldde Jozefa zich op aandringen van haar familie. Ze werd naar een werkkamp gestuurd in het Noord-Duitse Delmenhorst. Daar werd ze tewerkgesteld in een barak van een jutefabriek waar lijkzakken werden gemaakt. Ze wisselde het werk af: in de winter werkte ze in de jutefabriek, en in de zomer stak ze turf in Wiesmoor. Vlak na de capitulatie van Duitsland verbleef Jozefa nog een tijd in de barak. Het was een chaotische situatie toen op een dag de Nederlander Willem Elferink langs de barak liep die door Jozefa werd nageroepen waar hij naartoe ging. Willem antwoordde dat hij naar Nederland ging, en vroeg of Jozefa of ze mee wilde. Niet lang daarna trouwden ze en vertrokken ze naar Nederland. Met verschillende vrachtwagens legden ze via Assen een route af richting Haarlem, waar de ouders van Willem woonden. Zij waren tijdens de bezetting van Den Haag naar Haarlem geëvacueerd. Jozefa en Willem werden met open armen ontvangen, niet in de laatste plaats omdat ze zakken met griesmeel bij zich hadden. Na enige tijd betrokken ze een woning aan de Jan Gijzenkade (huisnummer onbekend). Nadat een enquêtrice aan de deur was langs geweest met de vraag wat ze aan noodhulp (spullen/kleding) nodig hadden moest Jozefa zich op volgnummer in een hal melden. Waarschijnlijk heeft ze daar deze deken uitgereikt gekregen.