Getuigen Verhalen, Het Molukse perspectief in oorlogstijd, interview 20

Geïnterviewde 20 is in 1927 geboren in Saumlaki (Tanimbar). Zij groeide op in Saumlaki en Dobo (Aru). In Dobo kwamen al regelmatig Japanse schepen in verband met de parelduikerij. Haar vader was daar hoofdagent van politie. Hij werd overgeplaatst naar Fak Fak (Nieuw-Guinea). Bij het uitbreken van de oorlog woont het gezin in Fak Fak. Geiterviewde kan zich nog herinneren dat Japanse oorlogschepen en troepen aankomen in Fak Fak. Er wordt nauwelijks gevochten. Aan het begin van de oorlog ontmoet zij met haar vader een Amerikaanse duikboor voor de kust. Hierna wordt zij met haar vader opgepakt door Japanse soldaten en gevangengezet. Zij komt vrij, maar haar vader wordt geëxecuteerd. Samen met haar moeder en de andere kinderen van het gezin vlucht zij het bos in waar het gezin enige tijd woont. Eten en medicijnen zijn schaars. Het gezin ruilt persoonlijke goederen voor eten en onderhoudt een eigen klein tuintje. Geïnterviewde wordt bijna verkracht door een Japanse militair in Fak Fak. Ook maakt zij een schijnbaar zinloze executie mee. Zij wordt naar een huis in Fak Fak gebracht waar ook andere gezinnen door de Japanners worden vastgehouden. In dit huis wonen de vrouwen en kinderen van koloniaal bestuurspersoneel. De mannen zitten in een ander huis gevangen. Zij is uiteindelijk de enige overlevende van deze gevangenen. Mannen, vrouwen en kinderen worden door Japanse militairen om het leven gebracht. Eveneens in Fak Fak is een Molukse ambtenaar met zijn gezin om het leven gebracht. Haar moeder heeft de ambtenaar vooraf proberen te waarschuwen. Na de Japanse capitulatie verhuist het gezin naar Halong op het eiland Ambon. Daar wonen zij in een marinehangaar. Geïnterviewde verlooft zich daar met een Ambonees van de marine. Als zij voor een kort bezoek naar het dorp van haar vader reist, leert zij een andere man kennen. Binnen enkele dagen trouwen zij. Haar man is een KNIL-militair en een week na het huwelijk wordt hij overgeplaatst naar Palembang (Sumatra). Zij zal hem achterna reizen maar blijft achter in Ambon, omdat ondertussen de RMS is geproclameerd en geen reisverkeer meer mogelijk is. Tijdens de RMS was het op Ambon een moeilijke tijd. Er was nauwelijks iets te eten in Ambon-stad. Bij de inval van het Indonesische leger moest zij met haar pasgeboren baby het bos invluchten. Nadat Ambon is veroverd, worden de gezinnen van de KNIL-militairen overgebracht naar Java voor hereniging met de mannen. In Semarang ontmoet zij haar man weer. Niet lang hierna is het jonge gezin ingescheept naar Nederland. Na aankomst in Nederland wordt het gezin gehuisvest in Koudekerke. Het tijdelijke verblijf in Nederland zou zes maanden duren. Omdat haar man betrokken raakt bij een vechtpartij met een Nederlandse ambtenaar, wordt het gezin overgebracht naar Groede.