Dokumentacja Instytutu Higieny SS

Instytut Higieny Waffen-SS i Policji w KL Auschwitz (Hygiene Institut der Waffen-SS und Polizei Auschwitz O/S) powstał jesienią 1942 r. jako filia Głównego Urzędu Higieny SS, który podlegał Głównemu Urzędowi Sanitarnemu SS (SS-Hauptsanitäramt) w Berlinie. Do wiosny 1943 r. siedzibą Instytutu Higieny SS był obóz macierzysty KL Auschwitz I w Oświęcimiu. Następnie placówkę przeniesiono do Rajska, gdzie funkcjonowała do ewakuacji w styczniu 1945 roku. Do zakresu działania Instytutu Higieny należało wykonywanie wszystkich badań higienicznych i bakteriologicznych dla oddziałów SS, Wehrmachtu, policji i dla obozów koncentracyjnych (cały kompleks Auschwitz-Birkenau wraz z podobozami, ale również np. dla KL Gross-Rosen). Podstawowym materiałem badanym w placówce były próbki krwi i wydzielin fizjologicznych, pobierane od więźniów obozu, członków załogi SS i ich rodzin, a także od członków formacji zbrojnych SS i Wehrmachtu stacjonujących w rejonie Oświęcimia. Profil badań dotyczył głównie duru plamistego, malarii i kiły. Szczególnie często badani byli więźniowie zatrudnieni w komandach (drużynach roboczych), które wykonywały prace na rzecz załogi SS w KL Auschwitz – pracownicy kuchni SS czy magazynów odzieżowych i z ekwipunkiem dla esesmanów. Instytut Higieny SS miał do dyspozycji następujące laboratoria: bakteriologiczne, chemiczne, biologiczne, histologiczne, serologiczne, laboratorium odczynu Wassermanna, laboratorium w bloku nr 20 obozu Auschwitz I a także sekcje produkcji pożywek dla bakterii i klimatologiczną. Każda z tych komórek prowadziła odrębną dokumentację, której część ocalała i znajduje się obecnie w zbiorach archiwalnych Muzeum. Zasadniczą część zespołu akt Instytutu Higieny SS stanowią: • księgi główne (Hauptbüchern) – 9 tomów; • księgi pomocnicze (Nebenbüchern) – 8 tomów; • zlecenia na przeprowadzenie różnego rodzaju badań na próbkach krwi i wydzielin fizjologicznych oraz ich wyniki – 62 tomy.