Akta gminy Jabłoń

Jabłoń na mocy dekretu władz Księstwa Warszawskiego wydanego w 1809 r. został jednowioskową gminą (Dz. P. K. W. t. I, s. 227-236). W wyniku podziału Królestwa Polskiego na powiaty i gminy, dokonanego na początku 1867 r. przez Komitet Urządzający (Dz. P. K. P. t. 66, s. 279n.), gmina znalazła się w powiecie radzyńskim guberni siedleckiej W latach 1919-1939 w powiecie radzyńskim w województwie lubelskim. Obejmowała następujące wsie: Jabłoń, Dawidy, Gęś, Kolano, Kudry, Łubno, Puchowa Góra, Paszenki, Rudzieniec, Radcze. W okresie okupacji - dystrykt lubelski. W 1954 r. z terenu gminy Jabłoń utworzono gromady w Gęsi, Jabłoniu, Przewłoce i Rudnie (Dz. Urz. WRN w Lublinie Nr15, poz. 64). Siedziba gminy - Jabłoń. Status prawny - jednostka podziału terytorialnego. Ukaz z 19 lutego 1864 r. o urządzeniu gmin wiejskich (Dz. P. K. P. t. 62, s. 37) uzupełniony zarządzeniem z 1871 r., w miejsce jednoosobowej władzy wójta tworzył organy administracji gminnej: zebrania gminne, sądy gminne, wójtów i sołtysów. Po odzyskaniu niepodległości na ziemiach byłego zaboru rosyjskiego nadal obowiązywał częściowo ukaz z 1864 r. Dekret Naczelnika Państwa z dnia 27 listopada 1918 r. (Dz. P. Nr 18, poz. 48) wprowadził tylko pewne uzupełnienia. Zniósł instytucje pełnomocników gminnych ustanawiając radę gminną. W jej skład wchodził wójt, jego zastępca i 12 członków wybieranych podczas zgromadzenia gminnego. Rada stała się organem zarządzającym i kontrolnym gminy. Ustawa dla gmin z 23 marca 1933 r. (Dz. U. Nr 35, poz. 294) znosiła zgromadzenia gminne przekazując część ich kompetencji radzie gminnej. Organem wykonawczym został zarząd gminny. W okresie okupacji, na mocy rozporządzenia generalnego gubernatora z 28 listopada 1939 r., gminy w GG zostały podporządkowane władzom okupacyjnym, a samorząd zniesiony. Gminą zarządzał jednoosobowo wójt mianowany przez starostę. Władza wójta miała charakter porządkowo-policyjny. Na mocy ustawy z 11 września 1944 r. (Dz. U. Nr 5, poz. 22) powstały gminne rady narodowe jako władza uchwałodawcza. Spośród członków gminnej rady wybierano zarząd gminy (organ wykonawczy, na czele z wójtem) prezydium gminnej rady narodowej (organ reprezentacyjny gminy i kontrolny). Na mocy ustawy z 20 marca 1950 r. (Dz. U. Nr 14, poz. 130) rady narodowe stały się terenowymi organami władzy państwowej. Organem wykonawczym i zarządzającym było prezydium, składające się z przewodniczącego, zastępcy, sekretarza i 2 członków wybieranych przez radę Dział ogólno-organizacyjny z lat 1945-1953 (13 j.a.): sprawy organizacyjne, uchwały GRN, protokoły z posiedzeń Prezydium GRN, protokoły z posiedzeń komisji, protokoły z sesji GRN, kontrole wewnętrzne i społeczne, protokoły inspekcji i zarządzenia pokontrolne; Dział finansowo-budżetowy z lat 1944-1953 (15 j.a.): majątek gminy i gromad, budżet gminy, roczne sprawozdania rachunkowe, raporty finansowe, wykaz podatników podatku gruntowego, kredyt komunalny, zapomogi; Dział administracyjno-społeczny z lat 1927-1928, 1947-1953 (17 j.a.): oświata i kultura, sieć szkół, lokale szkolne, gospodarka lokalowo-mieszkaniowa, wybory do Sejmu i rad narodowych, głosowanie ludowe, ewidencja i kontrola ruchu ludności, sprawy budowlane i odbudowy, remonty i zaopatrzenie materiałowe, księgi ewidencyjne wsi Dawidy i Paszenki oraz osób podlegających powszechnemu obowiązkowi wojskowemu.