Sąd Okręgowy w Siedlcach

W okresie września - października 1939 roku na terenie Generalnego Gubernatorstwa działało sądownictwo wojskowe, realizowane przez sądy polowe i doraźne. Nowy ustrój sądownictwa wprowadziło rozporządzenie Generalnego Gubernatora z dnia 26 X 1939 r. O odbudowie wymiaru sprawiedliwości w Generalnym Gubernatorstwie (Dz. Rozp. GG s. 4 ). Na jego podstawie powołano odrębne sądy niemieckie i polskie. Sady niemieckie dzieliły się na powszechne oraz specjalne. Pierwszą grupę stanowiły: sądy krajowe (Landsgerichte) i powiatowe (Amstgerichte) jako I instancja i Wyższy Sąd Krajowy (Oberlandesgericht) jako II i ostatnia instancja. Drugą grupę tworzyły sądy specjalne orzekające w sprawach szczególnych oraz policyjne sądy doraźne. Strukturę sądownictwa polskiego tworzyły sady grodzkie, sądy okręgowe i sądy apelacyjne (Sąd Najwyższy nie wznowił działalności). Jego działalność normowało postanowienie wykonawcze z dnia 1 VIII 1940 r. do rozporządzenia z dnia 19 II 1940 r. o sądownictwie polskim w GG (Dz. Rozp. GG, częśc II, s. 411). Postępowanie było dwuinstancyjne, a wyroki sądów polskich podlegały kontroli Wyższego Sądy Niemieckiego. Niemiecka prokuratura rozstrzygała, które spośród spraw karnych należy przekazać do orzekania sądom polskim. Spory kompetencyjne między sądami polskimi i niemieckimi rozstrzygały sądy niemieckie. Orzecznictwu sadów polskich podlegali Polacy i Żydzi z wyłączeniem spraw przeciwko państwu, wojskom okupacyjnym i obywatelom Rzeszy. Sądy grodzkie orzekały jednoosobowo, sądy okręgowe jednoosobowo lub w komplecie trzech sędziów, sądy apelacyjne trzyosobowo. Funkcje sędziów pełnili Polacy. Wyroki wydawano "w imieniu Prawa". Językiem urzędowym był język polski. W kontaktach z niemiecką administracją, władzami wojskowymi lub innymi instytucjami niemieckiego wymiaru sprawiedliwości obowiązywał język niemiecki. Sądy okręgowe i apelacyjne dzieliły się na wydziały i sekcje. Strukturę organizacyjną sądu i ich działanie normowały przepisy przedwojenne z 1932 r. W zakresie prawa cywilnego polskie sądy opierały się na przepisach prawnych obowiązujących przed wojną. W sprawach karnych orzekano w oparciu o Kodeks karny z 1928 r. ze zmianami wprowadzonymi przez władze niemieckie. Sąd Okręgowy rozpatrywał sprawy cywilne o działy spadkowe, prawość rodu, sprostowanie aktów stanu cywilnego, o alimenty, o wydanie tytułów wykonawczych, spłatę długów, unieważnienie aktów notarialnych, prawa własności, rozgraniczenie itp. Sprawy karne rozpatrywane przez SO dotyczyły przestępstw pospolitych przeciwko życiu, zdrowiu i mieniu takich jak: przywłaszczenie, kradzież, oszustwo, pobicie, spowodowanie śmierci, zabójstwo. Spod jego jurysdykcji wyłączone były przestępstwa polityczne i przeciwko władzy i państwu. Przy sądach okręgowych działali sędziowie śledczy, prokuratorzy i komornicy. Działalność sądów okupacyjnych zakończona została wraz z okupacją. SĄD OKRĘGOWY W SIEDLCACH rozpatrywał sprawy z powiatów: garwolińskiego, siedleckiego, sokołowsko-węgrowskiego. Repertorium i skorowidz spraw cywilnych 1941 - 1946 sygn. 1 - 2, Repertoria spraw karnych K, JK 1941 - 1946 sygn. 3 - 4. Skorowidz spraw karnych K, JK 1941 - 1948 sygn. 5, Terminarz rozpraw 1941 - 1942 sygn. 6, - Księga należności pieniężnych 1940 - 1945 sygn. 7, Akta spraw cywilnych CJ, C, Ca, Cz 1939 - 1944 sygn. 8 - 107, Akta spraw karnych JK, K 1939 - 1944 sygn. 108 - 901 [Repertoria C, CJ, Cz, Ca, Kl, Up z lat 1933 - 1948 oraz repertoria i skorowidze Ka, K, KJ, KO z lat 1938 - 1949 w zespole Nr 62/61 - "Sąd Okręgowy w Siedlcach 1918 - 1939", sygn. 6676, 6677, 6678, 129, 61, 6679, 6680, 125, 179, 6682, 205, 6675, 211, 6681]., nab. 3869/08 (1 j.a.) sprawa cywilna 762/27 z Sądu Pokoju w Moradach apelacja do SO sprawa AC 936/28, AC 499/42, Cps 15/44.