Getuigen Verhalen, Reis van de Razzia, interview met Klaas en Frans den Haan

KLAAS EN FRANS DEN HAAN (NL) De broers Klaas en Frans den Haan komen uit een groot arbeidersgezin en moesten al vroeg gaan werken om bij te dragen aan het gezinsinkomen. Ze komen te werken in een emballagefabriek. In de crisisjaren was het moeilijk om aan werk te komen en dat ook te houden. Frans vindt werk in de binnenvaart, maar Klaas wordt al in 1943 opgeroepen voor de arbeidsinzet. De Nazi’s hadden besloten om werklozen verplicht tewerk te stellen. Klaas weet hieraan te ontsnappen door zich te laten afkeuren. Wel heeft hij deze tijd als zeer onzeker ervaren vanwege de gelijkschakeling van kranten, de inbeslagname van radio’s en de voortdurende stroom van geruchten.In november 1944 zijn zowel Klaas als Frans alsnog aan de beurt voor de arbeidsinzet. Ze proberen nog te vluchten, maar melden zich uiteindelijk aan het einde van de dag toch nog voor de razzia. Ze komen per rijnaak en trein aan in Noord-Duitsland. Daar maken ze een bombardement mee. Ze zijn samen tewerkgesteld, totdat Klaas medische zorg nodig had. Zijn hand was helemaal opgezwollen en moest worden geopereerd. Hij komt in Oldenzaal terecht.Ondertussen is het voorjaar en de Canadezen en de Engelsen bevrijden Noord-Oost Nederland en ook Noord-Duitsland. Frans kan zo terugkeren naar huis. Hij zit onder de luizen en heeft te maken met scabiës, maar is toch thuis. Klaas komt een paar weken later thuis. Veel wordt er niet gepraat over de oorlog of de tewerkstelling. Gedanst wordt er des te meer. De oorlog moet eruit worden gedanst. Frans heeft zo zijn vrouw leren kennen.Zowel Klaas als Frans komen te werken in de Rotterdamse haven op sleepboten. Ze vertellen over de overgang van stoomschepen naar motorschepen. Over hoe ze toch diploma’s halen en zo kapitein worden op de sleepboten. Tussen de regels door is te horen hoe zij de wederopbouw hebben ervaren en hoe ze de verzorgingsstaat hebben zien ontstaan. SAMENVATTING ONDERWERP. Op de avond van 9 november 1944 werd er een cordon rond Rotterdam en Schiedam gelegd door het Duitse leger. Alle belangrijke bruggen en strategische punten waren afgezet, trams reden niet meer en het telefoonverkeer was geblokkeerd. Op de twee daarop volgende dagen werden ruim 52.000 Rotterdammers en Schiedammers tussen de zeventien en veertig jaar oud opgepakt en afgevoerd richting Duitsland om daar dwangarbeid te verrichten in veelal beroerde omstandigheden.De Razzia van Rotterdam is een van de grootste klopjachten die het Duits Nationaalsocialistische regime heeft gehouden. Het verzetsblad Vrij Nederland reageerde dan ook geschokt, het schreef op 14 december 1944: ‘Vijftigduizend Nederlandse mannen laten zich als schapen wegvoeren en evenzoveel vrouwen zien toe hoe hun mannen en zoons weerloos naar Hitlers slachtbank worden geleid’.Het project Reis van de Razzia is gebaseerd op gefilmde getuigenissen van mannen die de razzia en de daaropvolgende reis hebben meegemaakt, om een hiaat in de geschiedschrijving te vullen en om inzicht te geven in de gebeurtenissen aan de hand van het thema "Handelingsruimte van een individu in een samenleving onder druk". KLAAS AND FRANS DEN HAAN (EN) Brothers Klaas and Frans den Haan come from a large working-class family and had to start working at an early age to contribute to the family income. They end up working in a packaging factory. During the crisis years, it was difficult to find work and keep it. Frans finds work in inland shipping, but Klaas is called up for labour deployment in 1943. The Nazis had decided to force the unemployed to work. Klaas manages to escape this by having himself declared unfit for work. However, he experienced this period as very uncertain because of the standardisation of newspapers, the confiscation of radios and the constant stream of rumours.In November 1944, both Klaas and Frans are finally called up for labour deployment. They try to escape, but eventually report for the raid at the end of the day. They arrive in Northern Germany by Rhine barge and train. There they experience a bombardment. They are employed together until Klaas needs medical care. His hand was completely swollen and had to be operated on. He ends up in Oldenzaal.In the meantime, it is spring and the Canadians and the English liberate the North-East of the Netherlands and also Northern Germany. Frans can return home. He is covered in lice and has to deal with scabies, but is still home. Klaas comes home a few weeks later. There is not much talk about the war or the employment. There is all the dancing. The war has to be danced out. That is how Frans met his wife.Both Klaas and Frans end up working in the port of Rotterdam on tugboats. They talk about the transition from steamships to motor ships. About how they still get diplomas and thus become captains of the tugboats. Between the lines you can hear how they experienced the reconstruction and how they saw the welfare state emerge. SUMMARY OF THE SUBJECT. On the evening of 9 November 1944, a cordon was placed around Rotterdam and...