Zaandam, monument in het Stadhuis

Het monument in het Stadhuis herinnert de inwoners van Zaandijk (gemeente Zaanstad) aan de verwoestende gevolgen van de Tweede Wereldoorlog. In die periode heeft de Duitse bezetter 171 joodse inwoners van de zeven voormalige Zaangemeenten in vernietigingskampen in Duitsland, Polen en Oostenrijk omgebracht. Tevens benadrukt het monument de opluchting en de vreugde die de bevrijding heeft gebracht. Tijdens de bezettingsjaren sprak koningin Wilhelmina vanuit Londen voor Radio Oranje de bemoedigende woorden: 'Aan de uitgang van ieder dal komt men in de ruimte en in het licht.' Oprichting Als dank voor de inzet van de bevolking bij het verzet tegen de bezetter heeft de Stichting Voormalig Zaans Verzet 1940-1945 de gemeente Zaanstad het drieluik aangeboden. Onthulling Het monument is onthuld op 3 april 1990 door Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard. De replica van het monumentje van de Februaristaking van 1941 werd in 2001 uitgereikt aan de 90-jarige Saul Smit, die tientallen jaren als voorzitter actief betrokken was bij de Nederlandse Israëlitische gemeente en tal van joodse organisaties. 'Dit beeldje past zeker meer bij het gedenkteken in de hal van het stadhuis dan in mijn huiskamer,' was zijn overtuiging.