Hardenberg, 'Frits de Zwerver'

Het monument 'Frits de Zwerver' in Hardenberg herinnert aan de Nederlandse, gereformeerde predikant en verzetsstrijder Frederik Slomp (1898-1978). De gereformeerde predikant Frederik Slomp was gedurende de Tweede Wereldoorlog een actieve verzetsstrijder. Vanaf 1939 verleende hij hulp aan Duitse joden die naar Nederland waren gevlucht en regelde hij schuiladressen voor Duitse burgers die hun dienstplicht in de Wehrmacht weigerden te vervullen. Tijdens de bezetting riep hij op tot verzet tegen de bezetter op illegale bijeenkomsten van de Antirevolutionaire Partij en het Christelijk Nationaal Vakverbond. Op 12 juli 1942 kwam de bezetter Frederik Slomp op het spoor en was de Gestapo onderweg om hem te arresteren. Door een waarschuwing wist hij hieraan te ontkomen door onder te duiken. In november 1942 ontmoette hij Helena Kuipers-Rietberg, een verzetsstrijdster die onder de naam ‘Tante Riek’ vele onderduikers hielp. Op haar verzoek begon Slomp een nationaal netwerk op te zetten: De Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers (LO). Frederik Slomp reisde onder zijn schuilnaam ‘Frits de Zwerver’ het hele land door om zijn verzetsorganisatie uit te breiden. Hij organiseerde wekelijkse bijeenkomsten die bekend stonden als ‘De Beurs’, waar vraag en aanbod van onderduikers en onderduikadressen op elkaar werden afgestemd. Op 19 oktober 1943 moest ‘Frits de Zwerver’ zijn voorzitterschap van de LO neerleggen omdat de Sicherheitsdienst een aantal kopstukken van zijn organisatie had gearresteerd en hij teveel gevaar ging lopen. Op 1 mei 1944 werd Frederik Slomp bij toeval aangehouden in Ruurlo en gearresteerd. De bezetter herkende hem niet en zag hem aan voor een joodse burger. In deze hoedanigheid werd hij overgebracht naar de gevangenis in Arnhem om vervolgens naar Scheveningen op transport gesteld te worden. Zover kwam het echter niet, aangezien hij door vrienden uit de Landelijke Knokploegen (LKP) werd bevrijd. Hierna heeft Slomp met zijn gezin tot aan het einde van de bezetting ondergedoken gezeten. Na de bevrijding van Overijssel op 11 april 1945 werd Slomp, op verzoek van de afgezette burgemeester, in de overgangsperiode enkele weken belast met het openbaar gezag in Hardenberg. Doordat de kerkenraad van Heemse hem een jaar vrijstelde, kon hij - binnen het verband van de LO en de LKP - al zijn aandacht wijden aan de zorg voor de weduwen en wezen van de ongeveer 1.700 tijdens de Duitse bezetting gesneuvelde leden van het verzet. Hierna wijdde hij zich weer aan het prediken. Frederik Slomp ontving van de Engelse regering op 18 oktober 1948 de King's Medal for Courage in the Cause of Freedom. In december 1978 overleed Frederik ‘Frits de Zwerver’ Slomp aan kanker. Onthulling Het monument is onthuld op 4 mei 1995.