Ga direct naar: Hoofdnavigatie
Ga direct naar: Inhoud
Alle bronnen

Sprang-Capelle, monument Kapelsche Veer

Het monument Kapelsche Veer te Sprang-Capelle is opgericht ter nagedachtenis aan de hevige strijd in de winter van 1944/1945 die hier heeft gewoed tussen de geallieerden en de bezetter. De inzet van de gevechtshandelingen bij het Kapelsche Veer was een Duits bruggenhoofd van een paar vierkante kilometer. Deze strijd kostte in totaal ongeveer 1200 man aan militaire verliezen (gesneuvelden, gewonden, krijgsgevangenen en vermisten). De wilg die bij het monument staat, heeft deze oorlogshandelingen van nabij meegemaakt en overleefd. In september 1944 bevrijdden de geallieerden een gedeelte van Limburg. VVan 17 tot 26 september 1944 wilden de geallieerden met een groot offensief (operatie 'Market Garden') een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland creëren. In een bliksemsnelle aanval moesten luchtlandingstroepen bruggen veilig stellen. Grondtroepen moesten daarna vanuit België over deze bruggen oprukken naar het IJsselmeer. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen in de omgeving van Eindhoven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Engelse para's werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken naar de Betuwe. Nadat de Slag om Arnhem werd verloren, is de aanval gestokt. Een gedeelte van Nederland ten zuiden van de grote rivieren was echter al wel bevrijd. In de maanden hierna werd deze corridor van bevrijd Nederland langzaam uitgebreid. Zo ook naar Noord-Brabant. De frontlinie van de geallieerden liep onder meer tot aan de Bergsche Maas. Bij het Kapelsche Veer (tussen de Bergsche Maas en het Oude Maasje) had een Duitse eenheid zich gevestigd en zo een bruggenhoofd gevormd. De 1ste Poolse Pantserdivisie bewaakte dit gedeelte van de frontlinie. Het front was rustig. Op 16 december 1944 ontketenden de Duitsers in de Ardennen hun laatste grote offensief met als einddoel Antwerpen en het doorsnijden van het geallieerde front. Om deze aanval te ondersteunen had de Duitse generaal Kurt Student een aanval gepland vanuit bezet Nederland richting Antwerpen. Deze aanval is echter nooit uitgevoerd, maar Student liet wel eenheden van de 712­­e Infanteriedivisie en daarna van de 6­e Parachutistendivisie de rivier oversteken om het bruggenhoofd te versterken. Vanaf 19 december raakten de patrouilles met elkaar in gevecht. Een Poolse verkenningseenheid stuitte in de nacht van 28 op 29 december op hevige weerstand. Er werd besloten om het Duitse bruggenhoofd te vernietigen. In de nacht van 30 op 31 december 1944 werd de eerste aanval door de Polen uitgevoerd. Deze aanval mislukte en ook de volgende aanval, op 6 en 7 januari, werd teruggeslagen. De verliezen op beide dagen waren hoog. Voor de volgende aanval werden commando’s van de 47 Royal Marine Commando ingezet. Zij werden ondersteund door Noorse commando’s. Deze derde aanval liep ook uit op een mislukking. Ondertussen was al lang duidelijk dat de Duitse aanval vanuit de Ardennen op niets was uitgelopen. Fall Braun, de ondersteunende aanval, werd dus ook niet uitgevoerd. Maar zowel Student, als zijn geallieerde tegenhanger Generaal Sir John Crocker, wilden niet van stoppen weten. Op 26 januari 1945 werd overdag een grootscheepse aanval door eenheden van de 4e Canadese pantserdivisie uitgevoerd. Hierbij deden ook eenheden in kano mee. De gevechten bleven aanhouden tot 31 januari toen de Duitse troepen zich opeens terugtrokken over de Bergsche Maas (later is bekend geworden dat Student vervangen was en dat zijn opvolger een einde maakte aan dit onnodige gevecht). Oprichting De oprichting van het gedenkteken was een initiatief van het Herdenkingscomité 1945. Op 4 mei 1985 omschreef het comité zijn motivatie tot oprichting van het gedenkteken als volgt: 'De bijval, die het 'Comité van Ontvangst 1980' kreeg bij de herdenking samen met de oud-strijders geeft ons het vertrouwen, dat vele mensen de gedachte zullen steunen om bij Kapelsche Veer een blijvende herinnering aan te brengen. Zeker nu de generatie van tóen, soldaten en burgers, er nog bij kan zijn.' Met regelmaat komen Canadese oud-strijders het monument bezichtigen. Op 31 januari 2007 is er naast het monument een informatiebord geplaatst. Hierop wordt beschreven wat er zich tussen december 1944 en eind januari 1945 op deze plaats heeft afgespeeld. De juistheid van de informatie op het informatiebord werd bestreden. Een commissie onder leiding van prof. dr. J.C.H. Blom adviseerde over de teksten op het bord. Het informatiebord is naar aanleiding van dit advies aangepast. Toch is er nog steeds discussie over de formulering van de tekst op het informatiebord.

Vervaardiger
  • Klokkengieterij 'Koninklijke Eijsbouts'
Collectie
  • Oorlogsmonumenten
Type
  • monument
Identificatienummer van Nationaal Comité 4 en 5 mei
  • 626
Trefwoorden
  • Plaquette
  • Geallieerde militairen
Disclaimer over kwetsend taalgebruik

Bij bronnen vindt u soms teksten met termen die we tegenwoordig niet meer zouden gebruiken, omdat ze als kwetsend of uitsluitend worden ervaren.Lees meer

Ontvang onze nieuwsbrief
Tweewekelijks geven we je een overzicht van de meest interessante en relevante onderwerpen, artikelen en bronnen van dit moment.
Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sportVFonds
Contact

Vijzelstraat 32
1017 HL Amsterdam

info@oorlogsbronnen.nlPers en media
Deze website is bekroond met:Deze website is bekroond met 3 DIA awardsDeze website is bekroond met 4 Lovie awards