Sociale Raad te Utrecht

Crisiscomité te Utrecht Het Crisiscomité Utrecht werd opgericht op 8 december 1931 op initiatief van verschillende plaatselijks organisaties. Het hield nauw contact met het Nationaal Crisiscomité, opgericht door het Ministerie van Sociale Zaken om plaatselijke projecten te coördineren. Het Crisiscomité gaf aanvullende steun in natura aan werklozen. De Utrechtse Volksuniversiteit richtte het Comité tot ontwikkeling en ontspanning van werklozen op, dat later werd ondergebracht bij het Crisiscomité. In 1935 besloot het comité haar naam te wijzigen in Comité voor culturele werklozenzorg. Op 1 mei 1936 werd het Crisiscomité opgeheven. Raad voor Bejaardenzorg te Utrecht De Raad voor Bejaardenzorg was een samenwerkingsorgaan van particuliere, kerkelijke en gemeentelijk instellingen op het terrein van de bejaardenzorg en zij organiseerde activiteiten voor bejaarden. De Raad is in 1956 in het leven geroepen op initiatief van de toenmalige wethouder van Sociale Zaken. Het secretariaat was bij de Sociale Raad ondergebracht. Utrechts contactorgaan ongehuwde moederzorg te Utrecht In het verband van de Sociale Raad is in april 1958 een overkoepelend contactorgaan in het leven geroepen van instellingen, die zich bezighielden met de zorg voor de ongehuwde moeder en haar kind. Deelnemende instellingen waren o.a. de Paulastichting, de stichting Ons Tehuis, de stichting De Opbouw, het Stads- en Academisch ziekenhuis, de GGD, de Kinderrechter en de Gemeentelijke Instelling voor Maatschappelijke Zorg. Binnen dit Utrechts Contactorgaan Ongehuwde Moederzorg (UCOM) ontstond het Gesprekscentrum van Maatschappelijke werksters van de (deelnemende) instellingen voor ongehuwde moederzorg. Het UCOM is opgeheven in 1968. Archief Het archief van de Armenraad/Sociale raad is in 1975 door de documentalist van de Stedelijke Stichting Welszijnsbevordering Utrecht, de heer P. Soetens, geschoond en in door middel van een plaatsingslijst toegankelijk gemaakt. Het archief, bestaande uit het archief van de Armenraad (Sociale Raad), met de bijbehorende commissie- en secretariaatsarchieven, is in 1976 aan de Gemeentelijke Archiefdienst overgedragen. De bij de Stichting Stedelijke Welzijnsbevordering (SSW) berustende cliëntenregistratie van de commissie onderhoudsplicht is niet tegelijkertijd met het archief van de Armenraad aan de Gemeentelijke Archiefdienst overgedragen. Het eerste contact tussen de SSW en de Gemeentelijke Archiefdienst over deze stukken dateert uit 1977. Het standpunt van de Archiefdienst was destijds dat de stukken voor vernietiging in aanmerking zouden komen, nadat hierin wetenschappelijk historisch onderzoek in zou zijn verricht. Het gaat immers uitsluitend om privacygevoelige persoonsgegevens. Aangezien er in de jaren daarna geen feitelijk verzoek werd gedaan voor een dergelijk onderzoek, liet de SSW in 1981 aan het Gemeentearchief weten dat wat haar betreft de stukken vernietigd konden worden, tenzij er van de kant van de Universiteit zwaarwegende argumenten waren om het archief toch te behouden. Professor Th. van Tijn, hoogleraar economische en sociale geschiedenis aan de RUU, stelde in een brief dat het archief van de commissie onderhoudsplicht nog het enige archief is dat persoonlijke gegevens bevat van ondersteunde personen en gezinnen en dat het dan ook van groot wetenschappelijk belang zou zijn om de stukken te bewaren. De SSW honoreerde deze opvatting en droeg in februari 1982 de cliëntenregistratie aan de Gemeentelijke Archiefdienst over. De bibliotheek van de Sociale Raad is in 1984 overgedragen aan het Internationaal Instituut voor Sociale geschiedenis (IISG) te Amsterdam. Een groot deel van het archief dateert uit de periode dat de stencilmachine veelvuldig werd gebruikt. Dat heeft tot gevolg dat aan dubbelen alleen al 1,60 m. kon worden vernietigd. Daarnaast is in de periode voorafgaand aan de overbrenging een grote hoeveelheid materiaal vernietigd. Tijdens de herinventarisatie van het archief bleken nog meer stukken voor vernietiging in aanmerking te komen. Informatie hierover is te vinden in het betreffende archiefblokdossier. De omvang van het archief bedraagt 8 m. Vereniging van secretarissen van Armenraden (sociale raden) te Utrecht De Vereniging van secretarissen van Armenraden (Sociale Raden) is op 11 oktober 1919 opgericht en in 1965 opgeheven. De statuten zijn goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 7 januari 1920 nr. 75. Het secretariaat was gevestigd in Utrecht. Armenraad Als voorganger van de Armenraad is de in 1890 opgerichte Vereniging tot verbetering van Armenzorg te beschouwen. Op instigatie van haar voorzitter, mw. M.G. Muller-Lulofs, werd in 1910 de Vereniging van Armbesturen opgericht, een koepelorganisatie avant la lettre. In 1912 kwam de Armenwet van minister mr. Th. Heemskerk tot stand, wat in december 1912 leidde tot de instelling bij Koninklijk Besluit van de Armenraad in de gemeente Utrecht, die op 17 februari 1913 door burgemeester A.F. baron Van Lynden werd geïnstalleerd. De Armenraad was een koepelorganisatie voor de burgerlijke , kerkelijke en overheidsinstellingen van "weldadigheid". Direct na de oprichting waren 41 instellingen in de Armenraad vertegenwoordigd. De doelstellingen van de Armenraad waren omschreven in artikel 56 van de Armenwet, zoals: - het instellen van onderzoek naar de omstandigheden van potentiële bedeelden en het verstrekken van inlichtingen over hen; - het in een register verzamelen van inlichtingen, ingewonnen bij en meegedeeld door en aan de deelnemende besturen; - het adviseren aan autoriteiten en instellingen over armverzorging; - het samenstellen van een jaarverslag over het armwezen in het ambtsgebied. Een van de activiteiten van de Armenraad was dus het onderzoeken van ondersteunden en het controleren van organisaties en instellingen op hun bonafiditeit. Er werd daartoe ook samengewerkt met het in Amsterdam gevestigde Centraal Archief en Inlichtingenbureau inzake Maatschappelijk Hulpbetoon voor Nederland. Onder de Armenraad (vanaf 1944 Centraal Bureau voor Maatschappelijke Zorg geheten en vanaf 1952 Sociale Raad) ressorteerden vier commissies: de commissie onderhoudsplicht, de commissie voor tijdelijke gezinsverpleging, het Utrechts contactorgaan voor ongehuwde moeders en het contactorgaan algemeen maatschappelijk werk. bijlage 1 voor een uitgebreid organisatieschema van de Sociale Raad. Het bureau van de Armenraad/Sociale Raad is achtereenvolgens gevestigd geweest op de adressen Nieuwegracht 199 (ten huize van de secretaris dr. J.H. Adriani), Korte Nieuwstraat 3 (vanaf 1932) en Oudegracht 172 (vanaf 1961, samen met de Gemeentelijke Volkskredietbank. De Sociale Raden zijn met ingang van 1 januari 1965 opgeheven als gevolg van de inwerkingtreding van de Algemene Bijstandswet. Commissie voor tijdelijke gezinsverpleging en stichting Utrechtse samenwerkende instellingen voor kinderbescherming Binnen het UCOM werd al in 1958 het probleem gesignaleerd van het grote tekort aan goede pleeggezinnen. Door de Sociale Raad is daarom een Commissie voor tijdelijke gezinsverpleging ingesteld, waarin deskundigen uit de gezinsverpleging en de ongehuwde moederzorg zitting hadden. In 1963 is de Stichting Utrechtse Samenwerkende Instellingen voor Kinderbescherming (SUSIK) opgericht, waarmee een einde kwam aan de werkzaamheden van de Commissie voor tijdelijke gezinsverpleging. Doel was de onderlinge samenwerking tussen de deelnemende instellingen te bevorderen. Werving, selectie en registratie van pleeggezinnen behoorden daarbij tot een van de activiteiten. De stichting is opgeheven op 31 maart 1967. Literatuur '50 jaar Sociale Raad Utrecht 1913-1963', Het Sociaal Octaaf, contactorgaan van het maatschappelijk werk te Utrecht, vol. 7 nr. 1 (1963). L. Frank van Loo, Den arme gegeven ...Een beschrijving van armoede, armenzorg en sociale zekerheid in Nederland, 1784-1965 (Meppel, 1981). Comité Zorg voor gerepatrieerden uit Indonesië te utrecht Dit Comité is in 1951 geïnstalleerd door de burgemeester om de Indische Nederlanders die zich in Utrecht vestigden, te helpen assimileren. Het secretariaat van de commissie werd op het bureau van de Sociale Raad gevestigd. Eind 1954 werd de commissie opgeheven en haar taak werd overgedragen aan de levensbeschouwelijke organen van het maatschappelijk werk. In 1958 vond echter opnieuw een massale repatriëring uit Indonesië plaats. De burgemeester installeerde daarom in januari 1958 opnieuw een "Comité Zorg voor Gerepatrieerden uit Indonesië" als orgaan van overleg en samenwerking. Voorzitter en secretaris van het Comité waren respectievelijk de wethouder van Sociale Zaken en de secretaris van de Sociale Raad. Het Comité Zorg voor Gerepatrieerden uit Indonesië is opgeheven in 1964. Commissie voor onderhoudsplicht De Commissie voor onderhoudsplicht werd in 1933 opgericht. Deze commissie stelde zich tot taak vrijwillige regelingen te treffen in de onderhoudsbijdragen voor behoeftige familieleden ofwel om zogenaamde minnelijke regelingen tot stand te brengen tussen onderhoudsgerechtigden en onderhoudsplichtigen. De commissie verrichtte ook al het werk voor het verhaalsrecht ten behoeve van de aangesloten Instellingen van Weldadigheid. Zij inde de alimentatiebijdragen en keerde deze aan de gerechtigden uit. In geval van weigering dwong men het verhaal langs gerechtelijke weg af. De wet tot beperking van het verhaalsrecht van 12 januari 1961 heeft het aantal gevallen, waarin de commissie bemiddeling verleende, doen dalen. Men was toen sneller geneigd om zich voor ondersteuning te wenden tot de Dienst Sociale zaken. Nieuwe gevallen werden niet meer bij de commissie aanhangig gemaakt, behalve die van vrouwen die door hun echtgenoot waren verlaten. Sociale Raad te Utrecht