Zuidhollandse-Zeeuwse Ring van Doopsgezinde Gemeenten, 1862-1961

Inleiding De Vereeniging van Doopsgezinde Gemeenten in Zuid-Holland en Zeeland werd opgericht in 1862, later werd de benaming Zuidhollands-Zeeuwse Ring van Doopsgezinde Gemeenten. Aanvankelijk kan deze vereniging worden gekarakteriseerd als een 'praatring'. Tussen 1885 en 1916 is de ring niet samengekomen.. In 1917 werd het een 'preekring', een organisatie waarbij gemeenten elkaar te hulp kwamen voor de vervanging bij vacature, ziekte of ontstentenis van de predikant. Toen voorzag de ring dus in een telkens weer voorkomende behoefte; maar de jaarvergadering in mei bleef het hoogtepunt in het ringleven. Het archief is verre van volledig. Behoudens het reglement van 1862 is het gedeelte van de oprichting in dat jaar tot 1875 door onbekende oorzaak geheel verloren gegaan. Uit de periode 1875-1884 zijn slechts enkele stukken bewaard gebleven in het archief van de Doopsgezinde Gemeente te Rotterdam, aanwezig in het Gemeentearchief Rotterdam. Met toestemming van de kerkeraad heeft de gemeentearchivaris deze verdwaalde stukken uit de tijd dat dr Johs. Dyserinck te Rotterdam secretaris van de ring was, in 1962 teruggegeven aan het ringbestuur (inv.nrs 1-4). Het gedeelte van het archief vanaf 1917 is betrekkelijk goed bewaard gebleven, een binnenbrand in de pastorie van Aardenburg in februari 1936 heeft slechts weinig schade berokkend. In het gemis van archivalia uit de periode 1862-1875 wordt enigermate voorzien door het aanhangsel. Inv.nr 20 wordt gevormd door volledige afschriften van brieven verzonden door de secretaris van de ring aan de gereconstitueerde gemeente van Dordrecht. Inv.nr 21 is een afschrift van een artikel van de toenmalige secretaris ds Hendrik Koekebakker te Ouddorp, die daarin een uitvoerig overzicht geeft uit het eerste notulenboek, dat nu verloren is. Het archief tot 1961 (het aftreden van ds J.E. Tuininga van 's-Gravenhage als secretaris van de Ring) is overgebracht naar het Rijksarchief in Zeeland. Secretarissen P. Rueb, Rotterdam, 1862 F. Dekker, Rotterdam, 1863 - 1875 ds H. Koekebakker, Ouddorp, 1876 - 1866 dr Johs. Dyserinck, Rotterdam, 1878 e.v ds W. Koekebakker, Dordrecht, 1917 - 1929 ds F. van der Wessel, Aardenburg, 1930 - 1932 J.A. Abeleven, Middelburg, 1933 - 1934 ds Abr. Mulder, Aardenburg, 1935 - 1940 ds Jac. Koekebakker, Middelburg, 1941 - 1943 ds M. de Boer, Vlissingen, 1944 - 1947 ds Abr. Mulder, Dordrecht, 1948 - 1959 ds J. E. Tuininga, 's-Gravenhage, 1960 - 1961 ds S.A. Vis te Aardenburg, 1961 e.v