Gerrigje Heuver

Durk en Gerrigje de Graaf woonden op een boerderij in het kleine dorpje Drachtstercompagnie (Friesland), waar tijdens de oorlog hun eerste drie kinderen werden geboren. De familie de Graaf behoorde tot de Gereformeerde Kerk. Hun religieuze overtuigingen brachten hen ertoe joden en andere vervolgde mensen te helpen. - Aan het begin van 1944 werden Hans Meijer (geb.1912) en zijn vrouw Freddy Meijer-Heilmans (geb.1913) door Willem Mondriaan*, die in de ondergrondse actief was, naar Durk en Gerrigje gebracht. Durk en Gerrigje hadden op zolder een schuilplaats van twee bij vier meter gebouwd: hier hadden anderen zich al verscholen, en dit werd ook de schuilplaats van Hans en Freddy. In het begin droeg Hans bij aan de dagelijkse kosten. Toen zijn geld op was, bleven hij en zijn vrouw welkom bij de familie de Graaf. Zij verbleven daar het grootste deel van de tijd, tot de bevrijding. Freddy hielp Gerrigje met de kinderen, en als er geen gevaar dreigde om betrapt te worden, hielp Hans Durk op de boerderij. - In de loop van de oorlog boden Durk en Gerrigje ook onderdak aan een aantal andere joden, onder wie het echtpaar De Haas, en mevrouw Bolle en haar zoon. Behalve een paar leden van de plaatselijke verzetsgroep en de pastoor wist niemand dat de familie De Graaf mensen liet onderduiken. - Op een keer werden twee joodse broers die ook bij de familie De Graaf zaten verscholen, door de politie aangehouden omdat ze 's nachts zonder licht fietsten. De broers gaven toe dat ze op de boerderij van de Graaf woonden, en toen werd ontdekt dat ze valse persoonsbewijzen hadden, werden vier politieagenten naar de boerderij gestuurd om een huiszoeking uit te voeren. Gelukkig waren Durk en Gerrigje op tijd gewaarschuwd, en verscholen Durk en de onderduikers zich bij een buurman. Gerrigje werd door de politie ondervraagd, maar door kalm te blijven slaagde ze erin hen in de waan te laten dat er niemand zat ondergedoken in het huis De plaatselijke ondergrondse greep in om ervoor te zorgen dat de familie De Graaf niet langer onder verdenking zou staan. De familie ontkwam aan het gevaar, maar een buurman die joodse onderduikers had, werd verraden en met de onderduikers gearresteerd en afgevoerd naar een concentratiekamp, waar ze allemaal omkwamen. - Naast het herbergen van onderduikers was Durk actief bij andere ondergrondse activiteiten. Hij was betrokken bij het verspreiden van antinazistische literatuur en het vervoeren van wapens. Durk en Gerrigje geloofden dat de strijd tegen het kwaad belangrijker was dan hun eigen veiligheid en welzijn. - Na de oorlog emigreerden Hans en Freddy naar Israël, maar de hechte band tussen hen en de familie De Graaf hield stand. -Op 25 december 1984 werden Durk de Graaf en zijn vrouw Gerrigje de Graaf-Heuver door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren. -Literatuur - Wijbenga, P., Bezettingstijd in Friesland. Leeuwarden 1975, deel 1, p.240-245.

Bron: Een Laatste Saluut