Pieter Penneweert

Ook bekend als: Pieter

Pieter wordt geboren op 12 mei 1896 in Utrecht en woont in Roosendaal, waar hij werkt als hoofdwerktuigkundige bij de NS. Tijdens de Duitse bezetting is hij actief in het verzet, hoewel er over zijn illegale activiteiten weinig bekend is. Hij wordt echter gearresteerd en vastgezet in kamp Vught. Als in de eerste dagen van september 1944 de geallieerde troepenmacht steeds verder oprukt richting de Nederlandse grens, gaat de SS op 5 september (‘Dolle Dinsdag’) over tot evacuatie van het kamp. Samen met de mannelijke gevangenen wordt Pieter gedeporteerd naar concentratiekamp Sachsenhausen, ten noorden van Berlijn. Ruim een maand later volgt transport naar Neuengamme bij Hamburg. Als dwangarbeider wordt hij daar aan het werk gezet in het buitenkamp in stadsdeel Hamburg-Hammerbrook, ondergebracht in een verlaten fabriekscomplex aan de Spaldingstrasse. Dit is een van de weinige gebouwen die het grote brandbombardement hebben doorstaan. Ruim een jaar eerder, in de nacht van 27 op 28 juli 1943, had Operatie Gomorra plaatsgevonden; de Britse luchtmacht wierp ruim 9000 ton aan brisant- en brandbommen op Hamburg. In de vuurstorm vonden 42.000 mensen de dood en werd de stad voor meer dan de helft weggevaagd. Omdat de meeste Duitse mannen aan het front dienen, worden gevangenen uit Neuengamme na het bombardement ingezet voor het ruimen van puin, het vrijmaken van de straten en het onschadelijk maken van onontplofte granaten. Door de slechte voeding en mishandelingen verzwakken de gevangenen snel, wat de kans op ongelukken bij het gevaarlijke werk zeer groot maakt. Ook besmettelijke ziektes kunnen in die omstandigheden snel om zich heen grijpen. In de zes maanden dat het buitenkamp heeft bestaan, komen 800 van de 2000 gevangenen om het leven en is daarmee niet alleen het grootste, maar ook het dodelijkste van de buitenkampen van Neuengamme. Pieter is een van de slachtoffers van de ontberingen. Hij bezwijkt op 11 december 1944 in Hamburg aan de gevolgen van vlektyfus, op 48-jarige leeftijd. Hij vindt zijn laatste rustplaats op het Nationaal Ereveld in Loenen.

Bron: Brabantse Gesneuvelden