Rients Dijkstra

Rients (Rien) Dijkstra was de oudste zoon in een gezin van twaalf kinderen en groeide op in Utrecht. Al op jonge leeftijd werd hij politiek actief binnen de Communistische Jeugdbond. In 1934 nam hij deel aan het Jordaanoproer, een heftige protestactie tegen de verlaging van de werklozensteun in Amsterdam. Toen de Spaanse Burgeroorlog uitbrak, besloot Dijkstra zich aan te sluiten bij de Internationale Brigades. Ondanks een arrestatie bij vertrek uit Nederland, slaagde hij erin clandestien Spanje te bereiken, waar hij vocht in het bataljon "12 Februar" van de XIe Brigade. Hij raakte gewond, herstelde en nam deel aan zware veldslagen zoals die bij Teruel en de slag om de Ebro. Na het opheffen van de brigades in 1938 keerde hij terug naar Nederland en raakte betrokken bij het verzet tegen de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog werkte Dijkstra illegaal voor de Communistische Partij en verzetsgroepen, verspreidde ondergrondse kranten en hielp bij verzetsactiviteiten. In 1942 werd hij gearresteerd, ter dood veroordeeld, maar kreeg gratie en belandde in de kampen Amersfoort en Vught. In Vught speelde hij een belangrijke rol bij een ontsnapping van een ter dood veroordeelde marechaussee. Na de ontruiming van Vught in 1944 werd hij gedeporteerd naar concentratiekamp Sachsenhausen, waar hij tot de bevrijding in mei 1945 verbleef. Na de oorlog had Dijkstra het moeilijk door zijn stateloze status en de nasleep van de oorlog. In de jaren zeventig richtte hij samen met andere oud-Spanjestrijders de solidariteitsgroep Acción Fuego op, die politieke gevangenen in Spanje en het verzet tegen het Franco-regime steunde. Hij zette zich ook in voor de rechten van Spaanse gastarbeiders in Nederland. Zijn laatste jaren werden gekenmerkt door een verslechterende gezondheid; hij overleed op 69-jarige leeftijd.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)