Gerardus Hendrikus HagelaarOok bekend als: Gerard
Engelen, 24 januari 1898 - Langenstein-Zwieberge, 7 februari 1945Gerard wordt geboren op 24 januari 1898 in Engelen. Na zijn schooltijd gaat hij als leraar aan de slag in Schalkwijk. Tegen de tijd dat de Duitse bezetting aanbreekt, woont Gerard in Den Haag, waar hij een boekhandel drijft. Vermoedelijk is hij op enig moment in het verzet beland, maar wat hij precies doet, is niet bekend. Uit veiligheidsoverwegingen zal hij hierover niet veel hebben losgelaten, of mogelijk is zijn betrokkenheid bij het actieve verzet alleen indirect geweest. Hij wordt in elk geval thuis gearresteerd en samen met zijn dan aanwezige neefje Johannes Sprakel uit Enschede per trein naar Vught afgevoerd. Bij vertrek kan zijn geliefde hem nog een laatste blik toewerpen; ze zouden elkaar nooit meer zien. Mogelijk is Gerard tijdens de evacuatie op 5 en 6 september 1944 van Vught naar de Duitse kampen afgevoerd. Hij komt uiteindelijk terecht in Langenstein-Zwieberge, een buitenkamp van Buchenwald. Gevangenen die zijn veroordeeld tot Vernichtung durch Arbeit (‘vernietiging door arbeid’) worden hier ondergebracht, terwijl ze verderop als dwangarbeider in de Thekenberge bij Halberstadt tunnels graven voor de Duitse industrie. Met de intensivering van de geallieerde bombardementen op Duitse steden en industriegebieden worden fabrieken en munitiedepots steeds meer naar deze onderaardse stelsels verplaatst. Ze worden door de kampgevangenen onder erbarmelijke omstandigheden uitgegraven, met immense aantallen doden tot gevolg. Ook de omstandigheden in Langenstein-Zwieberge zelf zijn door overbevolking, ondervoeding, ziekte en verwaarlozing zeer slecht. Gerard is een van de duizenden gevangenen die om het leven komen in het ene jaar dat het kamp heeft bestaan, van april 1944 tot april 1945. Hij bezwijkt op 7 februari 1945 aan de geleden ontberingen. Gerard is 47 jaar geworden. Ook zijn neefje overleeft de ontberingen niet; hij bezwijkt enkele dagen later in Leonberg, een buitenkamp van Natzweiler-Struthof.
Bron: Brabantse Gesneuvelden
Het leven tijdens de oorlog van Gerardus Hendrikus Hagelaar
1944Gearresteerd in Den Haag
Gevangen in Kamp Vught
Bronnen
Dit zijn de bronnen die bij Oorlogsbronnen bekend zijn over deze persoon.
Gevallenen '40-'45 database
De Gevallenen 40-45 Database is een aanvulling op de Erelijst van Gevallenen 40-45. De Erelijst een boek, maar de Database is een digitale lijst die constant wordt aangevuld en gecorrigeerd door het NIOD. De database gevallenen 40-45 is aangesloten op Oorlogsbronnen.
Aanbieder
NIOD Instituut voor Oorlogs-, Holocaust- en Genocidestudies
Administratie Kamp Buchenwald
De kampadministratie van Kamp Buchenwald is online beschikbaar bij Arolsen Archives. Hierin zitten verschillende soorten documenten: registratiekaarten, Häftlings-Personal-Karte en nummerkaarten. Soms is er een foto van de gevangene te vinden in dit archief.
Bekijk de bronAanbieder
Arolsen Archives
In Memoriam Brabantse gesneuvelden
Een digitale eregalerij voor alle omgekomen Brabantse militairen en verzetsplegers.
Bekijk de bronAanbieder
Brabantse GesneuveldenDodenboeken Kamp Buchenwald 1937-1945
De dodenboeken van Kamp Buchenwald bevatten informatie over gevangenen die omgekomen zijn in Kamp Buchenwald.
Bekijk de bronGeregistreerde oorlogsslachtoffers
180.000 Nederlanders zijn door de Oorlogsgravenstichting geregistreerd als oorlogsslachtoffer. Op Oorlogsbronnen vind je persoonsdata over deze mannen, vrouwen en kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog of de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog zijn omgekomen. Het gaat zowel om militairen als burgers.
Bekijk de bronAanbieder
Oorlogsgravenstichting
Collectie Duitse Overlijdensakten
Duitse overlijdensakten zijn afschriften van akte van overlijdens van Nederlanders die tijdens de Tweede Wereldoorlog gedwongen of vrijwillig in Duitsland verbleven. Na de oorlog hebben Duitse gemeenteambtenaren deze afschriften opgesteld in opdracht van de geallieerden. Naast persoonsgegevens is soms ook informatie over beroep, religie en doodsoorzaak te vinden.
Bekijk de bronAanbieder
CBG|Centrum voor familiegeschiedenisDiete Oudesluijs, 'Sachsenhausers, Sterker dan de Dood' (2021, Aspekt)
Onderzoeker Diete Oudesluijs schreef een boek over Kamp Sachsenhaus. De persoonsdata die uit dit onderzoek voortkwam is aangesloten op Oorlogsbronnen.
Aanbieder
Stichting Holländerei
Administratie Kamp Vught
Kampadministratie van Kamp Vught uit de collectie van Arolsen Archives.
Bekijk de bronAanbieder
Arolsen Archives
Collectie Arbeidsinzet (toegang 2.19.323) van het Nederlandse Rode Kruis
In deze collectie zitten personen die in het kader van de arbeidsinzet gedwongen of vrijwillig in Duitsland werkten, maar ook mannen, vrouwen en kinderen die om een andere reden tijdens of vlak na de oorlog in Duitsland waren. Dit kan bijvoorbeeld gaan om concentratiekampgevangenen, maar ook collaborateurs.
Bekijk de bronAanbieder
Nationaal Archief
Afbeelding van Gerardus Hendrikus Hagelaar
Ontbreekt een portretfoto, of kan je ons helpen met een betere afbeelding van Gerardus Hendrikus Hagelaar, dan kan je deze hier toevoegen. Ook is het mogelijk om de bestaande portretfoto beter bij te snijden.
Heeft u bezwaar tegen de vermelding van deze persoon?
Laat het ons weten door een e-mail te sturen naar info@oorlogsbronnen.nl
