Hendrik Jan Franken

FRANKEN (Hendrik Jan), geboren te Rotterdam op 16 september 1928. Hij woont met het ouderlijk gezin in de Rotterdamse wijk Tussendijken, op het adres Taandersstraat 112a. Hij is leerling aan de 2e Ambachtsschool aan de Beukelsdijk, richting motor herstellen. Bij de razzia van vermoedelijk 11 november 1944 wordt Hendrik opgepakt. Met zijn 16 jaar is hij te jong, maar kennelijk moet hij toch mee. Hij wordt naar het Feijenoord stadion gebracht en van daaruit wordt hij in de nacht van 11 op 12 november 1944 per trein weggevoerd. In de wagon bevinden zich 48 mannen, waardoor er nauwelijks bewegingsvrijheid is. De reis gaat onder andere via Utrecht, Amersfoort, Almelo, Oberhausen, Duisburg en Düsseldorf naar Keulen. Na een reis van vijf dagen en nachten komen de mannen daar ’s nachts aan en dan moeten zij nog urenlang lopen naar hun onderkomen in een schoolgebouw. Wanneer ze ’s ochtends wakker worden bemerken ze dat er geen water en elektriciteit is en dat ze hun behoeften buiten in de sneeuw moeten doen. De Lagerführer slaat en schopt wanneer hem dat uitkomt, maar zorgt wel voor goed eten. Door de vele bombardementen is het werk buiten gevaarlijk. Wanneer het te gevaarlijk wordt, worden de mannen verplaatst naar Thüringen. Ook dat is een reis van vijf dagen en nachten, en ondanks dat het regent en sneeuwt, worden de mannen getransporteerd in een open kolenwagen en krijgen zij geen eten. Dan ontstaat een periode waarin Hendrik naar verschillende plekken wordt verplaatst, met zwaar werk en veel te weinig eten. Het werk bevindt zich soms op een loopafstand van anderhalf à twee uur. Uiteindelijk komt Hendrik terecht in Kahla, waar hij moet werken in de buurt van een grote vliegtuigtuigfabriek in de bergen; mogelijk betreffen dit de zogeheten Reimahg werken in Thüringen. Met een pikhouweel en een luchthamer moeten in de berg gaten gehouwd worden. Voor het zware werk en de lange loopafstand krijgt hij ’s avonds één bordje koolsoep of aardappelschillen met paardensla. Er zijn dagen bij dat wel zeven personen (ook niet-Nederlanders) sterven. Na drie weken worden de mannen bevrijd door de Amerikanen. Mogelijk medio april 1945. Na de oorlog trouwt Hendrik en wordt hij vader. Hij overlijdt op 20 augustus 1975 in Rotterdam, 46 jaar oud.

Bron: Stadsarchief Rotterdam