Franciscus Henricus Adrianus Thomas

Ook bekend als: Frans

Frans wordt geboren op 8 augustus 1922 in Elsoo als zoon van Antoine Thomas en Petronella Toonen. Hij groeit op met vijf zussen en twee broers. Door de economische depressie komt vader moeilijk aan een vaste baan en moet dan ook vaak verhuizen. Het gezin woont achtereenvolgens en telkens voor korte tijd in Meerssen, Sittard, Utrecht en Breda, voordat ze neerstrijken in Waalwijk, waar vader als verzekeringsagent gaat werken. Eerder heeft hij ook als kapper en als colporteur voor de Katholieke Illustratie gewerkt. Frans groeit op in Waalwijk en staat op school bekend als een vlotte leerling. Ook heeft hij een grote passie voor de padvinderij. Hij wordt lid van de Jonge Wacht en bezoekt in 1937 de grote Wereldjamboree die dan in Vogelenzang in Noord-Holland wordt gehouden. Frans wordt opgeleid tot meubelmaker, maar wil zelf gaan varen. Vader ziet er niets in, maar Frans zet op eigen houtje zijn plannen door. Op 17-jarige leeftijd meldt hij zich buiten medeweten van zijn ouders om bij de Holland-Amerika Lijn en wordt daar als bediende in dienst genomen. Zijn ouders zijn er niet blij mee, maar leggen zich erbij neer; het is dan immers al te laat. De komende jaren brengt hij dan ook veelvuldig op zee door, afgewisseld met verlof terug in Waalwijk. Als de Duitsers op 10 mei 1940 Nederland binnenvallen, is Frans messroombediende op de Nieuw Amsterdam die dan net onderweg terug naar Nederland is. De bemanning krijgt de keus op het schip te blijven en naar de Verenigde Staten te varen, of over te stappen terug naar Nederland. Frans besluit dan naar de Verenigde Staten af te reizen, waar de Nieuw Amsterdam wordt opgelegd in Hoboken, in New Jersey. Op 6 juni 1940 legt de Nederlandse regering vanuit Londen vaarplicht op aan alle Nederlandse koopvaardijschepen. Het gaat om ongeveer 12.000 opvarenden op 850 schepen. Rond diezelfde tijd wordt de Nieuw Amsterdam aan de Britten ter beschikking gesteld als troepentransportschip. Frans en de rest van de bemanning worden vanaf dat moment als militairen ingezet voor de oorlogsvoering aan geallieerde zijde. In mei 1942 maakt Frans deel uit van de bemanning van S.S. Leto van de NV Maatschappij Zeevaart die met een landing graan van Montreal naar Halifax vaart, met als eindbestemming Groot-Brittannië. Zolang het schip zich in de Saint Lawrencebaai voor de Canadese kust bevindt, wordt de kans op aanvallen van Duitse onderzeeërs klein geacht en het schip vertrekt dan ook zonder verdere verdediging. Dat blijkt een noodlottige vergissing. Ter hoogte van Kaap Magdalen wordt het schip plotseling in de machinekamer getroffen door een enkele torpedo van U 553. Het schip zinkt zo snel dat er geen tijd is om alle sloepen uit te laten. Een sloep met 21 bemanningsleden weet dan te ontkomen, maar zodra het schip kapseist, belandt de rest van de bemanning te water en wordt de diepte in gesleurd. Ook Frans, een van deze groep, overleeft de scheepsramp niet. Hij is 19 jaar geworden. Niet lang daarna spoelt zijn lichaam aan bij Matane, waar hij wordt begraven. Uit autopsie blijkt dan dat Frans niet is verdronken, maar dat een zware slag tegen zijn hoofd, vermoedelijk tijdens het kapseizen van het schip, hem fataal is geworden.

Bron: Brabantse Gesneuvelden

Tijdens zijn jeugd is Frans zijn grote passie Scouting en ging dan ook naar de Wereld Jamboree in Vogelenzang in 1937. In de oorlogsdagen van 1940 was hij als messbediende aangenomen op de Nieuw-Amsterdam. Het schip was op weg naar Nederland toen de Duitse bezetting begon en hij keerde met het schip om naar Amerika. Later in de oorlog vaart Frans op de SS Leto. Met lading voor Groot-Brittannië vertrekt men in mei 1942 uit Canada waar ze dachten nog veilig te zijn voor Duitse onderzeeboten maar vlak na vertrek wordt de Leto door 1 torpedo verwoest. Het schip zinkt te snel; 12 zeelieden komen om het leven. De meesten van hen krijgen een zeemansgraf, maar het lichaam van Frans Thomas spoelt aan en wordt op het kleine kerkhof van Matane begraven. Hij werd 19 jaar.

Bron: Vereniging Scouting Nederland