Ruurd Frieswijk

Israël eert postuum Drachtster echtpaar -DRACHTEN - Twee keer was Karel Levison op zijn onderduikadres aan de Fabriekslaan in Drachten bijna gepakt. Maar beide malen vonden de Duitsers hem niet. Hij kon zich tijdig verbergen in de geheime ruimte achter de slaapkamer van Ruurd en IJtje Frieswijk. - Dit echtpaar kreeg vandaag postuum de hoogste onderscheiding die de staat Israël te vergeven heeft. Levison is in juni van dit jaar in Canada op 86-jarige leeftijd overleden, 65 jaar nadat Duitse jodenjagers hem hadden willen vermoorden. Karels ouders en zus zijn in 1943 in Amsterdam bij een razzia gegrepen en kort daarna in Auschwitz omgekomen. - De toen 21-jarige Karel ontsnapte door langs een regenpijp naar beneden te glijden, maar raakte daarbij ernstig gewond aan zijn hand. Met hulp van de ondergrondse kwam hij via onderduikadressen in Amsterdam, Leiden en Ureterp bij de Frieswijks in Drachten. - Ruurd en IJtje Frieswijk waren vanuit hun christelijke geloofsovertuiging actief voor het verzet. Zij hielpen onderduikers. Hun bescheiden woning, waar ze samen met hun vier kinderen woonden, diende als doorgangshuis. Soms waren er zoveel mensen, dat er niet voor iedereen tegelijk voldoende slaapruimte was. ,,Foar ús wie der soms hast gjin plak'', herinnert zoon Harm (71) zich. - Geloof in Jezus speelde een grote rol in het gezin. Dat sprak Levison zo aan, dat hij zich bekeerde en christelijk-gereformeerd werd. Volgens Harm Frieswijk was hij ,,de - earste joad yn Nederlân'' die deze stap zette, maar zijn zus Tjimkje Adolfsen- Frieswijk (77) denkt dat het voor Drachten de eerste keer was dat zoiets gebeurde. Levison werd nadien evangelist. ,,Hy woe altyd in bytsje bekeare'', zegt zij. - Met de hulp aan Levison hebben de Frieswijks hun leven op het spel gezet. Israël eert hen daarom als 'Rechtvaardigen onder de Volkeren'. Postuum, want Ruurd en IJtje zijn lang geleden overleden: zij in 1952 op 48-jarige leeftijd, hij in 1970, 71 jaren oud. Dochter Tjimkje nam voor hen een oorkonde en medaille in ontvangst. - Levison bleef tot 1949 bij de Frieswijks, trouwde in 1952 en emigreerde in 1956 naar Canada. Hij kreeg drie dochters. Tientallen jaren hoorden de Frieswijks niets van hem. Pas na 2000 kwam er via mail weer contact. Eind mei 2008 keerde hij terug naar Nederland en ontmoette de drie nog levende kinderen van Ruurd en IJtje. - Twee dagen was hij bij Harm, die van een zeer emotioneel bezoek spreekt: ,,Mar wol prachtich moai.'' Volgens zijn zus voelde Levison zich een beetje schuldig over de lange stilte: ,,No't it kontakt der wer wie, wie it libben foar him klear, sei er.'' Ruim twee weken later, op 16 juni, stierf Karel Levison aan een hartaanval. -Yad Vashem onderscheiding op 20 november 2008 -Bron: Leeuwarder Courant 20 november 2008

Bron: Een Laatste Saluut