Franciscus Jacobus Karolus van Bilsen

Ook bekend als: Franciscus Jacobus Karolus van Bilsen, Frans

Frans wordt geboren op 25 januari 1911 in Ginneken als zoon van de lokale veldwachter. Hij groeit op in Ginneken en bezoekt in 1925 het seminarie in Zundert. Uiteindelijk besluit hij net als zijn vader politieagent te worden. Na het gymnasium gaat hij dan ook naar de politieschool in Rotterdam. In 1933 wordt hij aangesteld als agent in Hillegersberg (tegenwoordig in Rotterdam). Vanaf 1935 is hij hoofdagent in zijn geboorteplaats Ginneken waar hij naam maakt om zijn rechtlijnigheid, gevoel voor rechtvaardigheid en zijn eigenzinnigheid. Het brengt hem algauw in conflict met de burgemeester van Ginneken. Op 10 mei 1940, als Ginneken vanwege het oorlogsgeweld evacueert, vertrekt Frans met zijn gezin naar Frankrijk. Eenmaal terug in Nederland, wordt hij door de burgemeester ontslagen, omdat hij zonder toestemming zijn standplaats had verlaten. Frans wordt met het dilemma geconfronteerd hulp te moeten zoeken bij de Duitse autoriteiten om zijn baan terug te krijgen. Zijn biechtvader, de kapucijner pater Gervasius, geeft hem toestemming om zich tot de Duitsers te wenden, zolang hij het vaderlands belang blijft dienen. Met Duitse hulp wordt Frans aangesteld als hoofdagent van de politie in Vlaardingen, waar hij in mei 1941 met zijn gezin naartoe verhuist. In die periode begint hij met illegaal werk. Hij bedenkt, schrijft en verspreidt illegale pamfletten. Om geen argwaan te wekken, probeert hij zich aan te sluiten bij de NSB (ook om informatie van binnenuit te verwerven), maar de leiding vertrouwt hem niet vanwege zijn eerdere antifascistische uitlatingen en weigert hem het lidmaatschap. Bij zijn collega’s leidt dit er echter toe dat Frans als ‘fout’ wordt gebrandmerkt. Op 23 januari 1942 wordt Frans oneervol ontslagen vanwege conflicten met zijn meerderen. Hij heeft zich negatief uitgelaten over de politiecommissaris, zou geen discipline hebben laten zien en wordt in het geheel niet betrouwbaar gevonden. Op 22 juni 1942 verhuist Frans na overleg met pater Gervasius naar Tilburg waar hij een baan krijgt bij de wollenstoffenfabriek van de firma Van Spaendonck. Dit stelt hem in staat om zijn illegale werk voort te zetten. Eind 1943 neemt Frans ontslag, nadat Gervasius hem ‘in dienst’ neemt om zich uitsluitend voor de illegaliteit in te zetten en het protestblad De Stem uit te geven. Eind augustus ontsnappen twee geheim agenten Ubbink en Dourlein uit de SD-polizeigefängnis Haaren. Zij waren eerder vanuit het Verenigd Koninkrijk in Nederland gedropt om spionagewerk te verrichten. De twee agenten vinden onderdak in de Antonius van Paduakerk, waar pastoor Smits hen overdraagt aan Frans. Hij brengt de agenten vervolgens onder op verschillende onderduikadressen en helpt hen in november 1943 het land uit. Wanneer beide agenten terugkeren in Groot-Brittannië, worden ze onmiddellijk vastgezet vanwege hun betrokkenheid met Frans die bij de geallieerden via het verzet bekendstaat als een mogelijke verrader. Spoedig wordt via de ondergrondse krant Het Contra Signaal (waarin verdachte personen met foto worden genoemd) een signalement van Frans opgenomen. Hij komt dit spoedig te weten, maar zet de verspreiding van zijn blad onverminderd voort. Op 19 januari 1944 reist Frans ondanks het risico dat hij nu loopt af naar Venlo om illegaal materiaal te ruilen. Daar wordt hij door het verzet herkend en in een hinderlaag gelokt. Bij zijn neef in Venlo wordt met Frans een overlegafspraak gemaakt, maar onderweg daar naartoe wordt hij gevolgd door drie verzetsmensen. Voor de deur van zijn neef wordt Frans neergeschoten. Zwaargewond wordt hij naar het ziekenhuis gebracht waar hij de volgende dag overlijdt. Frans is 32 jaar geworden en ofschoon hij na zijn dood eerherstel heeft gekregen, blijft hij beschouwd worden als een verzetsman ‘van besproken gedrag’.

Bron: Brabantse Gesneuvelden

Frans van Bilsen (Ginneken en Bavel, 25 januari 1911 - Venlo, 20 januari 1944) was als politieagent actief voor het verzet. Hij werd echter verdacht van collaboratie en daarom door het verzet vermoord. Achteraf blijkt zijn liquidatie onterecht te zijn geweest.

Bron: Stichting WO2Net | Oorlogsbronnen.nl