Lucas Hendrik van der Gragt

Luuk van der Gragt groeide op in de Amsterdamse buurt De Pijp en werd in 1928 lid van de Communistische Partij Holland (CPH). Eind 1936 vertrok hij als een van de eerste Nederlandse vrijwilligers naar Spanje om deel te nemen aan de Spaanse Burgeroorlog. Hoewel hij aanvankelijk ontkende in Spanje te zijn geweest, bevestigen getuigenissen van teruggekeerde strijders dat hij daar actief was, onder meer in Albacete, waar hij contact had met politiek commissarissen van de Internationale Brigaden. In september 1937 keerde hij terug naar Nederland, vermoedelijk voor een operatie. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Van der Gragt politiek actief binnen de Communistische Partij en nam hij deel aan het verzet tegen de Duitse bezetter. Begin 1942 dook hij onder bij zijn vriendin Hiske Smit in Amsterdam. In juni van dat jaar werden zij beiden gearresteerd door de Duitse Sicherheitsdienst. Van der Gragt werd gevangen gezet in kamp Amersfoort en later overgebracht naar het concentratiekamp Neuengamme, waar hij op 30 oktober 1942 arriveerde. Hij overleed daar ongeveer een half jaar later, waarschijnlijk door hart- en bloedsomloopfalen in combinatie met een maag- en darminfectie, onder erbarmelijke omstandigheden. Hiske Smit overleefde de oorlog. Luuk van der Gragt’s leven kenmerkt zich door zijn vroege politieke betrokkenheid, zijn moedige inzet in de Spaanse Burgeroorlog en zijn actieve verzet tijdens de Duitse bezetting, wat uiteindelijk leidde tot zijn gevangenschap en overlijden in een concentratiekamp.

Bron: IISG | Nederlandse vrijwilligers in de Spaanse Burgeroorlog (tekst ingekort met behulp van AI)