Riemke Martens

Abraham Worms was werkzaam bij een joods ziekenhuis in Amsterdam toen in 1943 werd aangekondigd dat alle patiënten en personeelleden zouden worden gedeporteerd naar Westerbork. Abraham en twee verpleegsters, R. van Dam en L. Brommet, slaagden erin te ontsnappen, maar hadden geen plek om naar toe te vluchten. Een van de verpleegsters wendde zich tot een niet-joodse vriend van wie ze wist dat hij contacten in het verzet had. De drie vluchtelingen werd verteld dat ze naar Sneek in Friesland moesten gaan, waar ze werden opgewacht door Jacobus Gaastra, een actief lid van de plaatselijke verzetsbeweging. Gaastra, die bakker was, woonde met zijn vrouw en hun jonge zoontje in een huis met twee verdiepingen. De familie gebruikte het huis om tijdelijk vluchtelingen onder te brengen. - De Gaastra's hadden in en om het huis een aantal schuilplaatsen gebouwd. Eerst brachten ze de verpleegsters onder op een permanent adres, en hielden Abraham bij zich in huis totdat er voor hem een onderduikadres kon worden geregeld. Uiteindelijk bracht Abraham zijn hele tijd als onderduiker bij de familie Gaastra door. Jacobus en Martzen vroegen nooit enige financiële vergoeding voor eten en kleding. Hun enige beweegreden was naastenliefde en de wens mensen in nood te helpen. - In mei 1944 werd het tweede kind van het echtpaar Gaastra geboren. Op dit moment trok Abraham in bij de ouders van Jacobus, Douwe en Riemke Gaastra. Zij hadden als enigen van zijn aanwezigheid geweten. Abraham bleef bij hen tot eind van de oorlog. - Op 13 september 1944, na 'Dolle Dinsdag', toen delen van Zuid-Holland werden bevrijd en het einde van de oorlog nabij leek, werd Jacobus aangehouden en gearresteerd. De Duitse autoriteiten executeerden Jacobus op 19 september 1944, 'zodat hij als voorbeeld kon dienen'. - Na de oorlog bleef Abraham en Martzen contact houden. - Er is een gedenkplaat geplaatst op Kleinzand 71 in Sneek, waar zich oorspronkelijk de werkplek van Douwe Gaastra bevond, en waar nu een museum van de Nederlandse Spoorwegen is gehuisvest, om de herinneringen aan de moedige inspanningen van Jacobus Gaastra hoog te houden. -Op 5 mei 1991 werden Jacobus Gaastra, zijn vrouw Martzen Gaastra-ten Hoeve, en zijn ouders, Douwe Gaastra en Riemke Gaastra-Martens, door Yad Vashem erkend als Rechtvaardigen onder de Volkeren. -Literatuur - Het Grote Gebod, Gedenkboek van het Verzet in LO en LKP. - Kampen 1951.

Bron: Een Laatste Saluut