Ilse Wagner
Hamburg, 26 januari 1929 - Sobibor, 2 april 1943Ilse Wagner was een dochter en enig kind van Salomon Alfred Wagner en Johanna Goldstein. Het gezin Wagner vluchtte eind maart 1939 vanuit Hamburg naar Nederland, nadat vader Salomon na de Novemberprogrom van 1938 was opgepakt en tot 11 januari 1939 in het concentratiekamp Sachsenhausen gevangen had gezeten. Grootmoeder Golda Wagner - Levien volgde in augustus van dat jaar. Het beroep van Ilses vader is vooralsnog onbekend; haar moeder staat te boek als boekhoudster c.q. typiste. Zij zou in het bezit zijn geweest van een diploma van een Duitse handelsschool. Ilse zat in het schooljaar 1941-1942 in klas 1L2 en in 1942-1943 in klas 2B van het Joods Lyceum in Amsterdam. In haar dagboek schrijft Anne over haar: 'Ilse Wagner is een vrolijk en leuk kind, (...). Ilse is nogal op mij gesteld, ze is ook erg knap maar lui'. Maar een paar weken later schrijft Anne dat ze Ilse erg kinderachtig en ook niet aardig meer vindt. Volgens Anne was Ilse de beste vriendin van Hanneli Goslar. Ze bezat een ping-pongspel, waar de club Kleine Beer minus 2 - waar ze lid van was - gebruik van maakte. Volgens haar persoonkaart in het bevolkingsregister was de moeder van Ilse medewerker van de Joodsche Raad. Op haar kaart in de cartotheek van de Joodsche Raad staat vermeld dat zij werkzaam was in rusthuis Margaretha. Op de kaart staat ook vermeld dat haar echtgenoot naar Duitsland was vertrokken. Salomon Alfred Wagner werd vermoedelijk op 19 oktober 1942 vanuit Westerbork naar Auschwitz gedeporteerd. Waarschijnlijk werd hij daar op 22 oktober 1942, direct na zijn aankomst, vermoord. In januari 1943 werden ook Ilse, haar moeder Johanna en haar oma Golda gearresteerd en naar Westerbork gebracht. Op 30 maart 1943 werden ze met nog eens 1.252 mensen in goederenwagons gepropt en gedeporteerd naar het vernietigingskamp Sobibor. Aangenomen kan worden dat Golda, Johanna en Ilse direct na aankomst op 2 april 1943 zijn vermoord. Geen van de mensen uit dit transport overleefde het vernietigingskamp. In Sobibor staat een steen ter nagedachtenis aan de drie vrouwen van de familie Wagner. Zowel in Hamburg, als in Amsterdam liggen struikelstenen ter herinnering aan het verblijf van de Wagners. Johanna Wagner - Goldstein had een broer, Herbert Josef, geboren 18 januari 1899 in Hamburg, die voor de oorlog naar Engeland wist te emigreren. Na de oorlog vestigde hij zich in de Verenigde Staten, waar hij in 1992 overleed. Over Ilse Wagner en haar familie is een achtdelige podcastserie gemaakt. In 2024 dook verre familie van de Wagners op die over briefwisseling uit 1940 tot 1942 bleek te beschikken, waardoor de makers van de podcast meer te weten zijn gekomen over het leven van Ilse en haar familie Wagner in ds chaduw van de het naderende onheil. Bron persoonsgegevens. Adressen: Schäferskampsallee 11, Hamburg; Biesboschstraat 17-II, Grevelingenstraat 11 I; President Steijnplantsoen 11 II (mei ’42).
Bron: https://research.annefrank.org/nl/personen/8512cad7-870d-4d3c-b6f7-42441c550aec/
Het leven tijdens de oorlog van Ilse Wagner
1943
Gevangen in Kamp Westerbork
Getransporteerd naar Sobibor
Bronnen
Dit zijn de bronnen die bij Oorlogsbronnen bekend zijn over deze persoon.
Joodsche Raad Cartotheek
De Joodsche Raad Cartotheek is tijdens de Tweede Wereldoorlog aangelegd door verschillende afdelingen van de Joodsche Raad in Amsterdam. Een Joodsche Raad Cartotheekkaart bevat persoonlijke informatie en vaak staan ook familieleden bijgeschreven op de kaart. Daarnaast bevat het informatie over eventuele sperre, een vrijstelling voor deportatie. Na de Tweede Wereldoorlog is in rood potlood de deportatie datum opgeschreven door het Rode Kruis. Op dit moment bevindt de cartotheek zich fysiek in het Nationaal Holocaust Museum en is het digitaal beschikbaar via Arolsen Archives.
Aanbieder
Arolsen ArchivesStolpersteine App
De Stolpersteine App, ontwikkeld door Kyllian Warmerdam als onderdeel van zijn afstudeerproject aan Fontys ICT, is een digitale tool van de Stichting 18 September die de herinnering aan slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog levend houdt door locaties van Stolpersteine, kleine gedenktekens in trottoirs, te documenteren. Dankzij de recente koppeling met het Netwerk Oorlogsbronnen biedt de app nu gebruikers toegang tot een rijker scala aan historische gegevens en documenten, waardoor diepere inzichten in de levens van de slachtoffers worden verkregen. De app bevordert educatie en bewustwording door een completer historisch beeld te geven en maakt het eenvoudiger voor onderzoekers en geïnteresseerden om gedetailleerde informatie te vinden. De gemeenschap wordt aangemoedigd om bij te dragen aan de database door aanvullende informatie en bronnen te delen.
Aanbieder
Stichting 18 SeptemberGeregistreerde oorlogsslachtoffers
180.000 Nederlanders zijn door de Oorlogsgravenstichting geregistreerd als oorlogsslachtoffer. Op Oorlogsbronnen vind je persoonsdata over deze mannen, vrouwen en kinderen die tijdens de Tweede Wereldoorlog of de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog zijn omgekomen. Het gaat zowel om militairen als burgers.
Aanbieder
OorlogsgravenstichtingNationale Database Vervolgingsslachtoffers
Het Joods Monument is een online monument voor de meer dan 104.000 personen die in Nederland als Joden werden vervolgd en de Holocaust niet overleefden. Het monument is gebaseerd op verschillende bronnen en is rijk aan informatie. Je vindt er persoonsdata, maar ook familierelaties en beroepen.
Aanbieder
Joods MonumentAnne Frank Kennisbank
De Anne Frank Kennisbank bevat informatie over Anne Frank, haar familie, de andere onderduikers, onderduikgevers en andere personen uit haar omgeving.
Aanbieder
Anne Frank StichtingWesterbork Digitaal
Personen Herinneringscentrum Kamp Westerbork is een database met informatie over slachtoffers die gevangen zaten in Kamp Westerbork. Deze informatie is afkomstig uit verschillende bronnen, van het Nederlandse Rode Kruis en transportlijsten tot aan akten van de burgerlijke stand.
Aanbieder
Herinneringscentrum Kamp Westerbork
Afbeelding van Ilse Wagner
Ontbreekt een portretfoto, of kan je ons helpen met een betere afbeelding van Ilse Wagner, dan kan je deze hier toevoegen. Ook is het mogelijk om de bestaande portretfoto beter bij te snijden.
Heeft u bezwaar tegen de vermelding van deze persoon?
Laat het ons weten door een e-mail te sturen naar info@oorlogsbronnen.nl