Jetta Cohen-Kan

Ook bekend als: Jetta

Jetta wordt op 16 februari 1888 geboren in Oldenzaal als dochter van Jonas Kan en Helena Cohen en woont in Eindhoven. Ze groeit op in een Nederlands-Israëlitisch gezin en trouwt met Jacques Juda Cohen. Het echtpaar krijgt een dochter, maar kort na haar geboorte overlijdt Jacques. Als Jetta in 1943 hoort dat haar dochter als joods meisje is opgepakt en in kamp Vught zit, biedt ze vrijwillig aan om bij haar te blijven. Ze overlijdt in het kamp op 31 oktober 1943. Volgens de officiële kampadministratie is ze bezweken aan maagkanker met uitzaaiingen naar de lever, maar de kans is groot dat dit een verhulling is van de werkelijke doodsoorzaak. Waarschijnlijker is ze het slachtoffer van stelselmatige mishandeling, ondervoeding en uitputting. Vanwege haar moed om vrijwillig de verschrikkingen van het kamp te aanvaarden, wordt Jetta postuum geëerd als een uitzonderlijk slachtoffer van de oorlog. Haar dochter is dan ook nog in Vught; zij wordt in juni 1944 naar Auschwitz getransporteerd, maar zou de oorlog overleven.

Bron: Brabantse Gesneuvelden

Jonas Enoch Kan is slager van beroep. Op 8 november 1882 trouwt hij met Helena Cohen, op 26 februari 1858 in Oldenzaal geboren. Het echtpaar krijgt zes kinderen.
In 1936 overlijdt Jonas Kan. Helena verhuist in 1940 vanuit Gouda naar Eindhoven. Ze trekt in bij haar dochter Jetta en kleindochter Juliette.

Helena komt op 20 maart 1943 in Westerbork aan. Op 30 maart volgt deportatie naar Sobibor. Hier is Helena Kan-Cohen direct na aankomst, op 2 april 1943, vermoord.
Twee van haar kinderen hebben de oorlog overleefd.
Haar dochter, Jetta Kan, wordt op 16 februari 1888 in Oldenzaal geboren. Zij trouwt op 14 augustus 1916 met Jacques Juda Cohen. Hij is ambtenaar bij de Koninklijke Marine. Het echtpaar krijgt in 1919 een kind: Juliette. In 1920 overlijdt Jacques Cohen.

Dochter Juliette is typiste bij Philips en komt zo bij het Philips-Kommando in Vught terecht. Haar moeder, Jetta Cohen-Kan, meldt zich vrijwillig aan bij kamp Vught om bij haar dochter te kunnen zijn.
Jetta wordt ziek en komt in het lazaret te liggen. Wanneer het heel slecht met haar gaat, wordt Juliette door een Aufseherin, Katja, naar haar moeder gebracht. Juliette blijft daar tot haar moeder overlijdt.
De laatste woorden van Jetta Cohen zijn aan de Aufseherin in zuiver Duits gericht: “Ik zal u eeuwig dankbaar zijn.” De Aufseherin, die de gevangenen in het kamp meestal heel slecht behandelt, krijgt tranen in haar ogen en is zoals Juliette Cohen het verwoordt ‘een ogenblik dus ook een mens’.

Op 31 oktober 1943, overlijdt Jetta Cohen-Kan op 55 jarige leeftijd aan de gevolgen van het kampleven in Vught en wordt daar gecremeerd. Een niet-joodse Philips medewerker, dhr. Maarschalk, smokkelt de asbus van Helena Cohen-Kan onder zijn hoed het kamp uit. De asbus wordt vervolgens in de tuin van een verzetsman, dhr. Hoekstra, bijgezet.
Dochter Juliette Cohen heeft de oorlog overleefd.

Zij is begraven op de Joodse begraafplaats in Eindhoven.

Bron: Herinner U de namen, Stichting 18 September.