Hendrik van der Pols

POLS van der (Hendrik, roepnaam Henk), geboren te Rotterdam op 28 april 1923. Henk wordt in 1943 opgeroepen voor de Arbeitseinsatz, maar besluit aan die oproep geen gehoor te geven en is daarmee feitelijk een onderduiker. Wanneer op 10 november 1944 de razzia plaatsvindt, is Henk alleen met zijn twee zusjes thuis op het adres Carnisselaan 42a. Vader is al in 1942 overleden en moeder ligt in het Bergweg-ziekenhuis. Zijn jongste zus maant hem te gehoorzamen aan de Duitsers uit angst dat het huis in brand gestoken zal worden of dat ze Henk doodschieten. Henk voegt zich daarom maar bij de groep mannen uit de straat die al klaar staan. In een rijnaak, die vuil is van kolenstof, wordt Henk naar Amsterdam gevaren en vandaar over het IJsselmeer naar Wezep. Vanuit Wezep is hij met een trein naar Duitsland vervoerd. Een aantal jongens weet te ontsnappen door vanuit de trein door de raampjes in de Gelderse IJssel te springen, levensgevaarlijke pogingen die een aantal mannen mogelijk het leven gekost hebben. Verderop, in het Duitse Bad Zwischenahn, loopt de trein op een tegenligger, een ongeluk waarbij 31 doden vallen. Daar zijn jongens bij uit de buurt met wie Henk had gevoetbald. In een goederenwagon zonder eten of drinken gaan ze verder tot ze in het Rijnland aankomen. Henk wordt eerst tewerkgesteld in een barakkenkamp (spoorlijnen repareren die telkens opnieuw kapot gebombardeerd worden) en daarna in een voormalige Duitse vredeskolonie. Daar wordt na een aantal maanden een vreemd autootje waargenomen dat deel blijkt uit te maken van de voorhoede van de Canadezen. Na een lange terugreis moet Henk zich melden in Rotterdam in Diergaarde Blijdorp, waar hij getuige is van een confrontatie tussen een man die voor de Arbeitseinsatz naar Duitsland had moeten gaan en een beambte. De beambte beschouwt de man als vrijwilliger, waar deze niet van gediend is, omdat hij de Arbeitseinsatz als dwangarbeid heeft ervaren. Thuis zijn Henks moeder, zijn zusjes en zijn broer de oorlog goed doorgekomen. Henk wordt op 20 augustus 1945 lid van de SDAP en een jaar later van de Partij van de Arbeid. Uiteindelijk wordt hij wethouder van Rotterdam, een functie die hij tot 1986 heeft vervuld. Henk overlijdt op 16 april 2020, op bijna 97-jarige leeftijd, aan de gevolgen van corona.

Bron: Stadsarchief Rotterdam