WO2 Open Data Depot

Lizzy Jongma sprak met Julia Vytopil en Tom de Smet van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid op de jaarlijkse conferentie van de Association of Moving Image Archivists (AMIA) in Portland over de collectie van de NSB-filmdienst in het publieke domein, het project WO2 Open Data Depot en het Netwerk Oorlogsbronnen. 

Erwin Verbruggen (Beeld & Geluid) was ook aanwezig in Portland en maakte een verslag van de presentatie. Lees zijn bevindingen hier. 

Janneke Jorna bezocht dit jaar de GLAMWiki conferentie - de jaarlijkse ontmoeting tussen medewerkers van GLAM’s en Wikimedians - en blogt erover. 

Tijdens de 2018 World Conference van FIAT/IFTA (The International Federation of Television Archives) in Venetië presenteerden Ruurd Blom en Maartje Hülsenbeck (Beeld en Geluid) de in het publieke domein gepubliceerde collectie van NSB-propagandafilms. Het project was eveneens genomineerd voor de 2018 Archive Achievement Awards (maar won de prijs niet).

Maartje en Ruurd: "We were interested in opening up our collection in collaboration with external partners and investigating the possibilities for the use of linked open data. Besides, this collection provides an interesting case study into copyright and ethical issues".

Het project WO2 Open Data Depot is met een bovenverwacht resultaat afgerond. Er zijn ruim tien keer meer bronnen verzameld dan bij aanvang was voorzien. Ook is er veel aandacht geweest voor de open oorlogsbronnen. Zowel vanuit de Wikimedia Nederland Community als media. 

Wist je dat Anton Mussert de NSB na de oorlog afspiegelde als een bovengrondse verzetsbeweging tegen de Duitse bezetter? Kom meer te weten over NSB-propagandavoering en de aantrekkingskracht van de beweging tijdens de Nacht van de Dictatuur 2018, om 20:50 uur op 14 september in Den Haag.

In de YouTube-serie De Archiefdienst van Beeld en Geluid spreekt Bas Agterberg met experts Jesse de Vos en Ruurd Blom over de vrijgekomen NSB-propagandafilms. Wat voor films kun je vinden in deze collectie en waarom zijn de films in hoge kwaliteit vrij beschikbaar gesteld?

Wat is de wetenschappelijk waarde van het in publiek domein gepubliceerde foto- en filmmateriaal van de NSB? Die vraag stond centraal tijdens de bijeenkomst 'De leider spreekt: NSB-propagandamateriaal als bron' op 31 mei bij Beeld en Geluid. Aan het woord kwamen Ruurd Blom en Maartje Hülsenbeck over de aanleiding voor het vrijgeven van de films - het project WO2 Open Data Depot - en het onderzoek naar de juridische status van het materiaal. René Kok vertelde over de Filmdienst der NSB aan de hand van filmfragmenten. Tot slot discussieerden onder leiding van Bas Agterberg een panel bestaande uit Rense Havinga, Robin te Slaa, Chris Vos (Onderzoeker en Documentairemaker), Jesse de Vos en Frank van Vree over de wetenschappelijke waarde van het (foute) bronmateriaal, en waarom het belangrijk is om dit materiaal open beschikbaar te stellen in het publieke domein. 

Na het online vrijgeven van de filmcollectie zijn nu ook zeshonderd beelden van de Fotodienst der NSB opgenomen in het WO2 Open Data Depot. Nog zevenhonderd meer foto's komen beschikbaar in het publieke domein via de Beeldbank WO2 en Oorlogsbronnen.nl. 

Bas Agterberg, specialist mediahistorie bij Beeld en Geluid, sprak bij het radioprogramma Focus op NPO Radio 1 over de gepubliceerde films van de Filmdienst der NSB. 

Jort Kelder vertelt bij Pauw over het vrijgekomen materiaal van de Filmdienst der NSB

De NSB maakte voor propagandadoeleinden veel gebruik van het toen relatief nieuwe medium film. Dat wordt duidelijk aan de hand van de NSB-filmcollectie die Beeld en Geluid in samenwerking met het Netwerk Oorlogsbronnen online beschikbaar stelt binnen het project WO2 Open Data Depot.

RTL nieuws besteedde aandacht aan de in publiek domein gepubliceerde foto's van verzetsfotograaf Menno Huizinga.

Honderden open oorlogsbronnen uit tien verschillende collecties zijn verzameld en gepubliceerd via Wikimedia Commons en Flickr.

In het kader van het project WO2 Open Data Depot staat dit keer in de rubriek 'Bron uitgelicht' een foto centraal met de licentie CC BY-SA 3.0. Dat betekent dat de foto vrij gebruikt mag worden onder de voorwaarde van naamsvermelding. 

Tijdens het symposium Open-up! van Erfgoed Gelderland en Wikimedia Nederland gaf Janneke Jorna een workshop over open data in erfgoedcollecties. Alle facetten van WO2-bronnen in het publieke domein kwamen voorbij. Van een antwoord op de vraag 'hoe weet ik of er nog auteursrecht op mijn collectie rust', tot een aantal praktijkvoorbeelden. En dit alles in het kader van het project WO2 Open Data Depot. 

In het kader van Publiekdomeindag 2018 - een moment waarop het auteursrecht op sommige werken vervalt en deze in het publieke domein terecht komen - schreef Janneke een artikel over het project WO2 Open Data Depot.

Al 125 oorlogsbronnen rond thema’s als dagelijks leven, collaboratie, vervolging, verzet en bevrijding - vrij van rechten en dus voor iedereen om te gebruiken - zijn verzameld binnen het project WO2 Open Data Depot. 

Alle partners in het project WO2 Open Data Depot kwamen eind augustus samen om het project officieel te starten. 

Bronnenmateriaal – originele correspondentie, foto’s, films, dagboeken, kranten, brochures, voorwerpen etcetera – speelt een belangrijke rol in de informatievoorziening rondom het thema Tweede Wereldoorlog. Wie anno 2016 zoekt naar bronnenmateriaal, begint (en eindigt) vaak bij het internet. Een Google-zoekactie op 'Tweede Wereldoorlog'levert 5,5 miljoen resultaten op. Er is behoefte aan meer inhoudelijke duiding door prioritering van de 'belangrijkste' bronnen voor specifieke onderwerpen en ook verduidelijking van de voorwaarden van hergebruik van het digitale materiaal. Daar maakt het project WO2 Open Data Depot een stap in. 

Aanleiding voor dit project is een onderzoek naar publieke belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog. Dit voerde TNS NIPO in samenwerking met het NIOD in 2015 uit. Hieruit blijkt dat de belangstelling voor 'de oorlog' nog altijd groot is: een op de vijf Nederlanders is geïnteresseerd in oorlog en/of geschiedenis.