Velsen-Noord, 'Gehavende Vrije Vogel'

Het monument 'Gehavende Vrije Vogel’ te Velsen-Noord (gemeente Velsen) brengt de 250 werknemers van Hoogovens in herinnering die in april 1942 door de bezetter dienstverplichting kregen opgelegd en in Duitsland dwangarbeid moesten verrichten. Piet de Graaf is waarschijnlijk van deze groep mensen de enige nog in levend zijnde ex-dwangarbeider. Hij werd in 1942 samen met 249 andere Hoogovens-werknemers op transport naar Duitsland gesteld. 198 van hen gingen daadwerkelijk naar Dortmund, de rest wist onder te duiken voordat zij op de trein werden gezet. In oktober 1942 kreeg De Graaf een week verlof om thuis winterkleren te halen. Hij wist echter onder te duiken bij zijn zus en keerde niet meer terug naar Dortmund. Het onderduikadres was echter tegenover het huis van een NSB’er gelegen, waardoor het gevaar dreigde dat De Graaf opnieuw opgepakt zou worden. Om deze reden deed hij in april 1943 alsof hij weer terug naar Duitsland ging. Maar op het station in Amsterdam stapte hij in de trein en glipte er aan de andere kant ongezien direct weer uit. Toen is hij direct weer ondergedoken. Oprichting De oprichting was een initiatief van Tiny Kuiper uit Landsmeer, dochter van de voormalige dwangarbeider Piet de Graaf. Sinds 2000 is zij bezig geweest om erkenning te krijgen voor haar vader en alle andere voormalige Hoogovens-dwangarbeiders. Bij Corus (de huidige naam van Hoogovens), waar haar vader na de oorlog nog veertig jaar in dienst was, vond Kuiper een gewillig oor. In samenwerking met Corus, de Vereniging van ex-Dwangarbeiders en kunstenaar Willem Cerneus is het monument uiteindelijk tot stand gekomen. Onthulling Het monument is onthuld op 4 mei 2005.