Utrechtse Schoolvereniging te Utrecht

De utrechtse schoolvereniging Naar aanleiding van het 75-jarig jubileum van de school in 1995 verscheen een zeer uitgebreid en rijk geïllustreerd gedenkboek (zie hieronder). De geschiedenis van de school wordt in deze inleiding daarom slechts summier beschreven. De Utrechtse Schoolvereniging (USV) kende een tumultueuze start. In 1919 werd deze school in Utrecht Oost voor bijzonder lager onderwijs opgericht door een groep ouders die niet bereid waren zich neer te leggen bij het besluit van de Utrechtse gemeenteraad (21 augustus 1919) om de openbare lagere school aan de Mecklenburglaan te splitsen. Leerlingen werden hierbij via loting aangewezen voor hetzij de school aan de Mecklenburglaan, hetzij de school aan de Abstederdijk. Op 9 oktober 1919 werd door een Commissie van Actie een protestbijeenkomst belegd voor de ouders. Deze bijeenkomst resulteerde in de oprichting van de Utrechtse Schoolvereniging. De vereniging werd goedgekeurd bij Koninklijk Besluit van 6 november 1919, nr. 68. Het doel van de vereniging is de stichting en instandhouding van één of meerdere scholen voor lager, uitgebreid of meer uitgebreid onderwijs in Utrecht. De middelen bestaan uit jaarlijkse en toevallige bijdragen, inkomsten van eigendommen, schenkingen, erfstellingen, legaten en bijzondere baten. Er is een algemene ledenvergadering. Leden zijn de (pleeg-)ouders of verzorgers van leerlingen. Zij betalen contributie en zijn stemgerechtigd. Ereleden zijn vrijgesteld van contributie en hebben een adviserende stem. De ledenvergadering komt jaarlijks in juni bijeen voor het jaarverslag, de jaarrekening, de begroting en de verkiezing van nieuwe bestuursleden. Besluiten hebben een meerderheid van stemmen nodig. Het bestuur, bestaande uit zeven leden, wordt gekozen uit de ledenvergadering. Zij treden om de twee jaar af, maar zijn terstond herkiesbaar. De voorzitter, secretaris en penningmeester vormen het dagelijks bestuur. Tot de taken van het bestuur behoren het bestuur van de vereniging, het beheer en toezicht op de school, het sluiten van overeenkomsten, het kopen, verkopen en bezwaren van onroerend goed en het vertegenwoordigen van de vereniging in en buiten rechte. De school ging in januari 1920 van start in een hulpschool aan de Frans Halsstraat met 94 leerlingen. Toen dit gebouw op 24 januari 1922 afbrandde, werden de leerlingen ondergebracht in een pand aan de Kromme Nieuwegracht. Ondertussen ontwierpen de architecten Rozenburg, Op ten Noort en Scheffer een plan voor nieuwbouw in de stijl van de Amsterdamse School. De kosten voor de nieuwbouw werden betaald uit een waarborgfonds en obligaties, groot honderd gulden. Het nieuwe schoolgebouw werd op 11 april 1923 geopend aan de Frans Halsstraat 22a. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vorderden de Duitsers het schoolgebouw. De leerlingen volgden toen de lessen in het voormalig kantoor van de Vereniging tot Verbetering van de Armenzorg aan de Nieuwe Kamp 13. Vooruitlopend op de Wet op het Basisonderwijs fuseerden in 1983 de Utrechtse Schoolvereniging en de R.K. Montessori kleuterschool Oudwijk tot de basisschool USV. De fysieke eenheid werd pas een feit in 1989. Geraadpleegde literatuur Niemeijer, Axel e.a., 75 jaar Utrechtse Schoolvereniging, 1919-1994 (Utrecht 1995). Verantwoording van de inventarisatie De verbouwing van de zolder tot een klaslokaal in 2001 was de aanleiding tot de oprichting van een Archiefcommissie. Deze commissie kreeg als opdracht de externe bewerking van het schoolarchief en de overdracht aan Het Utrechts Archief te begeleiden. Voordat de inventarisatie en de materiële verzorging door het bureau Loek Nijholt Archiefservice BV ter hand werden genomen, brachten de ouders van de Archiefcommissie een paar zondagen op zolder door om een voorlopige lijst van het archief te maken en stukken die daarvoor in aanmerking kwamen te vernietigen. Vervolgens werd door het bureau Loek Nijholt het archief in tweeën gesplitst: stukken vóór 1982 werden in een inventaris beschreven; de stukken daarna in een plaatsingslijst. Deze cesuur is gehanteerd omdat de in deze inventaris beschreven stukken (grotendeels) openbaar zijn. Bovendien kwam begin 1983 de fusie met de kleuterschool Oudwijk tot stand. De in deze inventaris beschreven stukken zijn in 2005 in bewaring gegeven bij Het Utrechts Archief. Dat geldt niet voor de stukken beschreven in een afzonderlijke plaatsingslijst (1982-2001). Deze berusten nog bij de school en zullen t.z.t. worden overgedragen aan Het Utrechts Archief. Bij aanvang bedroeg de omvang van het archief 13 m. Het was niet geheel compleet. Na bewerking en schoning is de totale omvang teruggebracht tot 4,5 m. De vernietigde stukken betreffen voornamelijk termijnstukken, kopieën en dubbelen. Het bijzondere aan dit archief is het grote aantal foto's. Een aantal ouders heeft zich ingespannen om deze foto's nader toegankelijk te maken, m.n. de foto's onder inv.nrs. 131-167. Een lijst met beschrijvingen van deze foto's treft u als bijlage bij deze inventaris aan. Alle stukken beschreven in deze inventaris zijn openbaar en ter inzage bij Het Utrechts Archief. Dit geldt echter niet voor inv.nrs. 85, 107-112 en 122. Vanwege de privacy van nog levende personen berust op deze stukken een openbaarheidstermijn van 75 jaar. Indien u deze stukken wenst in te zien voor wetenschappelijk onderzoek dient u hiervoor toestemming te vragen aan het bestuur van de Utrechtse Schoolvereniging (postbus 14130, 3508 SE Utrecht). De bewerking van het archief werd mede mogelijk gemaakt door bijdragen van het Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht en de stichting K.F. Hein Fonds. Utrechtse Schoolvereniging te Utrecht