Met lit. opg. 91 p. : ill. ; 30 cm.

Geïnterviewde nr. 08 is in 1933 in Den Haag geboren en draagt de familienaam van zijn Ambonese moeder. Hij groeit op bij pleeggezinnen in Den Haag omdat zijn moeder niet voor hem kan zorgen. Er wonen veel Indische mensen bij hem in de buurt. Vlak voor de oorlog werkt zijn moeder als kokkin bij Indische restaurants en hertrouwt zij met een Nederlandse man. Geïnterviewde kan zich nog de Duitse inval herinneren. Hij woont dan bij een pleeggezin, maar gaat dikwijls bij zijn moeder op bezoek. Niet lang daarna verhuist hij naar het nieuwe gezin van zijn moeder. In deze buurt wonen ook vee Indische en Javaanse mensen. Zijn stiefvader wordt opgeroepen om in Duitsland te gaan werken en vertrekt naar Kiel. Zijn moeder blijft achter met twee kinderen. Geïnterviewde verhuist nu naar een jongenstehuis in Voorde. Hier krijgt hij af en toe bezoek van zijn moeder en vader, die op verlof in Nederland is. In 1944 haalt zijn moeder hem weer terug naar Den Haag. Hier maakt hij de hongerwinter mee. Het gezin eet suikerbieten en bloembollen. Hij gaat met zijn moeder naar het spergebied in Den Haag om hout voor de kachel en het fornuis te halen. Hij is getuige van de dood van een klein jongetje uit de buurt, die door een Duitse soldaat wordt neergeschoten als deze op meerdere mensen schiet die trambielzen uit het wegdek stelen. Geïnterviewde kan zich herinneren hoe Amerikaanse troepen bij de bevrijding Den Haag binnentrekken. Hij ziet hoe NSB-vrouwen en zij die omgingen met Duitse soldaten in het openbaar worden kaalgeschoren. Zijn stiefvader komt terug uit Duitsland, maar lijkt veranderd te zijn. Na de bevrijding gaat geïnterviewde naar de Mulo en verdient geld bij met bezorging van Indisch eten bij mensen thuis. Omdat in de buurt veel Indische en Javaanse mensen wonen leert hij eenvoudig Maleis. Als na de bevrijding de eerste schepen weer naar Indië vertrekken, gaat hij met zijn moeder mee naar Rotterdam om het feestelijke vertrek aan boord te vieren. In 1951 komen drie zusters van zijn moeder met het transport van Molukse KNIL-militairen naar Nederland. Zo ontmoet zijn moeder voor het eerst na vele jaren weer familieleden. Geïnterviewde gaat op bezoek bij Molukse familieleden in Zeeland en Elst. Vanaf deze tijd gaat hij steeds meer en vaker om met Molukkers. Zijn moeder vertelt altijd zeer weinig over haar verleden in Ambon en elders in Indië. Geïnterviewde heeft zijn opa en oma nooit gekend en weet weinig over zijn familie.

Geïnterviewde nr.08 is in 1933 in Den Haag geboren en draagt de familienaam van zijn Ambonese moeder. Hij groeit op bij pleeggezinnen in Den Haag omdat zijn moeder niet voor hem kan zorgen. Er wonen veel Indische mensen bij hem in de buurt. Vlak voor de oorlog werkt zijn moeder als kokkin bij Indische restaurants en hertrouwt zij met een Nederlandse man. Geïnterviewde kan zich nog de Duitse inval herinneren. Hij woont dan bij een pleegezin maar gaat dikwijls bij zijn moeder op bezoek. Niet lang daarna verhuist hij naar het nieuwe gezin van zijn moeder. In deze buurt wonen ook vee Indische en Javaanse mensen. Zijn stiefvader wordt opgeroepen om in Duitsland te gaan werken en vertekt naar Kiel. Zijn moeder blijft achter met twee kinderen. Geïnterviewde verhuist nu naar een jongestehuis in Voorde. Hier krijgt hij af en toe bezoek van zijn moeder en vader, die op verlof in Nederland is. In 1944 haalt zijn moeder hem weer terug naar Den Haag. Hier maakt hij de hongerwinter mee. Het gezin eet suikerbieten en bloembollen. Hij gaat met zijn moeder naar spergebied in Den Haag om hout voor de kachel en fornuis te halen. Hij is getuige van de dood van een klein jongetje uit de buurt, die door een Duitse soldaat wordt neergeschoten als deze op meerdere mensen schiet die trambielsen uit het wegdek stelen. Geïnterviewde kan zich herinneren hoe Amerikaanse troepen bij de bevrijding Den Haag binnentrekken. Hij ziet hoe NSB-vrouwen en zij die omgingen met Duitse soldaten in het openbaar worden kaalgeschoren. Zijn stiefvader komt terug uit Duitsland, maar lijkt veranderd te zijn. Na de bevrijding gaat geïnterviewde naar de Mulo en verdient geld bij met bezorging van Indisch eten bij mensen thuis. Omdat in de buurt veel Indische en Javaanse mensen wonen leert hij eenvoudig Maleis. Als na de bevrijding de eerste schepen weer naar Indie vertrekken, gaat hij met zijn moeder mee naar Rotterdam om het feestelijke vertrek aan boord te vieren. In 1951 komen drie zusters van zijn moeder met het transport van Molukse KNIL-militairen naar Nederland. Zo ontmoet zijn moeder voor het eerst na vele jaren weer familieleden. Geïnterviewde gaat op bezoek bij Molukse familieleden in Zeeland en Elst. Vanaf deze tijd gaat hij steeds meer en vaker om met Molukkers. Zijn moeder vertelt altijd zeer weinig over haar verleden in Ambon en elders in Indie. Geïnterviewde heeft zijn opa en oma nooit gekend en weet weinig over zijn familie.

Van de Poel wist de hoofdredakties van de provinciale pers in het zuiden van het land, op een enkele uitzondering na, voor het lidmaatschap van de Raad van Voorlichting voor de Nederlandse Pers te winnen. Hoewel Van de Poel in deze eerste tijd van de Duitse bezetting een zekere tegemoetkomende houding ten aanzien van de bezetter niet te ontzeggen valt, werd hij desondanks in de lente van 1941 door de SD ( Sicherheitsdienst ) gearresteerd. De beschuldiging luidde: spionage voor Engeland. De "bewijsmiddelen" waren echter door een rancuneus persfotograaf, die in april 1940 vanwege zijn lidmaatschap van de NSNAP Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij door Van de Poel was ontslagen, in elkaar gezet. Inv. nrs. 31, 34 en 151. In oktober 1941 werd Van de Poel op transport gezet naar Duitsland. Van dit verblijf heeft Van de Poel getuigenis afgelegd in zijn boek "Neuengamme, getuigenis over het ongemaskerde nationaal-socialisme van een Duits concentratiekamp" .

Literatuur [Harderwijk, C.A.]. De oud-katholieke kerk buiten de Waard te Utrecht , 1870. (Inv.nr. 226) De Oud-Katholiek , Utrecht-nummer over de Jakobuskerk, 1937. (Inv. nr. 235) [Smit, F.] "Sint Jakobus buiten de Weerd Utrecht". Bijzonder nummer van De Oud-Katholiek , 1970. (Inv.nr. 236)

‘De Osse Bende’, 1930-1939 De neergaande economische ontwikkelingen en de grote werkeloosheid zorgden voor toename van de sociale onrust en criminaliteit in Oss. Een van de redenen was het vertrek van de Jurgens’ boterfabrieken aan de Kruisstraat naar Rotterdam, gevolgd door de afdeling margarine van de firma Hartog. Uit de opgemaakte processenverbaal in de bewuste periode, blijkt dat het telkens ging om één of twee personen, van een bende was geen sprake. De meesten van hen behoorde tot een sociale groep van eenvoudige komaf, een vrij landleven gewend, met een hoog solidariteitsgevoel die zich verzetten tegen de fabrieksbaronnen. Hun ouders bleken vaak in de voorafgaande decennia al betrokken te zijn geweest bij soortgelijke criminele activiteiten. Hun gedrag werd ook wel beschouwd als een soort verzetsdaad tegen het heersende regiem in de Osse fabrieken. Dat regiem bestond uit lange werktijden en strikte regels, met strenge boetebepalingen. Door het hoge aantal werklozen in een omgeving met weinig politietoezicht, was de verleiding groot om op inbrekerspad te gaan. In hun vaste stamkroeg D’n Bergsche Boer, gelegen op het Schaijks veld, pochten ze vaak in beschonken toestand over hun heldendaden van veelal kippendiefstallen, woninginbraken, roofovervallen en noodlottige branden. Hier werden de plannen gesmeed. De houdster van deze stille kroeg ‘Hanneke Martekus’ stond de vaak jonge bendeleden met raad en daad bij. Was de slag gelukt dan ontving zij het door haar vastgestelde percentage van de buit. Voor de politie was het moeilijk om voldoende bewijsmateriaal tegen haar te verzamelen. Als de politie een inval deed in het bewuste café kon men via de achteruitgang het Teugenaarspad op om zo in de Osse Heide een goede verstopplek te vinden. In die periode speelde ook de oplichtingpraktijken van verzekeringsagent Snabel, die in samenwerking met de Osse criminelen heel wat inbraken en branden organiseerde.

Periode 1945-1973 (1974): Na afloop van de oorlog kwam het oude bestuur op 1 juli 1945 voor het eerst weer bij elkaar. Op 25 oktober 1945 werd een nieuw bestuur gevormd. De opheffing van de jeugdherberg op 1 april 1942 werd bij besluit van de Raad van Rechtsherstel in 1946 ongedaan verklaard. De raad van toezicht en advies werd op 31 oktober 1946 opnieuw geïnstalleerd, waarbij tot vertegenwoordiger van de gemeente `s Gravenhage F. Bekink, tot voorzitter prof. van Poelje en tot derde lid F. Robertson werden benoemd Zie inv.nr. 84 . Alle drie personen hebben tot in de jaren zestig zitting gehad. De jeugdherberg "De Zeemeeuw" werd in ontredderde toestand aangetroffen en had inmiddels een andere bestemming gekregen, zodat naar een ander gebouw moest worden omgezien. Nadat een korte tijd het buiten "Overvoorde" als nieuw onderdak was overwogen, stelde de gemeente met ingang van 1 januari 1947 tegen een huur van f 3.000 per jaar het herenhuis "Ockenburgh" in Loosduinen ter beschikking Al bij de beraadslagingen op 15 december 1931 (handelingen, blz. 1315-1316) stelde het raadslid Tj. Mobach voor om Ockenburgh tot kampeerterrein te bestemmen . Al op 6 juli 1946 had de stichting de hoenderenloods tot tijdelijke jeugdherberg ingericht (het zogenaamde "kippenhok"). Het huis zelf was geheel onbewoonbaar. Het had in de oorlogsjaren als basis voor de V 1 en V 2 raketten dienst gedaan. De herberg werd bij toerbeurt door bestuursleden geleid, totdat op 1 mei 1947 de nieuwe ouders H.A. Bruijn en W.J. Bruijn Jansson hun intrede deden. Op 24 mei 1947 kon reeds een deel van het herenhuis geopend worden, waarna op 23 januari 1948 de eerste steenlegging voor een aanbouw volgde en op 15 juni 1949 de geheel gerestaureerde jeugdherberg "Ockenburgh" geopend kon worden Zie inv.nr. 93 . Met veel elan werden acties ondernomen om voor de opbouw gelden bijeen te krijgen. Particulieren en instellingen werden benaderd, er werd een prijsvraag uitgeschreven en er werd een prikkaarten en bouwsteenactie onder de schooljeugd ondernomen. De Haagsche Vereeniging voor Jeugd herbergen en de Nederlandse Jeugdherberg Centrale verleenden financiële steun en de gemeente 's-Gravenhage gaf in totaal f 13.000 aan subsidie. Het aantal overnachtingen steeg van ca. 730 in 1946 en 11.300 in 1948 tot 28.000 30.000 in 1955 1962. De jeugdherberg voldeed niet meer aan de behoefte en een aan de tijd aangepaste inrichting werd noodzakelijk. In 1962 werd voor het eerst een plan geopperd om er een vleugel aan toe te voegen. Er kwam daarna een bouwproject tot stand, dat in 1966 1974 in drie fasen werd voltooid. De herberg werd van binnen gemoderniseerd en de vleugel werd aangebouwd door het architectenbureau F. van Klingeren in Amsterdam. De gelden van het Noordwijkse jeugdhuis, aangegroeid tot f 25.000 die door de gemeente waren belegd, werden hiervoor beschikbaar gesteld. Voor de nieuwbouw verleende de gemeente 's Gravenhage een krediet van f 4.000.000. De opening van de nieuwbouw vond in 1974 plaats Zie inv.nr. 123 . In verband met de nieuwe wet op de stichtingen werden de statuten in 1959 en het huishoudelijk reglement in 1960 gewijzigd. De statuten werden daarbij tevens aangepast aan veranderingen, die in de praktijk waren gegroeid. Na de oorlog waren namelijk verschillende verenigingen, die in het bestuur een vertegenwoordiging hadden, opgeheven of van naam veranderd. Buitendien waren de contacten naar buiten veel meer verschoven van particuliere instellingen naar de gemeente. Relaties waren tot stand gekomen met de Haagse Jeugdactie, de Stichting Haagse Jeugdverblijven en de gemeentelijke commissie Loosduinen, waarvan reeds vanaf 1952 een vertegenwoordiger in het bestuur zitting had. Het contact met de Haagsche Vereeniging voor Jeugdherbergen, die de laatste jaren een slapend bestaan leidde, werd beëindigd. In overeenstemming hiermee bepaalden de nieuwe statuten, dat de aanwijzing van bestuursleden voortaan door de commissie Loosduinen (twee leden), de Nederlandse Jeugdherberg Centrale, de Haagse afdeling van de Nederlandse Reisvereniging en de Haagse Jeugdactie (ieder één lid) zou geschieden. De naam van de raad van toezicht en advies, waarvan bij reglementswijziging in 1955 het aantal leden was uitgebreid tot vijf, werd veranderd in de raad van bijstand en advies. Met uitzondering van de vertegenwoordiger van de gemeente 's Gravenhage werden de leden van deze raad nu aangewezen door het bestuur Zie inv.nrs. 80 en 82 . Ockenburgh werd door de gemeente 's Gravenhage aan de stichting verhuurd. Per 1 januari 1966 bracht de gemeente het beheer en het huurbeleid onder bij de Stichting Haagse Jeugdverblijven, waarmee reeds jaren een goed contact bestond. De herbergouders Bruijn werden in 1948 opgevolgd door het echtpaar Sj. Bakker en M. Bakker Kroonen, dat tot 1973 de jeugdherberg heeft geleid Voor de levensloop van Sj. Bakker, zie bijlage III . Zij werden bijgestaan door assistenten. Veelal werd door een van hun kinderen de assistentenfunctie vervuld. Ook bestuursleden wel in de vakantieperioden. Na 1960 werd de behoefte aan veranderingen in de bezetting en het beleid steeds dringender. Ook de stichting werd geconfronteerd met de ontwikkelingen, waarvoor de Nederlandse Jeugdherberg Centrale kwam te staan. Het groeiend aantal overnachtingen In 1973 was het aantal overnachtingen 41.500 en de nieuwbouw maakten een reorganisatie, waarbij naar een zakelijker aanpak met behoud van de Jeugdherberggedachte werd gezocht, noodzakelijk. Er werden huishoudkundigen aangesteld en in 1972 werd een zakelijk leider benoemd. De opvolger van het echtpaar Bakker, R.B.J. Stijntjes, werd in 1973 tot directeur benoemd. Verder ging de jeugdherberg ook steeds meer als conferentiecentrum fungeren. Ten opzichte van de Nederlandse Jeugdherberg Centrale stond de Haagse Jeugdherberg Stichting na 1945 als een zelfstandige stichting met eigen financiële verantwoordelijkheid. Wel werd in 1947 een overeenkomst gesloten, waarbij werd vastgelegd, dat de stichting de jeugdherberg ten laste en ten gunste van de Centrale aan de hand van een door haar goedgekeurde begroting zou gaan exploiteren en 5% van de inkomsten uit overnachtigingen, maaltijden en dranken aan de Centrale moest afstaan. De salarissen, tarieven voor overnachtingen en verstrekkingen, huisregels en de maaltijden werden op die van de Centrale afgestemd.