Grietje de Groot-Hilversum

Acht kinderen Grietje heeft vijf broers en drie zussen. Een van hen is Nathan Hilversum die in de jaren ’30 in Amersfoort bekendheid geniet als ondernemer en als de oprichter van de eerste Amersfoortse lijnbusonderneming. Als Grietje 18 jaar is trouwt ze met Israël de Groot die dan 21 is. Israël is in Utrecht geboren maar woont tot aan zijn huwelijk in Zwolle. Het huwelijk vindt plaats in Amersfoort op 9 augustus 1899. In 1903, zo lezen we in de geboorteakte van Grietjes zoon Mozes, wonen zij in de Mooierstraat. Na Mozes volgen nog zeven kinderen. Aan de hand van de geboorteakten, en later met behulp van de adresboeken, krijgen we een beeld van de vele adressen waar Grietje en haar gezin zich vestigen. Het lijkt erop dat gezinsuitbreiding en de zakelijke activiteiten van haar man Israël daarin een rol spelen. Tegenover het ‘Blauwe Bruggetje’ Een van de plekken waar Grietje en haar man neerstrijken, is de Weversingel nr. 22. Dat maken we op uit de zakelijke annonces in de lokale pers, zoals advertenties en nieuwjaarswensen. Daaruit blijkt bovendien dat Grietje en haar gezin op de Weversingel woont, tegenover het ‘Blauwe Bruggetje’. Dit adres komen we ook tegen in een bericht in de Amersfoortsche Courant, gedateerd 22 juli 1916, dat melding maakt van een infanterist die in het water belandt van de Weversingel, nabij het ‘Blauwe Bruggetje’. De tekst vervolgt met: ‘De heer I. De Groot hielp de man uit het water met behulp van een ladder (…) ontfermde zich over de man en begeleidde hem naar de kazerne'. Groot hart Dat Grietje en haar man een groot hart hebben, leert ons al een eerder bericht uit het Algemeen Handelsblad van 1901. In de wijk is een in Amersfoort gelegen huzaar met messteken om het leven gebracht. Wij lezen: ‘Getuige Israël De Groot helpt den vermoorde op een kar te leggen en een kussen onder zijn hoofd te doen, en is toen meegegaan naar het hospitaal’. En, vervolgt het artikel: ‘De volgende getuige is de vrouw van De Groot die een emmer water heeft gehaald en den huzaar heeft afgewasschen’. Laatste vrijwillige adres Terwijl nazi-Duitsland voorbereidingen treft om Polen binnen te vallen, wanen Grietje en Israël zich augustus 1939 wellicht nog veilig hier in Amersfoort. Zij wonen dan in de Hessenstraat 5. En nog geen weet van het verschrikkelijke onheil dat hun te wachten staat, vieren zij op 19 augustus 1939 hun 40-jarig huwelijksfeest. Toch zullen ook zij zich zorgen maken over de anti-Joodse maatregelen die in Duitsland al volop in werking zijn. Hoe dan ook, in 1940, de precieze datum is niet bekend, verhuist Grietje, samen met haar man, naar haar laatste adres in Amersfoort, de St. Jorisstraat 7. Maar al in 1942, op 19 september om precies te zijn, moeten zij onder dwang van de bezetter naar Amsterdam verhuizen waar zij op het Waterlooplein 48I hun intrek nemen. In 1943 gaan zij op transport naar Kamp Westerbork. Niet veel later, op 6 juli 1943, volgt de deportatie naar Sobibor waar Grietje en haar man Israël de Groot drie dagen later al vermoord worden. Uitzondering Bijna al Grietjes kinderen vinden de dood in een van de vernietigingskampen. Er is een uitzondering: haar zoon Izak komt in maart 1941 hier in Amersfoort om het leven. Hij is dan getuige van een bizar ongeluk met dodelijke afloop. Alleen haar kleinkind Grietje De Groot, de in 1929 geboren dochter van de genoemde Izak, overleeft de oorlog. Zij overlijdt in 2004 in Amsterdam.

Bron: Stichting Herdenkingsstenen Amersfoort