Groningse boer wordt NSB burgemeester

Hoog stamboeknummer

Petrus is sterk anti-communistisch. Hij behoort niet tot de vroege NSB-leden, pas na Operatie Barbarossa sluit hij zich aan bij de NSB. Op 23 juli 1941 krijgt Petrus stamboeknummer 158162. Door zijn grote bestuurlijke ervaring wordt Petrus binnen de NSB als een waardevol nieuw lid beschouwd. Ook zijn boerenachtergrond helpt daarbij, hij is onderdeel van een belangrijke groep Groningers.

Petrus krijgt meerdere functies, zo wordt hij benoemd tot raadsman in agrarische zaken binnen de NSB en krijgt een belangrijke positie in de Nederlandsche Landstand. Hiermee werkt Petrus mee aan de opbouw van de Nieuwe Orde en de nazificering van de Nederlandse maatschappij. Het werk op de boerderij moet hij steeds meer overlaten aan zijn personeel.

Burgemeester

De burgemeester van Groningen Cort van der Linden werkt niet genoeg mee met de Duitsers en wordt in september 1942 ontslagen. De zoektocht naar de nieuwe nationaalsocialistische burgemeester begint. En die blijkt moeilijk te zijn. Verschillende kandidaten accepteren een burgemeesterspost op een andere plek. En dan wordt Petrus op 30 november gevraagd. Hij wijst het aanbod af omdat hij thuishoort op de boerderij en niet in de stad. 

Uiteindelijk gaat Petrus toch overstag wanneer Mussert persoonlijk een beroep op hem doet. Petrus wordt op 26 januari 1943 benoemd tot burgemeester van Groningen. De Slag om Stalingrad gooit roet in het eten voor de inhuldiging, de slag eindigt zo rampzalig voor de Duitsers dat ze een periode van rouw afkondigen. Op 4 maart 1943 is het zover, Petrus wordt geïnstalleerd als burgemeester.

Liquidaties

Terwijl Siet Gravendaal-Tammens met de Groninger verzet Top beslist over de liquidatie van door hun gevaarlijk geachte collaborateurs is Petrus betrokken bij de Duitse vergelding voor de liquidaties. Hij stelt een lijst op met personen die bekend staan als anti-Duits en geeft dit door aan de SD. Na de liquidatie van de Groningse politieman Anne Jannes Elsinga, waarmee Petrus samenwerkt en Siet heeft meebeslist over de liquidatie, wordt een deel van de personen op de lijst gebruikt als gijzelaar.

Lees meer over deze liquidatie

Aanslag

Na liquidaties van Groningse politiemannen en mede NSB-burgemeester vreest Petrus ook voor zijn eigen leven. Op 20 juli 1944 laat Petrus zijn privésecretaris de namen van vier personen noteren waarvan hij vermoedt dat ze een aanslag willen plegen. Hoewel de aanslag uitblijft bereidt Petrus zich verder voor, hij gaat een wapen dragen om zich te kunnen verdedigen.

Radicalisering

Richting het einde van de bezetting lijkt Petrus niet te gaan twijfelen aan het nazisme, maar juist te volharden in zijn overtuiging. Als begin april 1945 de bouwkundig opzichter een beroep op hem doet om de Martinitoren te beschermen weigert Petrus. De toren staat vol Duitse apparatuur, tweehonderd liter benzine en twaalf kilo springstof. Bij het naderen van de geallieerden willen de Duitsers de toren opblazen, waarmee ook een deel van het centrum zal worden beschadigd. De ineenstorting van het Derde Rijk is volgens Petrus een veel groter probleem: als de communisten de macht overnemen zal niemand zich meer drukmaken over monumenten. 

Bevrijding

Er wordt hard gevochten om de stad, van 13 tot 16 april staan de Duitse troepen en Nederlandse en Belgische SS'ers tegenover de Canadezen en Nederlanders van de Binnenlandse Strijdkrachten. Vooral bij de Grote Markt vinden hevige gevechten plaats en gaan veel gebouwen in vlammen op. Maar de Martinitoren blijft gespaard, ondanks de tegenwerkingen van Petrus.

Arrestatie en berechting

Al tijdens de bevrijding van Groningen, op 15 april 1945, wordt Petrus gearresteerd. Hij zit lange tijd gevangen op verschillende plekken, waaronder Westerbork en de Scheveningse Strafgevangenis, totdat hij in de zomer 1949 wordt berecht door het Tribunaal Groningen. Van de zeven jaar gevangenisstraf die hij krijgt hoeft Petrus er dan nog maar twee uit te zitten. Vanwege goed gedrag is Petrus in april 1951 vrijgelaten. Als boer met landbezit weet hij te leven van de verhuur van zijn grond en hoeft niet meer te werken.