Collegium Studiosorum Veritas te Utrecht 1889-1961

5. Lijst van praesides over 1889/90-1961/62 N.B. Overgenomen uit de lijst in inv.nr. 206. Overgenomen uit de lijst in inv.nr. 206. J.W.M. Bosch van Oud-Amelisweerd, 1889/90-1896/97 P.W.C.M. Busch, 1897/98-1898/99 F.J. van Lanschot, 1899/1900 A.K.J.J. van Oldenzeel tot Oldenzeel, 1900/01 J.J.B.J. van Slotboom, 1901/02 J.R.H. van Schaik, 1902/03 A.K.M. Noyons, 1903/04 R.J.C. van Gorkom, 1904/05 E.J.J. van der Heijden, 1905/06 B.J.J. Huubers, 1906/07 J.H.J. van Spanje, 1907/09 W. Bronkhorst, 1909/11 P.A.J. van Hall, 1911/12 TH.C. Gribling, 1912/13 H. Bogaard, 1913/14 H.L.M. v.d. Hoff, 1914/15 E.J.H. Nederveen, 1915/16 W.H. van Basten Batenburg, 1916/17 B.H.D. Hermesdorf, 1917/18 J.J.H.H. Houben, 1918/19 J.H. van Marseveen, 1919/20 J.G.H. Geldrop-Meddens, 1920/21 B.J.A.A. ter Veer, 1921/22 P.F.H.J. Brom, 1922/23 Fr. Houben, 1923/24 R. Höppener, 1923/24 L.J. Franke, 1925/26 P.A. Schrijnen, 1926/27 K.P.M. Mercx, 1927/28-1928/29 C. van Basten Batenburg, 1929/30 G.A. Fehmers, 1930/31 P. Mesker, 1930/31 P. Mutsaers (? P.F.M.), 1931/32 H. Mesker, 1932/33 P. Schweitser, 1932/34 A. Braat, 1934/35 C.J. Verheijnen, 1935/36 A.E.V. Hillebrand, 1936/37 J.J.N. Jacobs, 1937/38 J.W. van de Loo, 1938/39 A.A. Breukers, 1939/40 L.M. Stellaert, 1940/41 J.L. Ruding, 1941/45 A. Bredero, 1945/46 M.M.J. Schweitzer, 1946/47 C.A. Pompe, 1947/48 A.A.J.W. Thijssen, 1948/49 A.J. Stox, 1949/50 B.P.M. Schulte, 1950/51 R.C.P.M. Meke, 1951/52 A.P. Oomen, 1952/53 H. Leering, 1953/54 J. Th. Broekhuyse, 1954/55 F.B.J. Bremer, 1955/56 Th. H.J. Stoelinga, 1956/57 J.M.V. Oomen, 1958/59 B.J. ter Veer, 1957/58 P.A.J. Donker, 1959/60 H.H.A. Gresnigt, 1960/61 H.J.M. Malie, 1960/61 F.J. Derks, 1961/62 4. Lijst van oprichters op 30 mei 1889 N.B. Overgenomen uit het register in inv.nr. 259. Overgenomen uit het register in inv.nr. 259. Bosch, J.W.M. Gorkom, J.P.J van Swaters, F.C. Nuyens, P.F.A. Vassenaar, A.H. Bloemen, J.F.J. Reynen, P.J.L. Schoepp, R.J.L.H. Banning, F.B. Wösten, K.E.L. Weitjens, J. Anderegg, F.J. Timmers, M.H. Wildt, H.P. Th. de Kock, J.H.V.J. Müller, L.H.C. Boekelman, W.A. Ellis, J.H.M. Roebroeck, M.H.M. Jorissen, J.W. Turenhout, L. van Susgens, J. Spanje, N.P. van Mens, D.H.J. van Anderegg, G.J. Smits, Th.M.S. Coers, F.R. Eckman, S.J. Engelen, W.F.M. van Mol, P. 7. Overzicht van inventarisnummers met stukken die in 2015 overgebracht zijn van het Universiteitsmuseum Utrecht 14 21 26 43 46 (deels) 49 (deels) 54 (deels) 57 (deels) 60 (deels) 63 (deels) 66 (deels) 119 (deels) 120 123 (deels) 128 132 136 139 (deels) 141 147 149 150 (deels) 159 (deels) 160 (deels) 162 164 166 169 (deels) 170 (deels) 171-172 (deels) 173 (deels) 181 (deels) 189-190 193 197 204 205 (deels) 206 207 (deels) 208-210 218-220 225 227-228 230-232 234-235 236 (deels) 237 240 242 243-251 (deels) 252 254 (deels) 255 259-261 276 281-289 291 300 (deels) 301 304 314 317-318 331-332 340-345 347-353 354 (deels) 355-356 359 360 (deels) 361 367-368 374 376 377 (deels) 378 380 385 392 404 417 (deels) 418 421 438 440-441 (deels) 445-448 450-451 453-465 495 514-515 525 527-529 532 548 (deels) 553-554 559 572 (deels) 583-584 586 590-592 612 620 627 638 (deels) 639 643 646 658 661 666-671 673-674 689 695 769-770 773 804-805 806 (deels) 807-809 811 817-820 824 826-829 6. Lijst van toneelopvoeringen in het kader van lustrumvieringen over 1914-1959 'Jeptha' van Joost van den Vondel, 1914 'De heilige, die geen heilige zijn wou' van Henri Ghéon, 1924 'Love's Labour's Lost' van William Shakespeare, 1929 'Een troon wankelt' van Jan Derks, 1934 'Alleman roept' van Kees Spierings, 1939 'Ephialtes van Athene' van Jef Heydendael, 1949 'De Chinese Muur' van Max Frisch, 1959 1. Collegium Studiosorum Veritas Op 30 mei 1889 werd door een dertigtal katholieke leden van het Utrechtsch Studenten Corps een vergadering belegd waarin een leesgezelschap werd opgericht. Dit gezelschap, dat onder voorzitterschap kwam van Jan Willem Marie (Jan) Bosch van Oud-Amelisweerd, beoogde haar leden een algemene ontwikkeling op katholieke grondslag te bieden. In de tweede vergadering kreeg het gezelschap de naam Deus scientiarum Dominus (DSD, God, heer der wetenschappen), onder de zinspreuk 'Qui legit intelligat'. Op 13 oktober 1890 werd besloten de naam van het leesgezelschap te veranderen in Katholieke Studentenvereeniging der Rijksuniversiteit te Utrecht, onder de zinspreuk Deus scientiarum Dominus. Vervolgens werd op 20 februari 1891 de naam gewijzigd in Katholieke Studentenvereniging Veritas. De leden van Veritas werden aangeduid als Veritijnen. In 1904 werd de vereniging opengesteld voor vrouwelijke studenten waarna in 1906 de eerste meisjes als lid geïnstalleerd werden. Voor deze meisjesleden werd op 8 december 1920 de Meisjeskring opgericht. Deze kring werd in februari 1921 officieel als onderafdeling van Veritas erkend. Ook in diverse andere universiteitssteden waren inmiddels rooms-katholieke studentenverenigingen opgericht. De onderlinge contacten tussen deze verenigingen leidden in oktober 1908 tot de oprichting van de Unie van Katholieke Studentenverenigingen ('de Unie') waarbij ook Veritas zich aansloot. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden op bevel van de Duitse bezetter alle Utrechtse studentenverenigingen ontbonden verklaard. Dit leidde op 14 juli 1941 tot de opheffing van Veritas, waarna haar pand, inventaris en kapitaal geconfisqueerd werden. Na de bevrijding werd de Veritas Herstel Commissie (VHC) of Herstel College ingesteld om een voorlopig bestuur te vormen en het herstel van de vereniging te bevorderen. De vereniging werd voortaan aangeduid als Collegium Studiosorum Veritas. Al kort na de oprichting in 1889 was er behoefte aan een vaste ontmoetingsplaats voor de leden. Aanvankelijk had deze de vorm van een leeszaal, later kreeg men meer behoefte aan een samenkomstplaats in de vorm van een sociëteit. Onder meer het Haagsche Koffyhuis heeft daarvoor tot de opheffing in oktober 1922 als zodanig gefunctioneerd. In datzelfde jaar werden al pogingen gedaan om een eigen huis te stichten die uiteindelijk resulteerden in de opening op de Dies Natalis van 1923 van een eigen sociëteit Eigen Huis op de gehuurde eerste verdieping van het pand aan de Catharijnesingel 45. Moeilijke financiële omstandigheden en het faillissement van de exploitant van het pand leidden echter in 1925 tot liquidatie. De behoefte aan een eigen sociëteit bleef (het 'Sociëteitsvraagstuk') en vanaf 1930 werden diverse opties voor huisvestiging bekeken, waaronder de panden aan de Brigittenstraat 3 en de Maliebaan 7. Intussen werd vanaf oktober 1931 een ruimte gehuurd in de Dietsche Taveerne aan het Oudkerkhof 31. Uiteindelijk kon op 9 februari 1934 een nieuwe sociëteit geopend worden in het pand aan de Kromme Nieuwegracht 54, geëxploiteerd door een nieuw opgerichte Stichting Eigen Huis. Het pand aan de Kromme Nieuwegracht werd na opheffing van de vereniging in 1941 door de Nederlandsche Landstand aangekocht met de bedoeling er het provinciaal Kantoor Utrecht in te huisvesten. Na een jaar van leegstand echter werd het betrokken door de afdeling Thesaurie van genoemde Landstand. Na de bevrijding werd het gebouw op 24 mei 1945 door de Dienst Inkwartiering, Afwikkeling en Herstel weer aan Veritas ter beschikking gesteld. In 1960 ten slotte werd er nog een sociëteit geopend aan de Nieuwegracht 39 onder de naam Polypous. 2. Bewerkingsgeschiedenis Een groot deel van archief van Veritas over de periode 1889-1961 (omvang 15 m) werd tot 1993 bewaard in het Universiteitsmuseum van de Rijksuniversiteit Utrecht. In 1993 heeft het bestuur van het Collegium Studiosorum Veritas het archief in bewaring gegeven aan de Gemeentelijke Archiefdienst Utrecht, vanaf 1998 Het Utrechts Archief. Het archief is vervolgens in de periode 1996-2005 met tussenpozen in bewerking geweest, achtereenvolgens door A.B.R. du Croo de Vries, M. van der Kaa en F. Tuinstra. In 2009 is besloten om met het oog op de toegankelijkheid een tussentijdse, voorlopige inventaris op te maken. In 2013 werd deze voorlopige inventarisatie afgerond. Diverse beschrijvingen werden inhoudelijk uitgewerkt, samengevoegd of opgesplitst. Enkele kleine aanvullingen die na 2000 waren verworven werden in het archief geïntegreerd. Na deze voorlopige inventarisatie zijn nog aanvullingen op het archief aangetroffen in het pand van Veritas aan de Kromme Nieuwegracht 54 (omvang 2,5 m) en in het Universiteitsmuseum aan de Sorbonnelaan 4 te Utrecht (omvang 5 m). Deze aanvullingen zijn in 2015 aan Het Utrechts Archief in bewaring gegeven en geïntegreerd in het in 1993 overgedragen gedeelte. In bijlage 4 bij onderhavige inventaris is een lijst van inventarisnummers opgenomen waarin zich stukken bevinden die tot de aanvulling behoorden die afkomstig was van het Universiteitsmuseum. In 2016 werd in het pand aan de Kromme Nieuwegracht nog een aanvulling aangetroffen, voornamelijk met stukken vóór 1962 (omvang 0,46 m). Voornoemde stukken zijn eveneens geïntegreerd in het archief. Het grootste gedeelte van het archief is gevormd door het bestuur van Veritas en aanverwante organen. In de loop der tijden werden door (oud-)leden diverse (persoonlijke) archivalia geschonken om toegevoegd te worden aan het archief. Deze stukken zijn voor een deel opgenomen als bij het archief van Veritas gedeponeerde archivalia en in afzonderlijke rubrieken beschreven. Als stukken op het oog minimaal of niet tot specifiek genoeg tot de betreffende archiefvormer te herleiden waren is er echter voor gekozen om deze een aanvulling te laten vormen op het archief van Veritas en zijn daar vervolgens dan ook geïntegreerd in opgenomen. Het gaat daarbij met name om foto's, circulaires, programma's en dergelijke. Tijdens de inventarisatie bleek dat in 1945 een registratiesysteem in gebruik genomen is waarbij stukken hoofdzakelijk onderverdeeld werden in vier afdelingen, waarbinnen vervolgens aan de documenten nummers werden toegekend uit een onderscheidende nummerreeks: I Contacten met leden en onderafdelingen (nrs. 1-100) II Contacten met derden (nrs. 101-201) III Contacten met Katholieke zusterverenigingen (nrs. 301-) IV Contacten met oud-leden en reünisten Deze registratie is in het gehele archief terug te vinden. Voor de algemene correspondentie van het bestuur (inv.nrs. 45-116) is deze registratuur gehanteerd als indelingsprincipe. Ten aanzien van de datering is daarbij gebruik gemaakt van aanduidingen voor kalenderjaren (bv. 1955) en cursusjaren (bv. 1955/56). Tevens is een ledenadministratie van losse lidmaatschapskaarten aangetroffen, omvang 1 meter. Hiervoor zijn in twee soorten modelkaarten in gebruik geweest, hier verder aangeduid als kaarten model A en model B. Deze kaarten werden in een ogenschijnlijke wanorde aangetroffen waarvoor over het geheel geen consequente of bruikbare oorspronkelijke ordening kon worden vastgesteld. Er is besloten om deze kaarten op model te scheiden en binnen de beide series de kaarten alfabetisch, niet lexicografisch, te ordenen. Binnen de kaarten van model A waren bovendien twee afzonderlijke series te onderscheiden: een serie kaarten met gegevens van leden vanaf de oprichting in 1889 (vermoedelijk kort na 1945 opgezet) en aangevuld tot ca. 1948, en een serie met gegevens van leden over 1946 tot ca. 1966. Deze twee series zijn afzonderlijk opgenomen. De kaarten van model B zijn aangemaakt in het kader van de aanmelding van studenten als lid van de vereniging. Studenten die uiteindelijk tot lid geïnstalleerd werden dienden ter bevestiging de op de kaart voorgedrukte verklaring te ondertekenen. In de loop van hun lidmaatschap werden diverse gegevens op de kaart aangevuld. Deze serie kaarten model B bevat gegevens vanaf 1946 tot ca. 1967. In tegenstelling tot de kaarten model A zijn aan deze serie pasfoto's van de betreffende studenten gehecht. In het kader van de bewerking is ca. 1 m stukken vernietigd. Het archief is volledig openbaar. De uiteindelijke omvang van het archief bedraagt 21,5 m. Ruim 160 afbeeldingen zijn gedigitaliseerd en opgenomen in de beeldbank van Het Utrechts Archief: www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal (zie bijlage 5). Utrecht, 2017 Theo van de Sande Collegium Studiosorum Veritas te Utrecht 1889-1961 3. Literatuur Gedenkboek ter gelegenheid van het 75jarig bestaan van het Collegium Studiosorum "Veritas" (Utrecht 1964). Quid est veritas? , gedenkboek bij het honderdjarig bestaan (Utrecht 1988). 8. Lijst met inventarisnummers waaruit afbeeldingen zijn gedigitaliseerd en zijn opgenomen in de beeldbank van het Utrechts Archief Inv.nr.139; Catalogusnr. in de beeldbank: 833058 t/m 833070, 833402 Inv.nr.141; Catalogusnr. in de beeldbank: 833071, 833072 Inv.nr.142; Catalogusnr. in de beeldbank: 833073, 833074 Inv.nr.143; Catalogusnr. in de beeldbank: 833075 t/m 833079 Inv.nr.149; Catalogusnr. in de beeldbank: 833086 Inv.nr.151; Catalogusnr. in de beeldbank: 833080 t/m 833082 Inv.nr.155; Catalogusnr. in de beeldbank: 833083 t/m 833085 Inv.nr.160; Catalogusnr. in de beeldbank: 833087 t/m 833089 Inv.nr.168; Catalogusnr. in de beeldbank: 833090 t/m 833100 Inv.nr.172; Catalogusnr. in de beeldbank: 833209 t/m 833211 Inv.nr.179; Catalogusnr. in de beeldbank: 814925 t/m 814928 Inv.nr.184; Catalogusnr. in de beeldbank: 833101 Inv.nr.197; Catalogusnr. in de beeldbank: 833102 en 833103 Inv.nr.205; Catalogusnr. in de beeldbank: 833104 t/m 833108 Inv.nr.210; Catalogusnr. in de beeldbank: 833109 Inv.nr.224; Catalogusnr. in de beeldbank: 833110 Inv.nr.243; Catalogusnr. in de beeldbank: 833111 t/m 833117 Inv.nr.248; Catalogusnr. in de beeldbank: 833118 t/m 833120 Inv.nr.249; Catalogusnr. in de beeldbank: 833121 t/m 833123 Inv.nr.250; Catalogusnr. in de beeldbank: 833124 en 833125 Inv.nr.251; Catalogusnr. in de beeldbank: 833126 t/m 833129 Inv.nr.282; Catalogusnr. in de beeldbank: 833130 Inv.nr.284; Catalogusnr. in de beeldbank: 833131 t/m 833133 Inv.nr.288; Catalogusnr. in de beeldbank: 833134 Inv.nr.300; Catalogusnr. in de beeldbank: 833135 t/m 833138 Inv.nr.362; Catalogusnr. in de beeldbank: 833139, ü Inv.nr.365; Catalogusnr. in de beeldbank: 833140 t/m 833143 Inv.nr.369; Catalogusnr. in de beeldbank: 833144 t/m 833148 Inv.nr.370; Catalogusnr. in de beeldbank: 833149 Inv.nr.371; Catalogusnr. in de beeldbank: 833150 Inv.nr.372; Catalogusnr. in de beeldbank: 833151 Inv.nr.376; Catalogusnr. in de beeldbank: 833152 Inv.nr.377; Catalogusnr. in de beeldbank: 833153 en 833154 Inv.nr.378; Catalogusnr. in de beeldbank: 833155 Inv.nr.380; Catalogusnr. in de beeldbank: 833156 en 833157 Inv.nr.385; Catalogusnr. in de beeldbank: 833158 Inv.nr.391; Catalogusnr. in de beeldbank: 833159 Inv.nr.392; Catalogusnr. in de beeldbank: 833160 t/m 833165 Inv.nr.393; Catalogusnr. in de beeldbank: 833166 Inv.nr.394; Catalogusnr. in de beeldbank: 833167 t/m 833170 Inv.nr.395; Catalogusnr. in de beeldbank: 833171 en 833172 Inv.nr.418; Catalogusnr. in de beeldbank: 833173 Inv.nr.441; Catalogusnr. in de beeldbank: 833174 en 833175 Inv.nr.443; Catalogusnr. in de beeldbank: 833176 Inv.nr.522; Catalogusnr. in de beeldbank: 833177 t/m 833179 Inv.nr.525; Catalogusnr. in de beeldbank: 833180 Inv.nr.528; Catalogusnr. in de beeldbank: 833181 en 833182 Inv.nr.573; Catalogusnr. in de beeldbank: 833183 Inv.nr.624; Catalogusnr. in de beeldbank: 833184 Inv.nr.626; Catalogusnr. in de beeldbank: 833185 t/m 833195 Inv.nr.748; Catalogusnr. in de beeldbank: 833196 t/m 833198, 833404, 833405 Inv.nr.771-a; Catalogusnr. in de beeldbank: 833203 t/m 833208 Inv.nr.776; Catalogusnr. in de beeldbank: 833199 t/m 833201 Inv.nr.776-a; Catalogusnr. in de beeldbank: 833406 t/m 833412 Inv.nr.818; Catalogusnr. in de beeldbank: 833202 t/m 833208