Met lit. opg.

Archief 804: Onderzoek - Vernietigingskamp Sobibor 3. Ooggetuigenverslagen 3.4. Videodocumentaire Sobibor

This project consists of fifteen interviews: thirteen interviews with survivors of the uprising on 14 October 1943 in the Sobibor extermination camp, one interview with two Polish locals and one with a survivor of the uprising in the crematorium of Auschwitz-Birkenau. The interviews of the Sobibor survivors were filmed in 1983 and 1984. During this period the trial against camp commander Karl Frenzel took place in the German city of Hagen. Jules Schelvis, himself a Sobibor survivor, attended the trial as a correspondent for the newspaper Het Vrije Volk. He was accompanied by Dunya Breur (†2009), an authority on Slavonic languages, who was following the trial for a film production company. Survivors came from America, Israel, Brazil and Australia to testify during the trial. Schelvis and Breur filmed these survivors using video equipment they bought themselves. Schelvis operated the camera and Breur conducted the interviews. Some interviews were recorded later in the home of Schelvis in Tricht. Schelvis and Breur travelled to the Russian city of Rostov on Don to interview Alexander Pechersky and Arkadij Wajspapir. He and Dunya Breur conducted additional interviews with two Polish people from the Sobibor area and one survivor of the revolt in the crematorium of Auschwitz-Birkenau. -------------------------------------------------------------------------------------------------------- De dataset bestaat uit dertien interviews met overlevenden van de opstand die op 14 oktober 1943 uitbrak in vernietigingskamp Sobibor. Daarnaast zijn interviews te zien met twee Poolse omwonenden en een overlevende van de opstand in het crematorium van Auschwitz-Birkenau. De interviews variëren in lengte van tien minuten tot twee uur en zijn Engels en Nederlands ondertiteld. De interviews zijn afgenomen in 1983/84 door Jules Schelvis m.m.v. Dunya Breur voor zijn onderzoek naar vernietigingskamp Sobibor. In vernietigingskamp Sobibor (Oost-Polen) zijn ongeveer 170.000 joden uit heel Europa omgebracht. Ruim 33.000 van hen kwamen uit Nederland. Nog geen vijftig gevangenen hebben de oorlog overleefd. De meesten van hen ontsnapten tijdens de opstand die op 14 oktober 1943 uitbrak. Deze collectie bestaat uit dertien interviews met overlevenden van Sobibor. Soms emotioneel, soms afstandelijk vertellen zij over hun door de oorlog verstoorde leven, de mensonterende omstandigheden in het kamp, hun ontsnapping en hun leven na de oorlog. De leider van de opstand vertelt gedetailleerd over de voorbereiding en uitvoering van de massale uitbraak. Ook zijn interviews te zien met twee Poolse omwonenden van het kamp en een overlevende van de opstand in het crematorium van Auschwitz-Birkenau.

White, plaster of Paris, 1:15 sculptural model of Crematorium II and a gas chamber at Auschwitz-Birkenau (Auschwitz II) killing center, commissioned by the United States Holocaust Memorial Museum, and created between 1989 and 1992 by Mieczyslaw Stobierski. “Model crematorium II – Birkenau” illustrates the entire process that killed 1.1 million people at the Auschwitz camp complex. While the model is technically accurate in the architectural construction, Stobierski employed more creative interpretation with the figures. This sculpture is one of three replicas of a model he originally made in 1948, for the museum at Auschwitz (the other replicas are at the Deutsches Historisches Museum in Berlin, and the Yad Vashem Museum in Jerusalem). On September 1, 1939, Germany invaded and occupied the western half of Poland. The Soviet Union occupied the other half of Poland, until they too were invaded by Germany in June 1941. A non-Jew, Stobierski stayed in his hometown of Śladów, Poland, during the Nazi occupation and was involved in underground activities, illustrating publications, and copying and processing illegal documents. In October 1941, imprisoned forced-labors began construction of Auschwitz II, and the SS moved the killing operations there in early 1942. Four large crematoria were built between March and June 1943, and each included a disrobing area, a gas chamber, and crematory ovens. The killing operations continued until November 1944, and the SS dismantled the facilities in advance of the arrival of Soviet forces in January 1945. On June 14, 1947, a museum was opened on the site of the former Auschwitz camp and Stobierski was contracted to create a series of sculptures that illustrated the killing and mistreatment of camp prisoners. Prior to creating each sculpture, he studied documents, consulted former prisoners, listened to interrogations, and examined artifacts owned by the museum. Though constructed with a high level of accuracy, Stobierski’s primary goal was to focus on the emotional experiences of the prisoners and to provoke an emotional response, leaving a shocked impression on the viewer.

Arthur L. Zegart (1917-1989) was born in Chicago and attended the University of Chicago. During World War II, he was part of a U.S. Army Air Force combat photography unit. He covered postwar relief and refugee efforts by UNRRA and the JDC in Czechoslovakia and Austria. He became chief of the United Nations film division in the late 1940s. Later, Zegart was involved in the production of 125 documentaries, many of which he wrote and directed for network television. These 16mm films were stored in his basement for years.

Interview with Bernard Weber (Lemberg 25 March 1922). Weber survived Auschwitz-Birkenau where he witnessed the uprising in crematorium B. For several months he worked in the Sonderkommando that had to burn dead bodies: "Day and night the fire burned four, five metres above the chimney".

Kunstwerk ‘Auschwitz I II Birkenau’. Het object omvat een bewerkt kistje met deksel met inhoud. Maker is de kunstenaar Gerard (Geert) de Vries (1942). Datering 1995. De maker laat weten dat het object als een ‘persoonlijke Wiedergutmachungsaktion’ bedoeld is. Het kistje is van groen gebeitst grenenhout, op de acht hoeken verstevigd met hoekijzers. Het kistje heeft aan de korte zijden twee zwart geëmailleerde metalen handvaten. Aan een van die zijden is ook een metalen driehoek met een gestanste code [onleesbaar] bevestigd. Op de lange zijden staan de teksten ‘1945’ en ‘1995’ in witte kistletters. Het kistje heeft een deksel van hetzelfde materiaal, dat met twee haakjes aan weerzijden bevestigd kan worden. Op dit deksel, eveneens in witte kistletters: ‘Auschwitz I II Birkenau’. Midden op het deksel is met twee krammen een verroeste railspijker bevestigd. In het deksel is tussen latjes en achter een metalen grendeltje een schetsboek gemonteerd, met een oblong formaat. De titel op het golfkartonnen omslag in quasi gotische letters luidt: ‘Auschwitz I + II: Birkenau scetch book’ en in rood staat gestempeld: ’25 mei 1995’. Op het omslag een speldje ‘Oswiecim’. De inhoud van het boekje werd ‘na een studiereis naar Polen gemaakt van Pools crisispapier, carton & sigarettenverpakkingen’ (aldus De Vries). Het schetsboek bevat twaalf tekeningen in zwarte pen. Alle tekeningen 9x15 cm. -‘A sunny day in Birkenau’: rails en toegangspoort -‘Birkenau’: toegangspoort en wachttoren -‘Oswiecim’: toegangspoort met opschrift ‘Arbeit macht frei’ -[zonder titel], hek met wachttoren -[zonder titel], barak en wachttoren -[zonder titel], hek en wachttoren -‘Birkenau rampe’: spoor naar het hoofdgebouw -‘Birkenau rampe’: spoor naar het hoofdgebouw met aftakking -‘Zerstörter Krematorium Birkenau’: ruïne -‘Birkenau monument’: monument met wachttoren -[zonder titel], twee ronde gebouwen -‘Destroyed crematorium’: ruïne In het deksel voorts een zwart-wit gedrukte kaart van Oost-Europa, waarop Auschwitz met een hakenkruis is aangeduid. In het kistje zelf bevindt zich een tweede album met kartonnen omslag. Daarop is verroest prikkeldraad bevestigd. Op de uitsteeksels geprikt is een tekst op wit papier in gotische drukletters: ‘Lernen soll Man!!!’. Dit album heeft een oblong formaat en telt 27 donkergroene pagina’s. Op de meeste zijn vierkante foto’s, formaat 9x9, van het concentratiekamp geplakt. De foto's zijn van oudere datum. Zij worden voorafgegaan door de tekst: ‘Unsere Tätigkeitsgebiete’. In het album zijn voorts vier bankbiljetten van Poolse valuta geplakt. Voorin staat een rood datumstempel: '25 mei 1995'. Het fotoalbum dekt de inhoud van het kistje af. Op een dikke laag vilt liggen opeengestapeld onder meer 21 fragmenten van isolatoren, twee verroeste railspijkers, een metalen schaaltje, een fragment van een gloeilamp, een kiezelsteen, een leeg pakje ‘Popularne’ sigaretten en wat gruis.

Bernard Weber (Lemberg, 25 maart 1922) overleefde Auschwitz-Birkenau en was daar ooggetuige van de opstand in crematorium B. Hij werkte enkele maanden bij het Sonderkommando dat lijken moest verbranden.

http://webservices.picturae.com/mediabank/media/41bf9ccd-bac3-1c84-bb46-c9717f4b7b41/downloadoriginal/e099afd3-d0a1-ec83-11e9-b4fca2fe2e7b?apiKey=42b3eb56-1cf6-11ea-88d7-60f81db16c0e

Dertig genummerde kleurendia's over concentratiekamp Auschwitz-Birkenau als museum (opgericht 2 juli 1947). De opnamen tonen de in oorspronkelijke staat teruggebrachte gebouwen, presentaties en monumenten. De opnamen zijn in de herfst en winter gemaakt. In een vaalrood kartonnen doosje met het opschrift: 'Auschwitz - Birkenau - [idem in het Pools] epoka slajd'. Opnamen: 1946. Foto's liggend formaat tenzij anders vermeld. Toegevoegd is een groen informatievel met een toelichting in het Duits, Frans, Pools en Russisch. Museum Auschwitz 1. Auschwitz, toegangshek ‘Arbeit macht frei’. (staand) 2. Auschwitz, hek, ontvangstruimte en keuken. 3. Auschwitz, deel van de omheining. 4. Auschwitz, hekken in drie rijen en wachttoren. 5. Auschwitz, urn in een schrijn met bloemen. 6. Auschwitz, producten van menselijk haar en haarvlechten. (staand) 7. Auschwitz, twee ronde blikken met cyclon B in witte korrels. 8. Auschwitz, stapel prothesen tegen een muur. 9. Auschwitz, blok 5, namen van gedeporteerden op hun tassen. 10. Auschwitz, blok 6, presentatie over de kinderen in het kamp. 11. Auschwitz, blok 11, het ‘dodenblok’. 12. Birkenau, internationaal gedenkteken van slachtoffers van het fascisme. 13. Auschwitz, draagbare galg. (staand) 14. Auschwitz, blok 11, de ‘hongercel’. 15. Auschwitz, groepsgalgen op de appèlplaats. (staand) 16. Auschwitz, het interieur van de eerste gaskamer. 17. Auschwitz, de oven van crematorium 1. 18. Auschwitz, crematorium 1 met schoorsteen. 19. Birkenau, de hal van de SS (‘de poort des doods’) in de sneeuw. 20. Birkenau, de kade waar artsen gearriveerde joden selecteerden. 21. Birkenau, het vrouwenkamp. 22. Birkenau, het interieur van een stenen barak. 23. Birkenau, het quarantainekamp in de sneeuw. 24. Birkenau, het interieur van een houten barak. 25. Birkenau, de latrine. 26. Birkenau, resten van de crematoria, die in april 1945 verwoest zijn. 27. Birkenau, het kanaal waarin de as van de slachtoffers verdween. 28. Birkenau, internationaal gedenkteken van slachtoffers van het fascisme. 29. Birkenau, internationaal gedenkteken van slachtoffers van het fascisme. 30. Auschwitz Dwory, gedenkteken voor de omgekomen tewerkgestelden van IG Farben.

Claude Lanzmann was born in Paris to a Jewish family that immigrated to France from Eastern Europe. He attended the Lycée Blaise-Pascal in Clermont-Ferrand. His family went into hiding during World War II. He joined the French resistance at the age of 18 and fought in the Auvergne. Lanzmann opposed the French war in Algeria and signed a 1960 antiwar petition. From 1952 to 1959 he lived with Simone de Beauvoir. In 1963 he married French actress Judith Magre. Later, he married Angelika Schrobsdorff, a German-Jewish writer, and then Dominique Petithory in 1995. He is the father of Angélique Lanzmann, born in 1950, and Félix Lanzmann (1993-2017). Lanzmann's most renowned work, Shoah, is widely regarded as the seminal film on the subject of the Holocaust. He began interviewing survivors, historians, witnesses, and perpetrators in 1973 and finished editing the film in 1985. In 2009, Lanzmann published his memoirs under the title "Le lièvre de Patagonie" (The Patagonian Hare). He was chief editor of the journal "Les Temps Modernes," which was founded by Jean-Paul Sartre and Simone de Beauvoir, until his death on July 5, 2018. https://www.newyorker.com/culture/postscript/claude-lanzmann-changed-the-history-of-filmmaking-with-shoah From 1974 to 1984, Corinna Coulmas was the assistant director to Claude Lanzmann for his film "Shoah." She was born in Hamburg in 1948. She studied theology, philosophy, and sociology at the Sorbonne and Hebrew language and Jewish culture at Hebrew University in Jerusalem and INALCO in Paris. She now lives in France and publishes about the Five Senses. http://www.corinna-coulmas.eu/english/home-page.html

Barracks from Auschwitz II-Birkenau concentration camp established by Nazi Germany in occupied Poland from October 1941-January 18, 1945. Barracks were primitive wooden structures with large wooden shelves for bunkbeds. There were 36 bunks per barrack; 5 to 6 prisoners were packed on a shelf to fit over 500 prisoners per barracks. Inmates wore the same ragged clothes for work and sleep. The barracks had no insulation from the cold or heat, the wooden roofs often leaked, and the straw sometimes supplied as bedding was soon filthy and wet. The only toilet facility was a single bucket, and diarrhea, lice, and disease were common. From 1943-44, Birkenau was a killing center as well as a concentration camp. Most prisoners who arrived at the camp were selected for immediate death. A small number were temporarily spared by being selected as labor for the German program of destruction through work. These prisoners lived in the barracks. Most survived only a few weeks or months. Birkenau was the largest of the 40 camps and subcamps in the Auschwitz complex. The majority of the victims of Auschwitz perished at Birkenau: 90% of 1 million people. 90% of these were Jews; the majority of the other victims were Poles, Roma, and Soviet POWs. The camp, located in Brzezinka, was renamed Birkenau (Birch Wood). Construction began in October 1941 and stopped in 1944 as Soviet forces approached. The 346 acre camp had 300 barracks and other buildings, 10 miles of barbed wire, and 4 gas chambers with crematoriums. In August 1944, there were 90,000 prisoners and 908 guards. In January 1945, the Germans blew up the killing compound as they prepared to liquidate the camp. Most of camp's administrative records were destroyed. The camp evacuation was completed on January 18, 1945, when the last 15,000 prisoners exited on a forced death march. Soviet troops entered the camp on January 27.

The collection consists of sixteen SS patches, two crematorium tags, correspondence, documents, and photographs relating to the experiences of Lt. Charles Rudulph, United States Army, in Germany after World War II.

This collection comprises documents concerning the existence of poison traces in the debris taken from the crematorium at the death camp of Birkenau. It includes a request (887/1) from the Committee Investigating German War Crimes in Poland to the Institute of Toxicological Experts in Krakau to investigate and report on the extent to which various items salvaged from Birkenau contain traces of poison. the items include 25.5 kg of human hair; zinc metal sheets which covered the vent openings of the crematoria; mortar from the walls; and various metal objects. The report (887/2) concludes that all of the above contained traces of cyanide.

The Albert Cohen letter was written by Albert Cohen, while he was serving in the United States Army in Europe during World War II. The letter and envelope are addressed to Cohen’s mother, Estelle Cohen, in Milwaukee, April 26, 1945. The letter describes Cohen’s experiences at the Buchenwald concentration camp shorty after it was liberated.

Fritz Buchholz's report (dated 19 Jun. 1945) describes the following in Auschwitz-Birkenau: sadistic camp guards; torture of inmates; the deaths of Jewish prisoners in gas chambers; confiscation and stockpiling of the arrivals' property; and the destruction of the camp's crematorium by the Nazi guards before the camp was overrun by the Soviet military.

Consists of eight photographs taken by Raymond Lee Howley, a member of the American Army during World War II, who toured the Dachau concentration camp soon after the liberation of the camp. Includes images of the crematorium, of piles of corpses, of a sign leading to the camp, and of a guard dog.

Consists of one typescript article, 9 pages, in English, entitled "Afternoon in Buchenwald" by Richard Daughtry, written by Henry F. Tonn. In the article, Tonn describes World War II veteran Richard Daughtry's experience visiting Buchenwald in April 1945 after the liberation, including his tour of the camp, where he witnessed the victims still in the crematorium, emaciated survivors, and items made of human skin, which he was told were made under the orders of Ilse Koch.

Copyright Holder: Malamis, Mr. Peter B.