De Slag om Overloon "september/oktober 1944"

Haat en waanzin in de Slag om Overloon. "Artikel uit De Gelderlander van 15 oktober 1994." "Afbeelding van Britse soldaten."

Het monument in Overloon (gemeente Land van Cuijk) is ter nagedachtenis aan de ruim vierhonderd Amerikaanse militairen die sneuvelden of gewond raakten bij de Slag om Overloon. De Slag om Overloon was één van de hevigste veldslagen met tanks op Nederlands grondgebied in de Tweede Wereldoorlog. Meer dan 2.200 mensen kwamen hierbij om het leven en het dorp Overloon werd volledig verwoest. Op 27 september 1944 moesten de inwoners van het dorp op bevel van het Duitse leger binnen twee uur het dorp verlaten. Op dezelfde dag begonnen de Amerikanen, waaronder de 7de Amerikaanse Pantserdivisie, met de Slag om Overloon. Het doel van de aanval was om de belangrijkste verdedigingslinie voor de Maas te doorbreken en het Duitse bruggenhoofd in Venlo uit te schakelen. De Amerikaanse divisie leed zware verliezen in een vergeefse poging Venray en omgeving te bevrijden. Bij deze slag verloren de Amerikanen 452 soldaten. Op 14 oktober 1944 werd Overloon ontzet door Britse troepen die de Amerikanen hadden afgelost in hun aanval. Oprichting Het initiatief voor de oprichting voor het monument kwam van het Comité Monument 7de Amerikaanse Pantserdivisie Overloon. Onthulling Het monument is onthuld op 27 september 2008.

Het monument herinnert de inwoners van Ysselsteyn (gemeente Venray) aan de crash van de Taylorcraft Auster V, (NJ669) van de 127 RAF Wing op 11 oktober 1944. Dit toesteld wag gestationeerd te Grave Keent (B.82). De namen van de slachtoffers luiden: Pilot F/O A.J. Horrell, Co-Pilot F/O/ L.P.E. Piche.  Pas op 21 oktober, na de bevrijding van Ysselsleyn op 17/18 oktober, werd wat er over was van de vermiste Auster gevonden door de bemanning van een Auster van 659 AOP Squadron. Naast het wrak, dat op de grens van de boerderijen van Fleurkens en Jeurissen, dicht bij de Deurneseweg op ongeveer 100 meter afstand van dit bord lag, bevonden zich drie veldgraven. Van Hottell en Piché en van soldaat Harold Hallett Philips van King’s Shropschire light Infantry. Volgens ooggetuigen zouden de gewonde en zwaar verminkte vliegers op eigen verzoek door een Duitse patrouille zijn doodgeschoten.  Zij werden in een veldgraf naast het wrak van de Auster gelegd. Een jaar lang werden de graven verzorgd door de Familie Jeurissen alvorens de omgekomen vliegers met een wit paard en wagen werden overgebracht naar de Engelse Oorlogsbegraafplaats in Venray. Hun graven liggen hier vandaag de dag nog altijd: grafnummers 1E12 en 1E13.  Tegen het einde van de Slag om Overloon werd een Duitse militair gevangen genomen die de identificatieplaatjes van beide vliegers bij zich droeg. 

Plakboek met krantenartikelen uit de periode 1940-1945 "Plakboek van P. v.d Paverd" "Capitulatie van Rotterdam" "Luchtaanvallen op Nederland" "Nederland en spotprenten" "De Tweede Wereldoorlog" "De nacht van de lange messen" "Militaire foto's" "Tankslag bij Overloon" "Auschwitz" "Overloon" "Eichmann" "De Polen" "D-Day"

De museumplaquette in Overloon (gemeente Land van Cuijk) is opgericht ter herinnering aan de Overloonse bevolking die al snel na het einde van de Tweede Wereldoorlog eigenhandig een museum bouwde. Na een voorspoedige opmars door Noord-Frankrijk en België waren de Amerikanen van de 30ste infanterie 'Old Hickory' erin geslaagd het grootste deel van Zuid-Limburg te bevrijden. Vervolgens wilden de geallieerden op 17 september 1944 met een groot offensief (operatie 'Market Garden') vanuit België een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland veroveren. Luchtlandingstroepen moesten in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig stellen. Vanuit België moesten grondtroepen over de veroverde bruggen naar het IJsselmeer optrekken. Er werden drie complete divisies gedropt: de 101ste US Airborne Divisie bij Eindhoven en Veghel, de 82ste US Airborne Divisie bij Grave en Groesbeek en de 1ste Britse Airborne Divisie bij Arnhem en Oosterbeek. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen nabij Eindboven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Britse para's werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken in de Betuwe. Dankzij de samenwerking van Amerikaanse en Engelse soldaten kon in Brabant een strook vrij gebied, 'de Corridor' genaamd, behouden blijven. Dit gebied tussen Eindhoven en Arnhem werd voortdurend bedreigd door het bruggenhoofd dat de bezetter in Noord-Limburg en een deel van Oost-Brabant had weten te behouden. Van de fronten van België en Frankrijk weggevluchtte eenheden werden hier samengevoegd met geharde 'Fallschirmjäger' en fanatieke SS'ers. Deze samenstelling werd door de bezetter 'Erste Fallschirmarmee' genoemd. Hun generaal was Kurt Student. Zijn Britse collega aan de andere kant heette generaal-majoor L.C. Whistler. Hij voerde legeronderdelen aan met namen die ontleend waren aan het Engelse landschap: de Suffolks, de Norfolks, de Easyyorks, de Warwicks en de Lancashires. Deze tegenstanders vochten in oktober 1944 in regen en modder een gruwelijke strijd, waaronder ook de burgerbevolking zwaar te lijden had. Volgens veldmaarschalk Montgomery moest het Britse 8e korps, gesteund door de Amerikaanse 7e pantserdivisie het Duitse bruggenhoofd elimineren en daarna doorstoten naar Keulen en Düsseldorf. Eind september zetten de geallieerden de eerste aanvallen in op de frontlijn die globaal liep van Boxmeer naar Weert. Maar de Britse bevelhebber onderschatte zowel de weerstandskracht van de bezetter als de problemen die zijn eigen troepen hadden in het moeilijk begaanbare en door rivieren, kanalen en sloten doorsneden Peelterrein. Bij Overloon, waar Duitse troepen zich hadden ingegraven, werd de geallieerde opmars tot staan gebracht. Op 12 oktober 1944 bestookten de geallieerden anderhalf uur lang de Duitse stellingen in en rond Overloon met zware artillerie en luchtaanvallen. Maar liefst 125.000 granaten vlogen de bezetter om de oren. 'Das war alles Wahnsinn. Weltuntergangsstimmung', zou vele jaren later uit de mond van een Duitse soldaat opgetekend worden. Hiermee werd de aanzet gegeven tot een fase in de Tweede Wereldoorlog die na alle aandacht voor de Slag bij Arnhem als 'vergeten slag' is aangeduid. Nadat de bevrijders drie vliegtuigen en zo'n veertig tanks hadden verloren, begonnen de man-tegen-mangevechten. Huis voor huis werd Overloon veroverd en ook in de omliggende bossen werd fel gevochten. Op 14 oktober 1944 in de namiddag viel het laatste Duitse bolwerk, een groep SS'ers die zich in de ruïne van de Overloonse kerk had verschanst. Nadat negen dagen lang Amerikaanse Shermantanks tevergeefs een bres hadden proberen te slaan in de Duitse stellingen, lukte het de Britten de vijand terug te dringen tot bij Venray. Toen de kanonnen zwegen, waren 300 burgers van Overloon en Venray gedood en Overloon lag in puin. Aan Britse en Amerikaanse kant sneuvelden rond Overloon bijna 1.900 soldaten, de bezetter verloor zeker 600 mannen. Dat is ongeveer evenveel als de verliezen tijdens operatie 'Market Garden', de grootste luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis. De Britten vonden deze strijd zo heftig en fel dat Overloon de bijnaam kreeg van het 'tweede Caen', verwijzend naar de hevige strijd die zij hadden moeten voeren bij het Franse Caen vlak na D-day. Oprichting Harry van Daal, inwoner van Overloon, stelde meteen na de slag voor om een deel van het slagveld intact te houden en in te richten als museum. Op 25 mei 1946 opende generaal Whistler, de commandant van de Britse troepen die eerder Overloon hadden veroverd, officieel het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum. Dat museum kennen de meeste Nederlanders weer wel. Museum-directeur Temming: 'Maar de Slag niet, dat blijft vreemd.' Onthulling Het monument is onthuld op 15 oktober 2004 in aanwezigheid van de Commissaris van de Koningin in Noord-Brabant, mevrouw JRH Maij-Weggen. Het Nationaal Oorlogs- en Verzetsmuseum te Overloon draagt zorg voor het onderhoud van het monument.

Het oorlogsmonument herinnert de inwoners van Overloon (gemeente Land van Cuijk) aan alle medeburgers die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn omgekomen en aan het herwinnen van vrijheid en vrede. Na een voorspoedige opmars door Noord-Frankrijk en België waren de Amerikanen van de 30ste infanterie 'Old Hickory' erin geslaagd het grootste deel van Zuid-Limburg te bevrijden. Vervolgens wilden de geallieerden op 17 september 1944 met een groot offensief (operatie 'Market Garden') vanuit België een bruggenhoofd over de grote rivieren in Nederland veroveren. Luchtlandingstroepen moesten in een bliksemsnelle aanval bruggen in Noord-Brabant en Gelderland veilig stellen. Vanuit België moesten grondtroepen over de veroverde bruggen naar het IJsselmeer optrekken. Er werden drie complete divisies gedropt: de 101ste US Airborne Divisie bij Eindhoven en Veghel, de 82ste US Airborne Divisie bij Grave en Groesbeek en de 1ste Britse Airborne Divisie bij Arnhem en Oosterbeek. Bij de Amerikanen verliep alles vrij goed. De bruggen over de Maas en het Maas-Waalkanaal bij Heumen en de meeste bruggen nabij Eindboven vielen in hun handen en na harde strijd ook de Waalbrug bij Nijmegen. Maar de Rijnbrug bij Arnhem bleek een brug te ver. De Britse para's werden verrast door Duitse pantsertroepen en moesten zich onder zware verliezen terugtrekken in de Betuwe. Dankzij de samenwerking van Amerikaanse en Engelse soldaten kon in Brabant een strook vrij gebied, 'de Corridor' genaamd, behouden blijven. Dit gebied tussen Eindhoven en Arnhem werd voortdurend bedreigd door het bruggenhoofd dat de bezetter in Noord-Limburg en een deel van Oost-Brabant had weten te behouden. Van de fronten van België en Frankrijk weggevluchtte eenheden werden hier samengevoegd met geharde 'Fallschirmjäger' en fanatieke SS'ers. Deze samenstelling werd door de bezetter 'Erste Fallschirmarmee' genoemd. Hun generaal was Kurt Student. Zijn Britse collega aan de andere kant heette generaal-majoor L.C. Whistler. Hij voerde legeronderdelen aan met namen die ontleend waren aan het Engelse landschap: de Suffolks, de Norfolks, de Easyyorks, de Warwicks en de Lancashires. Deze tegenstanders vochten in oktober 1944 in regen en modder een gruwelijke strijd, waaronder ook de burgerbevolking zwaar te lijden had. Volgens veldmaarschalk Montgomery moest het Britse 8e korps, gesteund door de Amerikaanse 7e pantserdivisie het Duitse bruggenhoofd elimineren en daarna doorstoten naar Keulen en Düsseldorf. Eind september zetten de geallieerden de eerste aanvallen in op de frontlijn die globaal liep van Boxmeer naar Weert. Maar de Britse bevelhebber onderschatte zowel de weerstandskracht van de bezetter als de problemen die zijn eigen troepen hadden in het moeilijk begaanbare en door rivieren, kanalen en sloten doorsneden Peelterrein. Bij Overloon, waar de Duitse troepen zich hadden ingegraven, werd de geallieerde opmars tot staan gebracht. Op 12 oktober 1944 bestookten de geallieerden anderhalf uur lang de Duitse stellingen in en rond Overloon met zware artillerie en luchtaanvallen. Maar liefst 125.000 granaten vlogen de bezetter om de oren. 'Das war alles Wahnsinn. Weltuntergangsstimmung', zou vele jaren later uit de mond van een Duitse soldaat opgetekend worden. Hiermee werd de aanzet gegeven tot een fase in de Tweede Wereldoorlog die na alle aandacht voor de Slag bij Arnhem als 'vergeten slag' is aangeduid. Nadat de bevrijders drie vliegtuigen en zo'n veertig tanks hadden verloren, begonnen de man-tegen-mangevechten. Huis voor huis werd Overloon veroverd en ook in de omliggende bossen werd fel gevochten. Op 14 oktober 1944 in de namiddag viel het laatste Duitse bolwerk, een groep SS'ers die zich in de ruïne van de Overloonse kerk had verschanst. Nadat negen dagen lang Amerikaanse Shermantanks tevergeefs een bres hadden proberen te slaan in de Duitse stellingen, lukte het de Britten de bezetter terug te dringen tot bij Venray. Toen de kanonnen zwegen, waren 300 burgers van Overloon en Venray gedood en Overloon lag in puin. Aan Britse en Amerikaanse kant sneuvelden rond Overloon bijna 1.900 soldaten, de bezetter verloor zeker 600 mannen. Dat is ongeveer evenveel als de verliezen tijdens operatie 'Market Garden', de grootste luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis. De Britten vonden deze strijd zo heftig en fel dat Overloon de bijnaam kreeg van het 'tweede Caen', verwijzend naar de hevige strijd die zij hadden moeten voeren bij het Franse Caen vlak na D-day. Onthulling Het monument is onthuld omstreeks 1962.