Drie Nederlandse spionnen geëxecuteerd
Drie Nederlandse spionnen, Teun Paques, Warner Salomons en Henk Eggers, worden in oktober 1944 opgepakt in bevrijd Noord-Brabant. Ze moeten in opdracht van de Duitsers Britse tanks bij Oss opblazen. De Nederlandse krijgsraad te velde veroordeelt ze op 27 december 1944 ter dood. De drie spionnen worden op 3 mei 1945 geëxecuteerd op de fusilladeplaats van Kamp Vught, vlak voor de Duitse capitulatie en voor het officiële begin van de Bijzondere Rechtspleging.
Nationaalsocialistische spionnen
Bakker Teun Paques gaat tijdens de bezetting vrijwillig in Duitsland werken waar hij lid wordt van de nazi partij. Ook zijn vriend verzekeringsagent Henrik Eggers werkt vrijwillig in Duitsland. Hij is voor de oorlog al lid van de Nationaal-Socialistische Nederlandsche Arbeiderspartij en tijdens de oorlog betrokken bij de Nationale Jeugdstorm. De twee mannen komen elkaar tegen tijdens een sabotagecursus in Duitsland. De derde spion, Warner Salomons, is ambtenaar bij de Burgerlijke Stand. Vanaf 1933 is Warner lid van de NSB - wat hij tijdelijk opgeeft voor zijn baan als ambtenaar - en tijdens de bezetting werkt hij voor de SD. Hij luistert telefoongesprekken af en verdient veel geld. Maar hij leeft boven zijn stand en maakt schulden. Om hier vanaf te komen neemt hij spionageklussen aan.





Market Garden
Honderden geallieerde vliegtuigen vliegen op 17 september 1944 over Oss; Operatie Market Garden is begonnen. Tijdens de operatie wordt een deel van Gelderland en Noord-Brabant bevrijd. Op 19 september 1944 is Oss aan de beurt, Britse troepen bevrijden de stad en de Nederlandse vlaggen gaan uit. Dit is van korte duur want de dag erna keren de Duitsers terug. Daarna wordt Oss opnieuw bevrijd door de Britten, maar het blijft een gevaarlijke tijd met hevige gevechten en Duitse troepen in de omgeving. Zo vallen de Duitsers op 25 september Oss opnieuw aan. In deze chaotische periode waarin iedereen op scherp staat, krijgen de drie Nederlandse spionnen opdracht om Britse tanks bij Oss op te blazen.




Door de linies
Op 17 oktober 1944 gaan de spionnen ongewapend en in burgerkleding door de linies van bezet gebied naar bevrijd gebied. Ze zijn getraind in het opblazen van tanks en moeten in opdracht van de Duitsers Britse tanks bij Oss opblazen en explosieven verstoppen zodat Duitse troepen die later zelf kunnen gebruiken. Maar zover zal het niet komen: ze verdwalen op weg naar Oss en worden gearresteerd door een lid van de Brabantse Binnenlandse Strijdkrachten.
Film 'De derde generatie' over de impact van Kamp Vught op latere generaties. Hierin vertellen Selma Huffener (kleindochter van een Joodse gevangene); Bettina Drion (kleindochter van Warner Salomons) en Stèphanie Lalihatu (kleindochter van een KNIL-militair).
Gratieverzoeken
Ondertussen zit de Nederlandse regering in ballingschap nog steeds in Londen en de Bijzondere Rechtspleging is niet officieel begonnen. Toch worden de mannen al op 27 december 1944 ter dood veroordeeld door de Krijgsraad in Eindhoven. Dit wordt op 11 januari 1945 aangekondigd in de krant. Waarom zo lang gewacht wordt met de uitvoering van hun doodstraf is niet precies duidelijk. De drie mannen dienen gratieverzoeken in, die moeten vanuit Londen beoordeeld worden. De pleidooien van de verdediging komen maar niet aan in Londen, toch worden de verzoeken tot gratie op 31 maart 1945 door Koningin Wilhelmina afgewezen. De drie mannen zitten gevangen in Kamp Vught en worden daar op de fusilladeplaats op 3 mei 1945 geëxecuteerd.



