In bevrijd Nederland worden in 1944 en 1945 Oorlogsvrijwilligers geworven om de geallieerden te helpen met de bevrijding van Nederland en de strijd tegen Japan. Maar het loopt anders, Nederland wordt bevrijd en Japan capituleert zonder hun inmenging. De Oorlogsvrijwilligers worden ingezet om het koloniale gezag te herstellen.
Janneke Jorna
Nederlandse Oorlogsvrijwilligers nemen in 1946 de wacht over van Brits-Indiërs in Batavia.
Oorlogsbronnen.nl | NIOD
Training
Het eerste aanmeldingsbureau opent op 22 september 1944 en het animo is groot. De vrijwilligers krijgen eerst een korte training in Engeland. Een groot deel gaat naar Wolverhampton, waar de Prinses Irene Brigade is opgericht. Anderen komen terecht in Australië. In Kamp Darley krijgen de vrijwilligers, samen met KNIL-troepen en Surinaamse vrijwilligers, verdere training.
Thema
Het Directoraat der Luchtstrijdkrachten vraagt oorlogsvrijwilligers (1945). Oorlogsbronnen.nl | NIOD
Affiche uit 1944 van de Koninklijke Nederlandsche Landmacht.Oorlogsbronnen.nl | NIOD
Thema
Aankomst
Als ze in november 1945 eindelijk aankomen in toenmalig Nederlands-Indië, wacht de Oorlogsvrijwilligers een teleurstelling. De Britten, die het tijdelijk gezag hebben, weigeren de Nederlandse vrijwilligers toe te laten. Door de Japanse bezetting is de al bestaande roep om onafhankelijkheid onder de bevolking verder versterkt. De Britten vrezen escalatie wanneer Nederlandse troepen aan land komen.
Oorlogsvrijwilligers nemen afscheid op de Dam te Amsterdam voor hun vertrek naar voormalig Nederlands-Indië. De militairen in de vrachtwagens zijn nog in burgerkleding.Oorlogsbronnen | NIMH
"De Nederlandse troepen zijn nu eenmaal niet voor niets naar Indie gegaan."
Willem DreesMinister van Sociale Zaken
Escalatie
Pas eind februari 1946 worden de Nederlandse bataljons Oorlogsvrijwilligers toegelaten en nemen ze de Britse posities over. De Nederlandse troepen zitten vooral in enclaves rondom grote steden op Java en Sumatra. Maar de Indonesische nationalisten zijn niet blij met hun aanwezigheid. De Britse vrees voor escalatie wordt waarheid: er ontstaan al snel gevechten.
Na de komst van Oorlogsvrijwilligers, volgen grote aantallen dienstplichtige militairen. Tijdens de eerste grote militaire actie in de zomer van 1947 zijn er ongeveer 120.000 Nederlandse militairen in toenmalig Nederlands-Indië aanwezig. Ze worden allemaal ingezet tijdens Operatie Product, een groot Nederlands offensief om belangrijke bedrijven in handen te krijgen en de onderhandelingen met de Republiek open te breken.
Terugkeren, blijven of emigreren?
In de loop van 1948 worden de meeste bataljons Oorlogsvrijwilligers gedemobiliseerd. Een groot deel keert terug naar Nederland, anderen tekenen bij en blijven zo in dienst of emigreren naar Australië of Nieuw-Zeeland.
Thema
Nieuws uit Indonesië - Intocht Sukarno in Djakarta (1949)
