Getuigen Verhalen, Kamp Amersfoort, interview 102

Geïnterviewde (1924) groeit op in een bankiersfamilie. Geïnterviewde heeft een jongere broer en een zuster. De oom van geïnterviewde (broer van zijn moeder) is generaal. De (politieke) ideeën van geïnterviewde staan op sterke spanning met die van zijn oom. Geïnterviewde is gymnasiast. Hij heeft een Joodse rector. Hij wordt gerekruteerd voor het verzet door de Deventer drukker (de drukkerij waar Trouw werd gedrukt), nadat hij een schoolreglement in oranje afgedrukt wilde hebben. Zijn ouders, broer en zus hebben nooit verzet gepleegd en hadden vooral zorgen om het voortbestaan van het kantoor (de familiebank). Geïnterviewde wordt op enig moment in overleg in huis geplaatst bij een chirurg in Apeldoorn om “af te koelen van zijn opstandige temperament”, hij begint met de 5e klas van het gymnasium in Apeldoorn. Deze chirurg is eveneens actief in het verzet. De verzetsgroep in Apeldoorn kende in de kern 5 mensen. Geïnterviewde is in het bezit van een pistool dat is ontvreemd van een Duitser. Hij wordt verraden en opgepakt door Nederlandse politie. Geïnterviewde wordt door de SD naar de politieke vleugel van de Koepelgevangenis in Arnhem gebracht, hij treft daar 9 medegevangenen. Hij wordt daar ook stevig verhoord en mishandeld. Op 1 april 1943 wordt geïnterviewde van Arnhem naar Kamp Vught getransporteerd per trein met een grote groep. Geïnterviewde heeft gedurende een deel van zijn periode van gevangenschap een ring – geërfd van zijn grootvader - verborgen weten te houden. Uiteindelijk weet hij deze aan een naamgenoot mee te geven, waarna hij hem na de oorlog terug ontvangt. Deze ring draagt hij nog steeds. In Vught komt geïnterviewde als eindcontroleur op de Philishave bij het Philips-kommando. Op 14 juli 1943 stapt hij in de laadbak van een Philips auto om te vluchten. Met een medegevangene rijdt geïnterviewde het kamp uit. Bij Woensel springen ze de auto uit. Vervolgens wil hij – als onderdeel van een groep van 11 - op 24 augustus 1943 als Engelandvaarder Nederland verlaten. De tocht wordt door een Delftse verzetsgroep gearrangeerd. De boot vaart de zee op, maar ervaart motorpech. De alternatieve buitenboordmotor valt bij het plaatsen in het water. Uiteindelijk worden ze aan boord genomen door een korvet van de Duitse Kriegsmarine, welke ze naar Den Helder brengt. De Kriegsmarine sluit ze uiteindelijk op in de Weteringschans, waar hij pakketjes ontvangt. Hier wordt geïnterviewde ziek. Hij belandt in het Wester Gasthuis in Amsterdam en wordt later – in de zomer van 1944 – opgesloten in de dodencel van de Kriegswehrmachtsgefängnis in de Gansstraat in Utrecht. Later, in september 1944, wordt geïnterviewde met een hele groep in een transportauto op transport gesteld naar Kamp Amersfoort. Daar treft hij een bekende, die hem uit de groep haalt en in de ziekenbarak weet te plaatsen. Uiteindelijk wordt hij “hoofd” van de ziekenzaal C. In deze functie draagt hij schoenen, een oude broek en een wit jasje. Geïnterviewde is daar ongeschoold actief in de verpleging, hij leert onder andere injecties toe te dienen. Geïnterviewde heeft een relatief goede tijd gehad in Kamp Amersfoort zonder honger. Hij spreekt over het smokkelen van correspondentie. Hij beschrijft tevens uitvoerig een strafappèl van 1 januari 1945. In zijn periode overlijdt slechts één van zijn patiënten. Hij spreekt onder andere over syfilis, dat onder de codenaam “606” bekend stond. Hij leest zich vanaf maart 1945 in in een Duits fysiologie boek. Op 16 april 1945 wordt hij met een groep van 90 medegevangenen apart gezet. Na een dag wordt de groep, gesplitst in twee ploegen, in een vrachtauto gezet en het kamp uitgereden. Hij wordt naar Scheveningen gereden en krijgt daar een aparte cel. Hij verblijft 3 weken in deze gevangenis. Na de bevrijding wordt hij door de Binnenlandse Strijdkrachten uit de cel gehaald en naar Amsterdam gebracht. Geïnterviewde is nu een vrij man. Zijn thuiskomst verloopt bijzonder kil, zijn vader zegt enkel “dat is eens, maar nooit meer”, doelende op het feit dat geïnterviewde in de gevangenis heeft gezeten.